(အေတြးအျမင္
အမွတ္ ၂၇၄)
ကုိယ္ေတြ႔ျဖစ္ရပ္မ်ားကုိ
ေရးသားခဲ့သူ
ဂ်ဴနီယာဝင္း
ဂ်ာမန္စာေရးဆရာ Erizh Maria Remarque ေရးသားခဲ့ေသာ
All Quite on the Western Front (1929) တြင္ သူကိုယ္တုိင္ၾကဳံေတြ႕ခဲ့ရေသာ ဆုိးဆုိးရြားရြားအေတြ႔အႀကံဳမ်ားကုိ
အေျခခံ၍ ေရးသားထားေသာေၾကာင့္ ဖတ္ရသူအေပါင္း သူႏွင့္ ထပ္တူ နက္ရႈိင္းေသာ ခံစားခ်က္မ်ား
ရခဲ့ျခင္းျဖစ္ေလသည္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ျခင္း ခံရပါသည္။ Remarque သည္ စာအုပ္ထဲတြင္ သူ၏ ဆုိးရြားခက္ခဲလွသည့္
ဘ၀အေတြ႕အၾကဳံ အျဖစ္အပ်က္မ်ား၊ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားကုိ မည္သုိ႕ မည္ပုံ ေက်ာ္ျဖတ္ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရပုံမ်ားကုိ
ဝတၳဳႀကီးတစ္ေလွ်ာက္ ေရးသားထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
Remarque
သည္ ျပင္သစ္မ်ိဳးႏြယ္မိသားစုမွ ဆင္းသက္လာကာ ဖခင္က ဂ်ာမန္လူမ်ိဳး စာအုပ္ခ်ဳပ္သမားျဖစ္သည္။
၁၈၉၇ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ာမနီ၌ ေမြးဖြားၿပီး ေမြးရပ္ေျမ Westphalia တြင္ ပညာဆည္းပူးခဲ့ကာ
အသက္ ၁၈ႏွစ္အရြယ္မွာ ဂ်ာမန္စစ္တပ္ထဲဝင္ခဲ့ရသည္။ ပထမ ကမာၻစစ္အတြင္း စစ္မႈထမ္းဖုိ႔ျဖစ္သည္။
ငါးႀကိမ္ေလာက္ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ကာ ေနာက္ဆုံးအႀကိမ္မွာ အဆုိးရြားဆုံးျဖစ္သည္။
စစ္ၿပီးေနာက္သူ
ဇာတိၿမိဳ႕သုိ႔ျပန္ခဲ့သည္။ အစုိးရကေပးေသာ ေက်ာင္းဆရာအလုပ္ကုိ လုပ္ခဲ့သည္။ သူ တစ္ႏွစ္ေလာက္သာ
စာသင္ၿပီး ထြက္လုိက္သည္။ သူသည္ ေက်ာက္တုံးမ်ား ျဖတ္ေသာ အလုပ္ၾကမ္းမ်ား၊ စက္ျပင္ဆရာ၊
လက္သမား စသည္ျဖင့္ အလုပ္မ်ား ေပါင္္းစုံေအာင္လုပ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ သူကား ဂနာမၿငိမ္ျဖစ္ေနဆဲ
ျဖစ္သည္။ သူ႔စိတ္အစဥ္သည္ စစ္မူထမ္းခဲ့ရေသာ အေတြ႕အၾကုံမ်ား၏ ဆုိးရြားလွသည့္ စိတ္ခံစားခ်က္မ်ားေၾကာင့္
အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ကာ တစ္ေနရာတည္း စိတ္ကုိမၿမဲႏုိင္၊ မထားႏုိင္ ျဖစ္ေနရသည္။ ထုိ႔ေနာက္
သူႏွင့္ သူ႔သူငယ္ခ်င္းအုပ္စုေပါင္းကာ ဂ်စ္ပစီေတြလုိ ခရီးေတြေလွ်ာက္ ထြက္ၾက သည္။
