ဂ်ဴနီယာ၀င္း – ကြဳိင္းျမစ္ေပၚက တံတား

ဂ်ဴနီယာ၀င္း – ကြဳိင္းျမစ္ေပၚက တံတား
(အေတြးအျမင္ ၂၀၁၆ ေမလ အမွတ္ ၂၈၇)။ မိုုးမခ၊ ဇြန္ ၈၊ ၂၀၁၆

ျပင္သစ္စာေရးဆရာ Pierre Boceille ၏ ဝတၳဳတပုဒ္ျဖစ္ေသာ Le Pomt de la Rievere Kwai (1952) ကို The Bridge on the River Kwai အမည္ျဖင့္ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္တြင္ ရုပ္ရွင္အျဖစ္ရုိက္ကူးခဲ့သည္။ ဝတၳဳသည္ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းကာလ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္ကုိ ေနာက္ခံျပဳထားသည္။ ၁၉၄၃ခုႏွစ္ ဒုတိကမၻာစ္အတြင္းမွာ ၿဗိတိသွ်စစ္သားေပါင္းတစ္ေသာင္းေက်ာ္ဟာ တံတားတည္ေဆာက္ေနစဥ္အတြင္း အသက္ဆုံးရႈံးရကာ ထုိ တံတားတေလွ်ာက္ ေျမေနရာေတြမွာျမႇဳပ္ႏွံခဲ့ရသည္။ အနီးအနားက ၿမိဳ႕ရြာမ်ားမွ လူေပါင္းတစ္သိန္းနီးပါးဟာလည္း တံတားတည္ေဆာက္မႈ အတြင္း အသက္ဆုံးၾကရသည္။

Kwai (ကြဳိင္း)ျမစ္သည္ ဘန္ေကာက္ႏွင့္ ရန္ကုန္ကုိျခားထားေသာျမစ္တစင္းျဖစ္ၿပီး ထုိျမစ္ကုိျဖတ္၍ တံတားသံလမ္းတခုကုိ ျမန္မာျပည္ မွာစခန္းခ်ေနေသာ ဂ်ပန္စစ္ဗုိလ္ Saito (Sessue Hayakwai) (ေဆးတုိ)က ဖမ္းဆီးရရွိလာေသာ ၿဗိတိသွ်စစ္အက်ဥ္းသားမ်ားကုိ ထုိတံတား တည္ေဆာက္မႈတြင္ အတင္းအဓမၼလုပ္ကုိင္ေစသည္။ Kwai (ကြဳိင္း) ျမစ္သည္ ထုိင္းႏုိင္ငံေနာက္ဘက္တြင္ရွိၿပီး သူ႔ကုိျဖတ္ေသာ မီးရထား သံလမ္းသည္ အရွည္အားျဖင့္ မီတာ ၁၀၀(၃၃၀ေပ)ရွိသည္။ စစ္အတြင္းတုန္းက သံမဏိ၊ ဗုံးဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားၿပီး ၁၉၄၅ တြင္ သစ္ သားျဖင့္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္။ ဝတၳဳသည္ ၿဗိတိသွ်အက်ဥ္းသားမ်ားအား ဂ်ပန္စစ္တပ္က ထုိတံတားေဆာက္မႈတြင္လုပ္ကုိင္ေစ ျခင္း၊ ဂ်ပန္စစ္တပ္ႏွင့္ ၿဗိတိသွ်စစ္ဗုိလ္မ်ားၾကားဆက္ဆံေရး၊ စစ္အတြင္းအေျခအေနမ်ားကုိ ေရးသားထားသည္။ ယင္းဝတၳဳကုိပုံေဖာ္ရုိက္ကူး ခဲ့ရာ ေအာ္စကာ ခုႏွစ္ဆုရေအာင္ျမင္ေသာ ရုပ္ရွင္တကားျဖစ္ခဲ့သည္။

