ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္ ႏွင့္ မစၥတာဟိုက္
ဂ်ဴနီယာ၀င္း (အေတြးအျမင္-အမွတ္၂၉၀)
Robert Louis Stevenson (1850-1894) ေရးသားခဲ့ေသာ Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde (ေဒါက္တာ ဂ်က္ကဲလ္ ႏွင့္ မစၥတာဟုိက္) ၀တၲဳသည္ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္တြင္ ထြက္ရိွခဲ့သည္။ စာေရးဆရာသည္ အဆုတ္ေရာဂါျပင္းထန္စြာ ခံစားေနရစဥ္ကာလအတြင္း ထုတ္ေ၀သူ၏ ေတာင္းဆိုမႈ၊ သူကုိယ္တိုင္အတြက္လည္း ေငြေရးေၾကးေရး အခက္အခဲ ရင္ဆုိင္ေနရစဥ္မွာ ထို္၀တၲဳကို ေရးသားခဲ့သည္။ ၀တၲဳသည္ သိပၸံပညာရပ္ဆန္ဆန္ ထူးျခား ဆန္းၾကယ္ရံုမက တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားဖြယ္ျဖစ္သည္။
၀တၲဳထဲတြင္ ေဒါက္တာဟင္နရီဂ်က္ကဲလ္ (Henry Jekyll) ကို လူၾကီးလူေကာင္းတစ္ဦး၊ ဆရာ၀န္တစ္ဦးအျဖစ္ မိတ္ဆက္ထားသည္။ အဓိကဇာတ္ေကာင္ ေနာက္တစ္ေယာက္မွာ လန္ဒန္ျမိဳ႕က ေရွ႕ေနဂါဘရီရယ္ဂြ်န္အက္တာဆင္ (Gabrial Utterson) ျဖစ္သည္။ ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္သည္ သူ၏ မူလရုပ္သြင္ျဖစ္ေသာ ေအးေဆးတည္ျငိမ္ေသာ ဆရာ၀န္တစ္ဦး ရုပ္သြင္ကေန ဆိုးရြားယုတ္မာေသာ စိတ္ရိုင္းရိွရံုမက ရုပ္ရည္ရူပကာ ဆိုးရြားၾကမ္းတမ္းေသာ လူၾကမ္းၾကီးတစ္ေယာက္အသြင္အျပင္ကုိ ေျပာင္းပစ္ႏုိင္သည့္ေဆးတစ္မ်ိဳးကို တီထြင္ႏို္္င္ခဲ့သည္။ ထုိလူၾကမ္းအသြင္ျဖစ္သြားေသာ သူအျဖစ္မစၥတာဟုိက္ (အက္ဒ္၀က္ဒ္ဟိုက္) (Edward Hyde) ကုိ ေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္ႏွင့္ မစၥတာဟိုက္တို႔ၾကားက ထူးဆန္းေသာ ဆက္သြယ္ ခ်က္ကို ေရွ႕ေနျဖစ္သူ အက္တာဆင္က စံုစမ္းေထာက္လွမ္းမႈမ်ားျဖင့္ ဇာတ္လမ္းဖြဲ႔ထားသည္။
ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္သည္ ေဆးေသာက္ျပီး ေျပာင္းသြားသည့္ စိတ္ရိုင္း၀င္သြားေသာ မစၥတာဟိုက္အသြင္ျဖင့္ လန္ဒန္ျမိဳ႕က လမ္းေတြေပၚမွာ မိမိ၏စိတ္မ်ားကို အဆံုးစြန္အထိ ရူးသြပ္ကာ မိုက္ရိုင္းေသာအျပဳအမႈမ်ား လုပ္သြားရံုမက လူသတ္မႈမ်ားပင္ က်ဴးလြန္ခဲ့သည္။ ျပီးလွ်င္ ေျဖေဆးကုိ ျပန္ေသာက္ကာ လူအမ်ားခ်စ္ခင္ေသာ ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္အျဖစ္ ျပန္ေနသည္။ သို႔ေသာ္ သူ တီထြင္လုိက္ေသာေဆး၏ တုန္႔ျပန္မႈမ်ားကို မကာကြယ္ႏုိင္ျခင္း၊ သူ႕ကိုယ္ထဲ ၀င္လာေသာ မေကာင္းဆိုး၀ါး မစၥတာဟိုက္၏ လႊမ္းမိုးမႈေအာက္က မရုန္းထြက္ႏုိင္ျခင္း၊ ဟိုက္၏အသြင္ကို မတားဆီးႏိုင္ေတာ့ျခင္းမ်ားတုိ႔ေၾကာင့္ အသက္ဆံုးသြားရသည္။ မေကာင္းဆိုး၀ါးအသြင္ျဖင့္ ေသဆံုးသြားစဥ္မွာ သူကုိယ္တိုင္ေရးသားခဲ့ေသာ ေျဖာင့္ခ်က္ေၾကာင့္ သူ႕ဘ၀ အမွန္တရားကို လူအမ်ား သိသြားရေလသည္။
Robert Louis Stevenson သည္ သူငယ္စဥ္က ၾကားခဲ့ဖူးေသာ Edriburge ျမိဳ႕စား William Bordie ၏ျဖစ္ရပ္မွန္ကို အေျခခံျပီး ေရးသားခဲ့တာျဖစ္သည္။ William Bordie သည္ ရိုးသားျပီး စိတ္ေကာင္းရိွသူတစ္ဦး အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ တစ္ဖက္တြင္ တရားမ၀င္ေသာ ဒုစရိုက္အေမွာင္ လုပ္ရပ္မ်ားကုိ က်ဴးလြန္သူအျဖစ္လည္းေကာင္း ဘ၀ႏွစ္ခု၊ အိမ္ေထာင္ႏွစ္ခု တည္ေထာင္ကာ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ေနထုိင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ Bordie သည္ သူ႔အေပါင္အပါမ်ားႏွင့္ ဘဏ္ပိုက္ဆံမ်ား ခိုးထုတ္၊ ရတနာေရႊေငြမ်ား ခိုးယူရင္း တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ လူဆိုးမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းရင္း မထိန္းႏုိင္ျဖစ္လာသည္။ Bordie က အမွန္ေတာ့ John Gay ေရးသားေသာ ကပၸတိန္ Macheath ၀တၲဳၾကီးကို အားက်ျပီး အဲသည္လို ေနထိုင္ဖို႔ စိတ္ကူးရလာသည္ဟု ဆိုသည္။ ၀တၲဳထဲက ကပၸတိန္ကေတာ့ လူရမ္းကား (ဗီလိန္) လူဆိုးတစ္ဦးျဖစ္ကာ ဥပေဒကို ယဥ္ေက်းစြာ ေရွာင္လဲႊေနထိုင္သူ တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါသည္။ Bordie ကေတာ့ ထုိဘ၀ကုိ သေဘာက်ကာ ဘ၀ႏွစ္ခု ဖန္တီးခဲ့တာ ျဖစ္ေလသည္။ Bordie သည္ ေနာက္ဆံုးတြင္ အေမရိကသုိ႔ ထြက္ေျပးဖိ္ု႔ ၾကိဳးစားစဥ္ အဖမ္းခံလုိက္ရကာ သူ႕ဘ၀အစစ္အမွန္ ေပၚသြားသည္။ ၾသစၾတီးယားရိွ Botany ပင္လယ္ေအာ္နားတြင္ ၾကိဳးဆြဲခ်သတ္မိန္႔က်စဥ္ သူ႕သမီးတစ္ဦးသာ သူမေသခင္ လာေတြ႕သြားေလသည္။ Robert Louis Stevenson သည္ ဘ၀ေသဆံုးသြားသူ Bordie ဇာတ္လမ္းကို ထပ္မံအသက္သြင္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါသည္။