Remarque
သည္ ဘာလင္အေရာက္တြင္ ေမာ္ေတာ္ကားတာယာ ကုမၸဏီတြင္ အစမ္းဒရုိင္ဘာ
ဝင္လုပ္သည္။ ထုိသုိ႔လုပ္ေနစဥ္ Swiss ေမာ္ေတာ္ကားမဂၢဇင္းအတြက္
ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားသည္။ ထုိ႔ျပင္သူလုပ္ကုိင္ေနေသာ ေမာ္ေတာ္ကားကုမၸဏီအတြက္ ေၾကာ္ျငာစာတန္းမ်ားလည္း ေရးသည္။ မၾကာမီ ဂ်ာမန္အားကစားမဂၢဇင္းတြင္ လက္ေထာက္အယ္ဒီတာ ျဖစ္လာသည္။
၁၉၂၉
ခုႏွစ္တြင္ Remarque သည္ ပထမဆုံးဝတၳဳႀကီး ‘All Quiet On The Westem Front’ ထုတ္ေဝခဲ့ရာ
အလြန္ေအာင္ျမင္သြားသည္။ ထုိဝတၳဳဇာတ္လမ္းအား သူ၏ စစ္အတြင္းမွာ ႀကံဳခဲ့ရေသာ ဆုိးရြားေသာ
ေန႔ရက္မ်ားျဖစ္ကာ သူ႔ေခါင္းထဲ မေမ့မေဖ်ာက္ႏုိင္ ရိွေနဆဲအေၾကာင္းအရာမ်ား ျဖစ္ေလသည္။
သူ႔ေရးသားခ်က္၏ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ စစ္၏ အနိဌာရုံမ်ားကုိ ေပးလုိျခင္းႏွင့္ စစ္အတြင္းမွာ
ဘယ္သူမွ အႏုိင္မရွိအရႈံးခ်ည္းသာ ရွိသည္ဟူေသာ အခ်က္ကုိ သိရွိေစရန္ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္
အစပုိင္းထုတ္ေဝသူမ်ားက သူ႔စာအုပ္ထုတ္ဖုိ႔ စိတ္မဝင္စားၾကပါ။ သူေရးသားခ်က္ေတြက ဘယ္သူမွ
ဖတ္မွာမဟုတ္ဟု ယူဆထားၾကသည္။ တစ္ေယာက္ေသာထုတ္ေဝသူက စိတ္မပါ့တပါျဖင့္ ထုတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ထုိပထမဆုံး
ထုတ္ေ၀စဥ္ အခ်ိန္မွာပင္ စာအုပ္သည္ အေရာင္းသြက္ခဲ့သည္။ ပထမတစ္ႏွစ္မွာ ဂ်ာမနီတစ္ခုတည္းတြင္ပင္
စာအုပ္တစ္သန္းေက်ာ္ေရာင္းရသည္။ ထုိ႔ျပင္ ဘာသာေပါင္္းစုံဘာသာျပန္ျခင္းခံရၿပီး ရုပ္ရွင္အထိပင္
အထူးေအာင္ျမင္သြားသည္။ Remarque လည္း ခ်က္ခ်င္းပင္ ခ်မ္းသာသြားသည္။
သူ၏
ေအာင္ျမင္မႈသည္ သူ႔ကုိ ျပန္ဒုကၡေပးသလုိ ျဖစ္သြားသည္။ ဂ်ာမနီသည္ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာႏုိင္ငံျဖစ္သည္။
သူ၏ စစ္တပ္ကုိ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ေဝဖန္မႈမ်ားသည္ အာဏာရွိေသာရန္သူမ်ားကုိ တုိးပြားေစေလသည္။
သူသည္ စိတ္ဓာတ္ျပင္းထန္ၿပီး သဘာဝအားျဖင့္ တက္ၾကြသူျဖစ္ေသာ္လည္း ရွက္တတ္သူတစ္ဦးသာ ျဖစ္သည္။
သူ႔အား ဖိအားေပးမႈမ်ားေၾကာင့္ ဆြတ္ဇာလန္သုိ႔ ထြက္သြားသည္။ ၁၉၃၂ခုႏွစ္တြင္ Lake