ရုပ္ရွင္တြင္ေတာ့ အမွန္တကယ္တံတားမွာ ရုိက္ကူးခဲ့ျခင္းမဟုတ္ဘဲ ထုိတံတားႏွင့္ ဆင္တူေဆာက္ထားၿပီး သီရိလကၤာရွိ ေတာတခုတြင္ ဖန္တီးကာ ရုိက္ကူးခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ အျပင္အဆင္ေကာင္းျခင္း၊ အပင္ပန္းခံကာ အႏုပညာရသေျမာက္ေအာင္ ရုိက္ကူးႏုိင္ခဲ့ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ တကယ့္ျဖစ္ရပ္သဖြယ္ခံစားၾကည့္၍ရသည္။ စစ္အတြင္းအေျခမ်ားသာမက ေဘးပတ္ဝန္းက်င္အေနအထားမ်ားကုိပါ ယုံၾကည္ေလာက္ေအာင္ ရုိက္ရတာ လြယ္တဲ့အလုပ္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။

ဂ်ပန္အက်ဥ္းသားစခန္းဆီကုိ ၿဗိတိသွ်စစ္အက်ဥ္းသားေတြ ရထားျဖင့္ ေရာက္လာၾကသည္။ ဂ်ပန္စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဆးတုိက ၿဗိတိသွ် အက်ဥ္းသားေတြကုိ “ရာထူးရာခံေတြကုိ ဂရုမစုိက္ဘူး။ အက်ဥ္းသားဟာ အက်ဥ္းသားပဲ” ဟုသေဘာထားေၾကာင္း၊ သတိေပးလုိက္သည္။ သည္ေတာ့ သူတုိ႔ေဆာက္လုပ္လ်က္ရွိေသာ ကြိဳင္တံတားကုိ ဝင္ေရာက္လုပ္ကုိင္ရမည္ဟု အမိန္႔ေပေးသည္။ သည္ေနရာမွာ အက်ဥ္းသားျဖစ္ သူ ၿဗိတိသွ်စစ္ဗုိလ္ နစ္ကုိဆင္(Nicholoson) (Alec Guinness) က စစ္အက်ဥ္းသားမ်ားဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးဥပေဒ ဂ်ီနီဗာသေဘာညီမႈ ျပ႒ာန္းခ်က္ကုိ ေထာက္ျပၿပီး စစ္တပ္အရာရွိမ်ားအား ယခုလုိ ခုိင္းေစမ်ဳိး လုပ္ခြင့္မရွိေၾကာင္း သတိေပးလုိက္သည္။

သည္ေနရာမွာ ဂ်ီနီဗာသေဘာတူညီမႈ စာခ်ဳပ္ (Geneva Conventions) ဆုိတာ ၁၈၆၄ ခုႏွစ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ စစ္ဥပေဒ ျဖစ္ပါ သည္။ စစ္အတြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးမခ်ဳိးေဖာက္ဖုိ႔၊ စစ္အက်ဥ္းသားမ်ားကုိ လူ႔အခြင့္အေရးအရ ဆက္ဆံဖုိ႔ဆုိတာေတြ ပါဝင္ပါသည္။ ဒဏ္ရာရ သူေတြ၊ ထိခုိက္ခံရသူေတြ၊ စစ္အက်ဥ္းသားအျဖစ္ ဆဲြယူခံလုိက္ရေသာစစ္သားေတြ သာမန္လူေတြကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ ၁၉၂၉ ေနာက္ပုိင္းမွာ ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ခ်က္ေတြႏွင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ဒါကုိ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္မွာ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၉၆ ႏုိင္ငံက လက္မွတ္ေရးထုိး သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။ စစ္အတြင္း ကာလမွာ လူ႔အခြင့္အေရးမခ်ဳိးေဖာက္ဖုိ႔၊ ၾကက္ေျခနီမ်ားအေပၚ မပစ္ခတ္ရတုိ႔၊ ေနမေကာင္းျဖစ္ေနသူေတြ၊ ဒဏ္ရာရသူေတြနဲ႔ ဗုံးဒဏ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ျဖစ္ သေဘၤာပ်က္ကေနလႊင့္လာၾကသူ စစ္သားမ်ား၊ လူသာမန္မ်ားအေပၚမထိခုိက္ေစရ အစရွိသျဖင့္ စစ္၏ဓားစာခံမ်ားအေပၚ ဒီစစ္ဥပေဒ ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္းမျပဳရေအာင္ ထပ္မံျဖည့္စြက္ခ်က္ေတြနဲ႔ ေရးခဲ့ၾကတာျဖစ္ေလသည္။