Dr. Jekyll and Mr. Hyde ၀တၲဳၾကီးကို ရုပ္ျပအဂၤလိပ္စာေပတြင္ Illustrated Classice အျဖစ္ ငယ္စဥ္က ဖတ္ခဲ့ဖူးသည္။ Dr. Jekyll ၏ ရုပ္ရည္ကုိ ေခ်ာေမာေျပျပစ္ေသာအသြင္ ေရးဆြဲထားကာ ေျပာင္းလဲသြားေသာ Mr. Hyde ကို လူ႕ဘီလူးၾကီးသဖြယ္ ေဖာ္ျပျခယ္မႈန္းထားသည္။ ေဒါက္တာဂ်က္ကယ္လ္သည္ လူ႕ယဥ္ေက်းမႈ၊ လူအေလးစားခံပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ သူ႕အတြင္းစိတ္သည္ လူ႔သဘာ၀အေလ်ာက္ ေျပာမထြက္ေသာ စိတ္ခံစားမႈမ်ား၊ ေပါက္ကြဲမႈမ်ားႏွင့္ အျပည့္ျဖစ္ေနသည္။ ထုိမေကာင္းေသာစိတ္ႏွင့္ ေကာင္းေသာစိတ္ၾကား လြန္ဆြဲမႈတြင္ မေကာင္းဆိုး၀ါးကသာ သူ႔ကုိ ၀ါးမ်ိဳသြားရပံုကို ေဖာ္ညြန္းျခင္းသည္ စာေရးဆရာ၏ အဓိကဆိုလိုရင္း ျဖစ္ပံုရသည္။
Robert Louis Stevenson သည္ ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္ကို ပံုေဖာ္ရာတြင္ “ သူက အသက္ ၅၀ အရြယ္၊ ကုိယ္ခႏၶာၾကံ့ခိုင္ျပီး မ်က္ႏွာေခ်ာေမြ႕တဲ့ ရုပ္ရည္ပုိင္ဆိုင္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ သူ႕ရဲ႕ရုပ္သြင္ဟာ တစ္ခုခုကို ၾကံစည္ေနတဲ့ပံုေတ့ာ နည္းနည္းေပါက္တယ္” ဟု ဆိုထားသည္။ သူဟာ မေကာင္းတဲ့စိတ္ေတာ့ နည္းနည္း၀င္စီးေနတဲ့ ပံုသ႑ာန္ရိွျပီး မေကာင္းမႈနဲ႔ေကာင္းမႈဆိုတဲ့ ဆန္႔က်င္ဘက္ႏွစ္ခုၾကားမွာ လြန္ဆြဲေနပံုရတဲ့ ဟန္ပန္ကုိေပၚေအာင္ ေရးဖြဲ႕ထားသည္။ ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္ဟာ သူနဲ႕ဘာမွမသက္ဆိုင္ဘူးလုိ႔ ယူဆရတဲ့ မေကာင္းဆိုး၀ါးလုပ္ရပ္ေတြ လုပ္ဖို႔အတြင္းမွာ အားေပးေနတာကို ၾကာရွည္မထိ္န္းသိမ္းႏုိင္တာေၾကာင့္ သူ႔ရုပ္သြင္ကုိ မေကာင္းဆိုး၀ါးဟန္ ဖန္တီးရယူကာ မေကာင္းမႈေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့ရပံုကုိ ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္၏ စိတ္တြင္းအားျပိဳင္မႈမ်ားကို ေတြ႕ရသည္။ သူဟာ မစၥတာဟိုက္အျဖစ္ သူယုတ္မာအသြင္ ေျပာင္းသြားခ်ိန္မွာ သူ႔ရုပ္သြင္ဟာ ဘီလူးၾကီးလုိ ၾကမ္းတမ္းျပီး တန္ခိုးပါ၀ါဟာ ထိန္းမႏုိင္ သိမ္းမရ ျဖစ္သြားသည္။