Maggiore တြင္ အိမ္ေဆာက္ကာ ေနသည္။ စစ္အတြင္းရခဲ့ေသာ ဒဏ္ရာမ်ားသည္ သူ၏အဆုတ္ကုိ ထိခုိက္ေစကာ
ဆြတ္ဇာလန္မွာပင္ ဆက္လက္အနားယူေနရသည္။ မိခင္တုိင္းျပည္သုိ႔ မျပန္ႏုိင္ေသးပါ။ သူ႔ေရာဂါေတာ္ေတာ္ေလး
ျပန္ေကာင္းလာကာ ခရီးျပန္ထြက္ႏုိင္ေသာ အေျခအေနေရာက္လာေသာအခ်ိန္တြင္ ဂ်ာမနီသုိ႔မျပန္နုိင္ေတာ့။
နာဇီတပ္မ်ားက ဂ်ာမနီတြင္ တန္ခုိးအာဏာႀကီးမားေနခ်ိန္ျဖစ္ေလသည္။
နာဇီမ်ားသည္ Remarque ၏စာအုပ္မ်ားကုိ မီးရိႈ႕ပစ္ကာ ၁၉၃၈တြင္
Remarque ကုိ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံသားအျဖစ္မွ ပယ္ဖ်က္ပစ္လုိက္သည္။ ၁၉၃၉ တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသုိ႔
ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ခဲ့ကာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ခံယူလုိက္သည္။
Rimarque
သည္ ေတးဂီတကုိ ခ်စ္ျမတ္ႏုိးသူျဖစ္ၿပီး သူကုိယ္တုိင္လည္း ဂီတသမားတစ္ဦးျဖစ္ေလသည္။
Remarque သည္ နာမည္ႀကီးစာေရးဆရာတစ္ဦးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရကာ သူေရးေသာ ဝတၳဳ၏ စိတ္ကူးမ်ားကား
တစ္မူထူးျခား နက္ရိႈင္းလွသည္ဟု ေျပာစမွတ္ျပဳၾကပါသည္။ ‘All Quiet On The Westem
Front’ အျပင္ “The Road Back’ နွင့္ ‘Axh of Triumph’ တုိ႔သည္လည္း ထင္ရွားေသာစာအုပ္မ်ားျဖစ္သည္။
စာေရးဆရာက
သူ၏ ‘All quiet on the Westem Front’ ဝတၳဳႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယခုလုိဆုိထားသည္။
‘ဒီစာအုပ္ဟာ
တစ္ပါးသူကို စြပ္စဲြတာလည္းမဟုတ္၊ ဝန္ခံတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ေျပာရရင္စြန္႔စားခန္းေတာင္မဟုတ္ပါ။
ေသမင္းတမန္နဲ႔ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ စစ္ခင္းေနရတဲ့ သူေတြအတြက္ ဘယ္လုိလုပ္ စြန္႔စားခန္းျဖစ္မွာလဲ။
လူ႔မိ်ဳးဥေတြထဲက ေပါက္ဖြားလာတဲ့လူမိ်ဳးႏြယ္တစ္စုဟာ စစ္ေၾကာင့္ အဖ်က္ဆီးခံလုိက္ရတာကုိ
ေရးသားထားျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။’
ဟူ၍
သူ႔စာအုပ္ေရွ႕စာမ်က္ႏွာတြင္ေဖာ္ျပထားတာေတြ႔ရသည္။
ဝတၳဳတစ္ခုလုံးတြင္