သည္ေတာ့ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ နစ္ကုိဆင္က ထုိဂ်ီနီဗာ သေဘာတူညီမႈကုိ ေထာက္ျပၿပီးဂ်ပန္စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေဆးတုိကုိ သတိေပးေတာ့ ေဆး တုိက အဲဒီစစ္ဥပေဒဆုိင္ရာ ဂ်ီနီဗာျပ႒ာန္းထားတဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြကုိ နစ္ကုိဆင္ရဲ႕မ်က္ႏွာေပၚပစ္ေပါက္ၿပီး သတ္ပစ္မယ္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ လုိက္သည္။ သူေျပာတဲ့စကားက “အခုအခ်ိန္မွာ ဥပေဒေတြ၊ ဘာေတြက်ဳပ္ကုိလာမေျပာနဲ႔၊ ဒါစစ္ျဖစ္ေနတာ၊ ခရစ္ကတ္ကစားေနတာ မဟုတ္ ဘူး” တဲ့။ ၿပီးေတာ့ ၿဗိတိသွ်စစ္အရာရွိေတြကုိ အျပစ္ေပးတဲ့အေနႏွင့္ ေနပူထဲမွာခ်ဳပ္ေႏွာင္ၿပီး ပစ္ထားသည္။ နစ္ကုိဆင္ဟာလည္း သံတုိင္ အက်ဥ္းအက်ပ္ထဲမွာ ေလွာင္ပိတ္ခံထားရသည္။ နစ္ကုိဆင္က ေဆးတုိႏွင့္ အေလွ်ာ့အတင္း မလုပ္တဲ့အျပင္ သူ႔တပည့္စစ္တပ္ အရာရွိေတြကုိ လည္း အေလွ်ာ့မေပးဖုိ႔ အမိန္႔ထုတ္ထားပါသည္။

Nicholsonက ဝတၳဳထဲမွ စိတ္ကူးယဥ္ဇာတ္ေကာင္တေကာင္ျဖစ္ပါသည္။ စာေရးဆရာကုိယ္တုိင္ ထုိင္းႏုိ္င္ငံမွာ စစ္အက်ဥ္းသားအျဖစ္ ေနထုိင္ခဲ့ရစဥ္ သူ႔အျဖစ္ေတြကုိ ထည့္သြင္းသရုပ္ေဖာ္ထားသည္ဟု ယူဆရသည္။ အျပင္လက္ေတြ႔မွာေတာ့ အဲဒီေနရာမွာ ၿဗိတိသွ်စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ Philip Toosey ရွိခဲ့တာပါ။ Toosey ကအဲဒီတုန္းက ဂ်ပန္စစ္တပ္နဲ႔ညိႇႏိႈင္းဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ မရတဲ့အဆုံး တံတားတည္ေဆာက္မႈကုိ ေႏွး ေကြးေအာင္္တတ္ႏုိင္သေလာက္ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ အုတ္ေတြ၊ ကြန္ကရစ္ေတြ ေရာစပ္မႈမွာ အရည္အေသြးညံ့တာေတြ သုံးခဲ့တယ္။ သစ္သား ေတြသုံးတဲ့အခါ ျခစားထားတာေတြ၊ ျခေတြတက္ေနတာေတြကုိ အသုံးျပဳခဲ့တယ္။ ဒါေတြကုိေတာ့ရုပ္ရွင္ထဲမွာ ထင္ရွားေအာင္ ျပမသြားႏုိင္ဘူး လုိ႔ ယူဆရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ရုပ္ရွင္ထဲက ဇာတ္ေကာင္တခ်ဳိ႕ရဲ႕အမည္ေတြဟာ ထုိရထားလမ္းတည္ေဆာက္တုန္းက ပါခဲ့တဲ့အမည္ အရင္းေတြ သုံးခဲ့ၾကပါသည္။ ဥပမာ- ဂ်ပန္စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဆးတုိက အျပင္မွာရွိခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္စစ္တပ္က အရာရွိအမည္ပါ။ သူကအဲဒီတုန္းကဆုိရင္ အျပင္လက္ ေတြ႔မွာအၾကင္နာတရားရွိၿပီး မွ်တတဲ့စိတ္ထား ရွိသူလုိ႔ ဆုိပါသည္။ Toosey ဟာ စစ္ကာလအတြင္းမွာ ေဆတုိႏွင့္ အတုိက္အခံလုပ္ခဲ့ေပမယ့္ စစ္ၿပီးသြားတဲ့ေနာက္ မိတ္ေဆြေတြ ျဖစ္သြားၾကပါသည္။