ဒါဟာ ဘာကုိျပခ်င္တာလဲဆိုေတာ့ လူသားတစ္ဦး၏ စိတ္တြင္းမွာ မေကာင္းမႈႏွင့္ ေကာင္းမႈဟာ မၾကာခဏဆိုသလုိ တိုက္ပြဲ၀င္ေနရျပီး တိရစာၧန္စိတ္ရိုင္းေတြက လႊမ္းမိုးသြားမည္ဆိုပါက အဲသည္အားျပဳိင္မႈမွာ အရႈံးႏွင့္သာ အဆံုးသတ္သြားႏိုင္ေၾကာင္းကုိ ၀တၲဳက ဆုိထားတာ ေတြ႕ရသည္။ မစၥတာဟိုက္ဟာ ေၾကာက္စရာသတၲ၀ါၾကီးအျဖစ္ ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္ကို လႊမ္းမိုးသြားကာ သူ႔ကုိကုိယ္ထဲက ထြက္သြားဖုိ႔ မတတ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့အျဖစ္ဟာ လွ်ိဳ႕၀ွက္ေသာ ေပါက္ကြဲမႈတစ္ခု ျဖစ္လာပါသည္။ ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္က မွန္ကို ၾကည့္လိုက္ရင္ သူ႕ရဲ႕ေခ်ာေမာေျပျပစ္တဲ့ ရုပ္ရည္အစား မစၥတာဟိုက္ဆိုတဲ့ လူ႔ဘီလူးၾကီးသာ ေတြ႕ရေတာ့သည္။
၀တၲဳထဲတြင္ အဓိကဇာတ္ေကာင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ေသာ ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္၏ မိတ္ေဆြ ေရွ႕ေနတစ္ဦးျဖစ္သူ ဂါဘရီရယ္ ဂြ်န္အက္တာဆင္အား ဇာတ္လမ္းကို ေျပာျပေနသူ၊ မ်က္ျမင္သက္ေသတစ္ဦးသဖြယ္ ေရးသားထားတာ ေတြ႕ရသည္။ သူက မစၥတာဟိုက္ႏွင့္ ဆက္စပ္ပတ္သက္ေနသည္ဟု ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္အာ မယံုသကၤာ ျဖစ္လာရာကေန စံုစမ္းေထာက္လွမ္းခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ Robert Louis Stevenson က သူ႕ကုိ ပံုေဖာ္ရာတြင္ “ ဂါဘရီရယ္ဟာ ရိုးသားတယ္။ ယံုၾကည္ရတယ္။ တစ္ပါးသူရဲ႕ အျပစ္အနာအဆာကိုလည္း သည္းခံတတ္တယ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲခင္ခင္ အမွန္တရားဘက္က ရပ္တည္ေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ နားလည္လက္ခံေပးတတ္တဲ့ သဘာ၀ ရိွပါတယ္” ဟူ၍ ေရးသားထားေလသည္။ ေနာက္ဆံုးမွာ သူ အင္မတန္ခင္မင္ရတဲ့ ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္၏ အျဖစ္မွန္ကို သိလုိက္ရတဲ့အခ်ိန္မွာ လူသားတစ္ဦးမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ သဘာ၀တရားကုိ ဆင္ျခင္မိကာ ေကာက္ခ်က္ခ်မိရင္း “ ဘ၀၏ အရသာဆိုတာ သည္လိုပါပဲလား”ဟု လူ႔သဘာ၀ လူ႔ခံစားခ်က္ကို သံုးသပ္ျပထားပါသည္။ ထုိ႔ျပင္ “ ဂ်က္ကဲလ္ တစ္ေယာက္ဟာျဖင့္ သူ အသက္ရွင္ေနတဲ့ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ သူလုပ္ခ်င္တာေတြ လုပ္သြားႏုိင္ ရွာတာပဲ” ဟု ဂါဘရီရယ္၏ ေနာက္ဆံုးမွတ္ခ်က္ကေတာ့ ၾကက္သီးထစရာပဲ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။
ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္ဟာ သူ႕အတြင္းထဲမွာ ကိန္းေအာင္းေနတဲ့ မေကာင္းဆိုး၀ါးစိတ္မ်ားကို မတြန္းလွန္ႏိုင္ျဖစ္ရပံုကုိ စာေရးဆရာက ယခုလုိ ပုံေဖာ္ေရးသားထားတာ ေတြ႕ရပါသည္။
“ကြ်န္ေတာ့အတြက္ေတာ့ လူတစ္ေယာက္အတြက္ မေကာင္းမႈနဲ႕ေကာင္းမႈ အားျပိဳင္ေနျခင္းဟာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရိွတဲ့ သေဘာတရားပဲလုိ႔ သံုးသပ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္႔ရဲ႕ အသိစိတ္ထဲမွာလည္း အဲဒီသဘာ၀ႏွစ္ခုကို သိေနတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူတို႔ႏွစ္ခုနဲ႔လည္း ကြ်န္ေတာ္က ေျပာဆိုဆက္ဆံႏုိင္တယ္။ အဲဒါဘာေၾကာင့္လဲ သိလား။ ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တုိင္က အဲဒီစိတ္ႏွစ္ခုစလံုးကို လက္ခံထားလို႔ပါပဲ”
၀တၲဳၾကီးတစ္ခုလံုးကို Robert Louis Stevenson က ေဒါက္တာဂ်က္ကဲလ္၏ စိတ္တြင္း ခံစားမႈမ်ားႏွင့္ ပံုေဖာ္ခဲ့သလုိ မစၥတာဟိုက္အတြက္ စိတ္ရူးသြပ္စြာ ဆိုးသြမ္းေနတဲ့စိတ္ရိုင္းမ်ားကုိလည္း ဖြင့္ထုတ္ျပထားေလသည္။ “လူေတြအားလံုးဟာ အတူတူပါပဲ။ ေကာင္းတဲ့စိတ္၊ မေကာင္းဆုိး၀ါးစိတ္ ယွဥ္တြဲရိွေနၾကတယ္။ မစၥတာဟိုက္ တစ္ဦးတည္းသာလွွ်င္ သူ႔ရဲ႕အတြင္းသ႑ာန္ကုိ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ စစ္မွန္တဲ့ မေကာင္းဆိုး၀ါး ျဖစ္ပါတယ္။ သိပ္ကိုေျပာင္ေျမာက္တဲ့ အရိုးသားဆံုး မေကာင္းဆိုး၀ါး ျဖစ္တယ္” ဟူ၍ Robert Louis Stevenson က ဆိုထားပါသည္။
အခ်ဳပ္ဆိုရရင္ေတာ့ လူ႕စိတ္လူ႕သဘာ၀ကုိ ေဖာ္က်ဴးႏုိင္တဲ့ စိတ္ပညာဆုိင္ရာ ၀တၲဳတစ္ပုဒ္အျဖစ္ အညႊန္းဆိုခံရျပီး အကယ္၍မ်ား မစၥတာဂ်က္ကဲလ္ဟာ ထုိအျဖစ္ကို စိတ္၀င္တစား ေနာက္ကလုိက္ခဲ့တဲ့သူတစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ရင္ သူေမြးဖြားခဲ့တဲ့ မစၥတာဟိုက္ဟာ သူ႕ရဲ႕ အေမြကို ဆက္ခံခဲ့တဲ့ သားဆိုးသားမိုက္တစ္ဦးသာ ျဖစ္ေပသည္ဟု ၀တၲဳ၏ ေကာက္ခ်က္တစ္ခုအျဖစ္ ခ်ထားတာ ေတြ႕ရပါသည္။ အကယ္၍မ်ား သင္လည္း တစ္ေန႕ေန႕မွာ မစၥတာဂ်က္ကဲလ္၏ အျဖစ္လုိ ၾကံဳေတြ႕ရမည္ဆုိပါက ဘယ္ဘက္ကို လုိက္မွာလဲဟု စာေရးဆရာက ေမးခြန္းထုတ္ထားပါသည္။