ဂ်ာမန္စစ္္္္္္သားမ်ား လြန္လြန္က်ဴးက်ဴးပင္ ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာေရာ၊ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာပါ
စစ္အတြင္ အဖိႏွိပ္ခံရပုံမ်ားကုိ ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။ သူတုိ႔အားလုံးသည္ ဂ်ာမန္ျပည္သူျပည္သားမ်ား၏
သားသမီးမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း အလြန္ဆုိးရြားေသာ ႏွိပ္စက္ခံရမႈမ်ားေၾကာင့္ စစ္မ်က္ႏွာမွ မိဘမ်ားရွိရာ
ေခတၱခဏျပန္လာခ်ိန္မွာပင္ ေသြးသားမ်ားအေပၚ သံေယာဇဥ္ေလ်ာ့နည္းသြားကာ မိမိအိမ္ရာကုိပင္
မခင္တြယ္္ႏုိင္။ မိသားစုဘဝျဖင့္ မေနႏုိင္ျဖစ္ၿပီး စိတ္မ်ားေယာက္ယက္ခတ္လ်က္ရွိေနပုံမ်ားကုိ
ေရးသားထားတာေတြ႔ရသည္။ စစ္မ်က္ႏွာသုိ႔ ခြင္ေစ့၍ စစ္တလင္းထဲ ျပန္ရမွာကုိပင္ ကုိယ့္အိ္မ္ကုိယ့္ရာ
ျပန္သြားရေတာ့မည္ဟုခံစားမိပုံမ်ားကုိ ေဖာ္က်ဴးေရးသားထားသည္။ ယင္းအျဖစ္သည္ပင္ ဂ်ာမန္စစ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား၏
ရည္ရြယ္ခ်က္ ေအာင္ျမင္ျခင္း ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ စာေရးဆရာသည္ ယင္းအျဖစ္အပ်က္မ်ားကုိ ကုိယ္တုိင္ႀကံဳေတြ႔ကာ
ေရးသားခဲ့ျခင္းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းကုိ သူ႔ဇာတ္ေကာင္ Paul Baumer ၏ စိတ္တြင္းခံစားခ်က္မ်ားကုိ
ဖတ္ရင္း သိရွိရေပသည္။ သူတုိ႔တစ္ေတြဟာ သူစိမ္းေတြျဖစ္ကာ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ကင္းကြာ၊ စစ္တုိက္ျခင္းသာလွ်င္
သူတုိ႔ဘဝ၊ လက္နက္မ်ားသာလွ်င္လည္း စစ္၏ဇာတ္သြင္းခံရမႈေၾကာင့္ လူသားမ်ားမဟုတ္သည့္ စစ္သားေကာင္ေတြအျဖစ္
ေရာက္သြားကာ ဘဝပ်က္သြားတာမဟုတ္ ဘဝေျပာင္းသြားသူမ်ားအျဖစ္ ျမင္မိသည္။
အဓိကဇာတ္ေကာင္
Paul Barmer သည္ မိဘမ်ားက ေခတ္ပညာတတ္မ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း စစ္ထဲဝင္လုိက္ရၿပီးေနာက္မွာ မိသားစုဘဝကုိ
ျပန္ၿပီးခံစားႏုိင္စြမ္းမရွိေတာ့ျခင္းကုိ စာေရးဆရာက အေသးစိတ္ေရးသားထားတာကုိ ေတြ႔ရသည္။
ယင္းျဖစ္အင္သည္ သူကုိယ္တုိင္ စစ္ႀကီးၿပီးသြားလုိ႔ ကုိယ့္ေနရပ္ျပန္လာခ်ိန္မွာ စိတ္မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ကာ