ရုပ္ရွင္မွာပါတဲ့ တံတားက လုံးဝကုိစိတ္ကူးပါပဲ။ အျပင္လက္ေတြ႔မွာေတာ့ သစ္သားနဲ႔လုပ္တဲ့ အရန္တံတားတစခုရယ္၊ သံမဏိ၊ အုတ္၊ အဂၤေတကုိင္ထားတဲ့ ခုိင္မာတဲ့တံတားရယ္ ႏွစ္စင္းေဆာက္လုပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါသည္။ တံတားႏွစ္ခုစလုံးကို ႏွစ္နွစ္ေလာက္အသုံးျပဳခဲ့ၿပီး မဟာ မိတ္တပ္မ်ားဗုံးၾကဲလုိ႔ ပ်က္စီးသြားခဲ့ပါသည္။ ယေန႔ျမင္ေတြ႔ရတဲ့ ကြိဳင္းျမစ္ေပၚကတံတာက သံမဏိတံတားကုိ ျပန္လည္ျပဳျပင္ ထားတာျဖစ္ပါ သည္။ ဂ်ပန္ေတြက သည္ရုပ္ရွင္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သေဘာမက်တာေတြအမ်ားႀကီးပါ။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ သူတုိ႔အင္ဂ်င္နီယာေတြက ၿဗိတိသွ် အင္ဂ်င္နီယာေတြေလာက္ မေတာ္ဘူးဆုိတာရယ္၊ ၿဗိတိသွ်လူမ်ဳိးေတြအေပၚ ဂုဏ္တင္ၿပီး ရုိက္ျပထားတာေတြရယ္ကုိ မႀကိဳက္ၾကပါဘူး။

အတုိခ်ဳပ္ဆုိရရင္ေတာ့ ဝတၳဳကုိမဖတ္ဖူးေပးမယ့္ ရုပ္ရွင္တခုလံုးမွာ အဓိကအားျဖင့္ ဂ်ီနီဗာသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကုိေဖာက္ဖ်က္ျခင္းကုိ အသားေပးျပထားလုိ႔ ယူဆရပါသည္။ ထုိရုပ္ရွင္ကုိ လြန္ခဲ့တဲ့အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္က ၾကည့္ခဲ့ဖူးတာကုိျပန္ေျပာင္းေတြးမိသည္။ အဲဒီတုန္းက ဂ်ပန္ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္က စာရြက္စာတမ္းေတြနဲ႔ၿဗိတိသွ်စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်က္ႏွာကုိ သူ႔တပည့္ေတြေရွ႕မွာ ပစ္ေပါက္ပစ္လုိက္တဲ့ အခန္းကုိ ဝုိးတုိးဝါးတား မွတ္မိ ေနသည္။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ ဘာစာရြက္စာတမ္းေတြနဲ႔ပါလိမ့္ဟုေတြးမိတာသာရွိၿပီး အဓိပၸာယ္လည္းနားမလည္ပါ။ ေၾသာ္ …. အခု အနွစ္၂၀ ေက်ာ္ၾကာခဲ့ၿပီးမွ ထုိဝတၳဳအေၾကာင္း၊ ရုပ္ရွင္အေၾကာင္းဖက္ရင္း အဲဒီအခန္းကုိသေဘာေပါက္သြားရသည္။ သည္လုိအျပည္ျပည္ဆုိင္ရာခ်ဳပ္ဆုိ ထားတဲ့ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ားဟာ တကယ့္အျပင္လက္ေတြ႔ဘဝမွာ ဂ်ပန္စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဆးတုိေျပာခဲ့သလုိပဲ ဘာမွအရာမေရာက္ပါလားဟု ရုပ္ရွင္ ဇာတ္လမ္းအေၾကာင္းေတြးရင္း စဥ္းစားေနမိေလေတာ့သည္။

ဂ်ဴနီယာဝင္း