ဘာအလုပ္မွ စဲြၿပီး လုပ္၍မရႏုိင္ ကေယာင္ေခ်ာက္ခ်ားျဖစ္ရျခင္းမ်ားကုိ ခံစားထားသည္ကုိ
ေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။ စစ္မ်က္ႏွာျပင္မွ အိမ္ျပန္ခ်င္၍ မရနုိင္၊ တခ်ိဳ႕က အိမ္ကုိအာဏာဖီဆန္၍
ျပန္သြားလုိ႔ အျပစ္ေပးခံၾကရ၊ တခ်ိဳ႕မွာ အိမ္ကုိလြမ္းသည့္စိ္တ္ျဖင့္ စိတ္အဆင္းရဲႀကီးဆင္းရဲၾက၊
ဒါေတြကုိေတြ႔ျမင္ရေသာ္လည္း Paulသည္ အိမ္ခဏျပန္ရခ်ိန္မွာ ေပ်ာ္ရႊင္ရတာထက္ စိတ္ဆင္းရဲရတာ
ပုိမ်ားေနရသည္။ ပတ္ဝန္းက်င္ကလည္း အရင္ကနဲ႔ မတူသလုိလုိ၊ မိမိေနအိမ္ကုိလည္း စိမ္းေနမိကာ
အလြန္ႏွိပ္စက္ေသာ ေရွ႕တန္းက စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ား ဒဏ္ကုိ မခံနုိင္ေသာ္လည္း အတူတကြေနခဲ့သည့္
သူငယ္ခ်င္းမ်ားကုိ လြမ္းမိကာ ထုိေနရာကုိပင္ ကုိယ့္အိမ္ရာဟု စိတ္ထဲမွာ ေတြးထင္ခံစားမိရေလသည္။
Paul
သည္ ခြင့္ရ၍ အိမ္ခဏျပန္လာသည္။ ေနမေကာင္းျဖစ္ေနေသာ မိခင္၊ ဂုဏ္ယူေနေသာ ဖခင္၊ စိတ္ပူပင္စြာ
ေစာင့္ေနရွာေသာ ညီမႏွင့္ မိခင္တုိ႔ႏွင့္ ေတြ႔ရသည္။ မိခင္ႏွင့္ေတြ႔ရတာ စိတ္ေက်နပ္မိကာ
မ်က္ရည္က်သည္အထိ စိတ္ထိခုိက္ရသည္။ မိသားစုကိစၥမ်ားသည္ သူ႔အတြက္ ေဝးကြာသြားသည္။ ထုိအျဖစ္ကုိ
Remarque က အခုလုို ေရးသားထားပါသည္။
“ ကြ်န္ေတာ္ စစ္ထဲမဝင္ခင္ကာလကုိ
သတိရမိတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ဟာ လုံးဝကုိ ကြာျခားသြားၿပီ၊ ဟုတ္တယ္… ဒီတစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ကြ်န္ေတာ္ေျပာင္းလဲသြားၿပီ၊
အဲဒီကာလဟာ ေခ်ာက္ကမ္းပါး တစ္ခု ျခားသြားသလုိပါလား။ အဲဒီတုန္းက ကြ်န္ေတာ္ဟာ စစ္ဆုိတာ
ဘာမွန္းေတာင္မသိခဲ့ဘူး။ သိပ္ကုိ တိတ္ဆိတ္ၿငိမ္သက္တဲ့ ဘဝမွာ ေနခဲ့ရတယ္။ အခုဒါေတြဟာ အိပ္မက္ျဖစ္သြားတယ္။
ဒီေနရာဟာ ကြ်န္ေတာ့္ေနရာမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဒီအိပ္ရာဟာ တျခားကမၻာ။ သူတုိ႔ေတြက ေမးခြန္းေတြေမးၾကတယ္။
တခ်ိဳ႕က ဘာမွမေမးၾကဘူး။ မေမးတဲ့သူေတြက အဲဒီလုိ ဆိတ္ဆိတ္ေနျခင္းကုိ ဂုဏ္ယူေနၾကလိမ့္မယ္။
ဒီလုိေမးခြန္းမ်ိဳးမေမးသင့္၊ မေျပာသင့္ေၾကာင္းကို သူတုိ႔ ကုိယ္သူတုိ႔ ပညာတတ္္ပုံစံနဲ႔
ေျပာၾကလိမ့္မယ္။
“ ကြ်န္ေတာ္တစ္ဦးတည္းပဲ
ေနခ်င္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္ဟာ သူတုိ႔နဲ႔ ဘာမွမဆုိင္ေတာ့ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ေနထုိင္ရွင္သန္ခဲ့တဲ့ေနရာဟာ
ကြ်န္ေတာ္နဲ႔ ဘာမွ မပတ္သက္ေတာ့ဘူး။ ဒီအခန္းက ကြ်န္ေတာ္စစ္သားမျဖစ္ခင္က ကြ်န္ေတာ္ေနခဲ့တဲ့
ကြ်န္ေတာ့္အခန္း၊ ကြ်န္ေတာ္ပုိက္ဆံစုၿပီး ဝယ္ခဲ့တဲ့ စာအုပ္ေတြ၊ ကြ်န္ေတာ္ရဲ႕ေက်ာင္းစာအုပ္ေတြကေတာ့
ေဟာင္းႏြမ္းေနၿပီ။ ကြ်န္ေတာ္ကုိယ္ကြ်န္ေတာ္ ဒီအိမ္သားတစ္ေယာက္လုိ ႀကိဳးစားၿပီးေနၾကည့္တယ္။
ျပတင္းေပါက္က လွမ္းျမင္လုိက္ရတဲ့ ျမင္ေနက်လမ္းကေလး၊ ဘုရားရွိခုိးေက်ာင္း ဒါေတြဟာ ရင္းႏွီးေနတဲ့
ေနရာေတြ။
“ စားပဲြေပၚမွာ ပန္းေတြ၊
ေဘာပင္ထည့္တာ၊ စာရြက္ဖိတာ၊ မင္အုိးအားလုံးဟာ ဘာမွမေျပာင္းလဲဘူး။
“ကြ်န္ေတာ္ကံေကာင္းရင္ေပါ့ေလ။
စစ္ႀကီးၿပီးသြားရင္ ဒီေနရာကုိ ျပန္ေရာက္လာမယ္။ အခုလုိပဲ ထုိင္ၿပီး အခန္းေလးကုိ ၾကည့္မယ္…
အခုေတာ့… စာအုပ္တစ္အုပ္ေကာက္ကုိင္ၿပီး ဖတ္ဖုိ႔ႀကိဳးစားတယ္။ ျပန္ခ်ထားမိတယ္။ ေနာက္တစ္အုပ္…စာမ်က္ႏွာေတြမွာ
ဟုိတုန္းက မွတ္ထားတာေလးေတြ ေတြ႔ေနရတယ္။
“ အခန္းထဲက ျပန္ထြက္လာေတာ့
ကုိယ့္အခန္းထဲကုိ ျပန္မသြားခ်င္ဘူး။ ဒီရက္ပုိင္းကေလးမွာ ကြ်န္ေတာ္ဘာမွတ္ခ်က္မွ မခ်လုိဘူး။
အခ်ိန္ေတြအမ်ားႀကီးရွိေနရင္ရွိေနဦးမွာ။ ကြ်န္ေတာ္ျပန္သြားရေတာ့မယ္။ မျပန္ခင္ေသဆုံးသြားတဲ့
သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြေတြဆီ သြားေတြ႔ရတာ နာက်င္စရာေကာင္းလုိက္တာ။ အေသဆုိးနဲ႔ ေသဆုံးသြားသူေတြအေၾကာင္းကုိ
သူတုိ႔မိခင္ေတြေရွ႕ လိမ္ေျပာရတာ ပင္ပန္းတယ္။ ‘အန္တီ့ရဲ႕သား … ဘာမွမခံစားရဘဲ ေသဆုံးသြားတာပါ’။
သိပ္ကုိသိခ်င္ေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ မိခင္ျဖစ္သူ စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ ေျပာရတဲ့စကားေတြ ကြ်န္ေတာ့္ကုိယ္ကြ်န္ေတာ္
စိတ္ပ်က္မိတယ္။ ‘ေရွ႕တန္းမွာ စားစရာ ေသာက္စရာေတြ တစ္ပုံႀကီးပါ။ ေကာငး္ေကာင္းလည္းအိပ္ရပါတယ္။
ဘာမွ အႏၱရယ္မရွိပါဘူး။ ဘာမွစိတ္မပူပါနဲ႔၊ ကြ်န္ေတာ္ျပန္လာခဲ့မယ္”
“ ကြ်န္ေတာ္ ေနာက္ေန႔မနက္
ျပန္ရေတာ့မည္။ ကြ်န္ေတာ့္ေခါင္းအုံးကုိ ကြ်န္ေတာ္ကုိက္ျဖတ္၊ ကုတင္တုိင္ကုိ လက္သီးနဲ႔
ဆုပ္ကုိင္…ကြ်န္ေတာ္ဒီေနရာကုိ မလာသင့္ဘူး။ ဒီေနရာကေန ထြက္သြားတာနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္ဟာ တျခားလူျဖစ္သြားၿပီ။
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္လည္းမရွိဘူး။ အခုကြ်န္ေတာ့္မွာ စိတ္ဆင္းရဲတာရယ္၊ မိသားစုလည္း စိတ္ပူပင္စြာ
က်န္ခဲ့မွာရယ္ ဒါေတြပဲရလုိက္တယ္။”
“ေနာက္တစ္ခါ ခြင့္ရရင္ ကြ်န္ေတာ္ျပန္မလာေတာ့ဘူး”
အထူးသျဖင့္
ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ဆက္ဆံမခံရျခင္း။ အထက္အရာရွိမ်ား၏ အႏွိပ္စက္ခံရျခင္းမ်ားက ကိုယ့္အိမ္ကုိယ့္ရာမွာ
အသက္ရွင္ရက္ ျပန္လာရင္ေတာင္မွ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကုိ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈထားႏုိင္မွသာ ရူးသြပ္မသြားႏုိင္ေၾကာင္းကုိ
Remarque ေရးသားခ်က္မ်ားအရ သိရွိရေပသည္။
နိဂုံးခ်ဳပ္ဆုိရလွ်င္ေတာ့
Remarque ဟာ သူႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရေသာ စစ္အတြင္းအေတြ႔အႀကံဳမ်ားကုိ အခုလုိ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း
ႏွင့္ အမွန္အတုိင္း ေရးသားတင္ျပလုိက္ျခင္းအတြက္ စာဖတ္ပရိသတ္မ်ား အားေပးမႈ၊ စာဖတ္သူမ်ား၏
ႏွစ္သက္မႈမ်ားခံခဲ့ရျခင္းသည္ ထင္ရွားသည္။ အမွန္အတုိင္း ေရးသားထုတ္ေဖာ္မႈကုိ လူတုိင္းက
သေဘာက်ႏွစ္သက္သည္ မွန္ေသာ္လည္း စစ္အာဏာရွင္မ်ား သေဘာမက်မႏွစ္သက္ပါက ကံမေကာင္းလွ်င္
ဒုကၡအႀကီးအက်ယ္ေရာက္ႏုိ္ငတာေတြ႔ရသည္။ ဝတၳဳထဲ တြင္ Paul သည္ စစ္တုိက္ရင္း ေသဆုံးသြားသည္။
လက္ေတြ႕ဘ၀တြင္ စာေရးဆရာ Remarque သည္ ျပင္ပႏုိုိ္င္ငံမွာ ေနထုိင္ရင္း ေသဆုံးသြားသည္။
ေသဆုံးသြားသည့္ေနရာဌာနခ်င္း မတူေသာ္လည္း သူႀကံဳေတြ႔ခဲ့၇ေသာ ဘဝဇာတ္ေၾကာင္းသည္ စစ္အတြင္းမွာေရာ၊
ျပင္ပလူသာမန္ဘဝမွာေရာ ႀကံဳခဲ့ရေသာအျဖစ္ခ်င္းက အတူတူပါပဲ။ လက္နက္ကုိင္ရေသာအေျခအေနႏွင့္
ကေလာင္တံကိုင္ရေသာ အေျခအေနနွစ္ခုသာ ကြာျခားသြားတာပါ။ လူတုိင္းလူတုိင္းဟာ ဘဝတုိက္ပဲြကုိ
အမွန္အတုိင္းေလွ်ာက္လွမ္းသူတုိင္း ၾကမ္းတမ္းခက္ခဲပါေပတယ္ Remaque ၏ ဘဝကုိ ႏိႈင္းယွဥ္မိရင္း
ေကာက္ခ်က္ခ်မိလုိက္ရပါေတာ့သည္။
ဂ်ဴနီယာဝင္း
