ဂ်ဴနီယာ၀င္း – မစ္ဇူရီကေကာင္ကေလး

ဂ်ဴနီယာ၀င္း – မစ္ဇူရီကေကာင္ကေလး

(အေတြးအျမင္ အမွတ္ ၃၁၆ ၂၀၁၈ ဒီဇင္ဘာ) မိုးမခ၊ ဒီဇင္ဘာ ၅၊ ၂၀၁၈

(2001 ခုုနွစ္ထုုတ္ M. Mitchell Waldrop (အမ္ မီခ်ယ္ ၀ါလ့္ဒေရာ့) ေရးသားေသာ The Dream Machine မွ Missouri Boys အခန္းကုိ ဘာသာျပန္ထားပါတယ္။ J.C.R. Licklider နဲ႕ သူ႕ရဲ႕ ပါစင္နယ္ကြန္ျပဴတာ နည္းပညာေတာ္လွန္ေရး အေၾကာင္း ဆုုိပါေတာ့ လုုိ႕စာအုုပ္မွာ ေၾကာ္ျငာထားပါတယ္။)

(Joseph Carl Robnett Licklider (March 11, 1915 – June 26, 1990) ဂ်ဴးဆက္ ကားလ္ ေရာ့ဘ္နက္ လစ္ကလီဒါ ။ သူ႕ကုုိ အတိုုေကာက္ J.C.R ဒါမွမဟုုတ္ ‘Lick’ လစ္ လိုု႕သိထားပါတယ္။ သူက အေမရိကန္လူမ်ဴိး စိတ္ပညာပညာရွင္၊ ကြန္ျပဴတာသိပၺံပညာရွင္ တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ အခုဘာသာျပန္တင္ဆက္မူမွာ ဘာသာျပန္သူရဲ႕ ျဖည့္စြက္ခ်က္ေတြကို အခုလို ကြင္းစကြင္းပိတ္မ်ားနဲ႕ ေဖာ္ျပသြားပါ့မယ္။ ခံစားဖတ္ၾကည့္ ၾကတာေပါ့)

ဂ်ဴိးဆက္ ကားလ္ ေရာ့ဘ္နက္ လစ္ကလီဒါ ကလူေတြအထင္ၾကီးေအာင္ မလုပ္ဘူး။ သူ လူေတြဘာမွန္းမသိေသးတဲ့ ကြန္ျပဴတာၾကီး ေတြၾကားထဲ အလုပ္လုပ္ေနတုန္းကေတာင္ အရာရာကို ဒါေတြက အလြယ္ေလးေတြပါ ဆုိတဲ့အေနနဲ႕ လုပ္ေနတာ။

“လစ္က ကၽြန္ေတာ္သိသမွ်သူေတြထဲမွာ ဥာဏ္ၾကီးရွင္အၾကီး တက အၾကီးဆုံးပါပဲဗ်ာ” လို႕ William McGill (၀ီလီယမ္ မတ္ဂီးလ္) က သူမကြယ္လြန္ခင္ ၁၉၉၇ခုနွစ္ သူ႕အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ ေျပာသြားပါတယ္။ (၀ီလီယမ္ မတ္ဂီးလ္ အေၾကာင္းေျပာရရင္ သူက အေမရိကန္ စိတ္ပညာပညာရွင္၊ ကိုလန္ဘီယာတကၠသိုလ္၏ ၁၆ေယာက္ေျမာက္ ဥကၠဌျဖစ္ခဲ့သူ။) မတ္ဂီးလ္ ကေျပာျပရာမွာ သူက (လစ္ကိုုေျပာတာပါ) ၁၉၄၈ခုနွစ္ ဟားဗတ္တကၠသုိလ္ကို စိတ္ပညာတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္အျဖစ္ ေရာက္လာတုန္းကေပါ့လုိ႕ ဆိုပါတယ္။

“လစ္က သခ်ာၤပညာနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ သက္ေသျပခ်က္ေတြကုိ သိေနတယ္၊ သူက ေသခ်ာတြက္ခ်က္တာမ်ဴိး မဟုတ္ပဲနဲ႕ သူ႕အသိက အလုိလို သိေနတာမ်ဴိးေပါ့။ လူေတြက သခ်ာၤသေကၤတေတြနဲ႕ ဆက္စပ္ပံုေတြကုိ တြက္ခ်က္ေနတုနး္မွာ သူက အဲသည္ဆက္သြယ္ခ်က္ေတြကုိ သိေနတာ။ ေျပာရရင္ေတာ့ သူဟာ သေကၤတေတြနဲ႕ ပတ္သက္လာရင္ လ်ဴိ႕၀ွက္ခ်က္ေတြကိုေတာင္ သိေနေလာက္ေအာင္ ဥာဏ္ၾကီးရွင္ ျဖစ္ေနတာဗ်။ အဲဒါဘယ္လုိလုပ္သိသလဲ လစ္က အဲဒါေတြ မသင္ၾကားရပဲ အလုိလုိ ဘယ္လုိလုပ္ျမင္ေနတာတုန္း။”

“လစ္နဲ႕ ပုစာၦတစ္ပုဒ္ကုိ ေျပာၾကေတာ့…”  မၾကာမီ ကုိလန္ဘီယာတကၠသုိလ္မွာ ေက်ာင္းအုပ္ျဖစ္လာမယ့္ မတ္တ္ဂီးလ္ ကဆက္ေျပာပါတယ္။ “ကၽြန္ေတာ့္ကုိယ္တုိင္ ေတာင္ စမ္းသပ္ၾကည့္မွ အေျဖရမယ့္ IQ ပုစာၦေတြတြက္တာ သူက အမွတ္ေတြ ၃၁ မွတ္ အျပည့္ေပးႏုိင္ေလာက္ေအာင္ သူက အေျဖကုိ သိေနတယ္ သူဟာ တကယ္ ဥာဏ္ၾကီးရွင္ ပါပဲ။“

ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းတုန္းက ဟားဗတ္က စိတ္ပညာ-ေအာ္ဂတ္စတစ္ ဓါတ္ခဲြခန္းမွာ အတူလုပ္ခဲ့ဖူးတဲ့ George A. Miller (ေဂ်ာ့ ေအမီလာ) ကလည္း လစ္အေပၚ ေလးစားေလာက္တဲ့ အျမင္မ်ဴိး ခ်ခဲ့ဖူးပါတယ္။ (ေဂ်ာ့ေအမီလာ အေၾကာင္း ေျပာရရင္ေတာ့ သူကလည္းအေမရိကန္ စိတ္ပညာရွင္တစ္ဦး၊ စိတ္ပညာဆုိင္ရာ နယ္ပယ္တစ္ခုကို တည္ေထာင္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။)

“လစ္ဟာ အေမရိကန္သားကေလးပါ။ အရပ္ရွည္ရွည္၊ အသားလတ္လတ္၊ ၾကည့္ေကာင္းတဲ့ ေကာင္ကေလးေပါ့။ သူဘာလုပ္လုပ္ အဆင္ေျပတဲ့ပုံေပါ့။“ မီလာက ေနာက္နွစ္ေတြၾကာလာေတာ့လည္း အခုလုိ မွတ္ခ်က္ခ်ပါတယ္။ “သူကတကယ့္ကုိ အလြန္႕အလြန္ကုိ ညဏ္ရည္ထက္ျမက္သူပါပဲ။ ဖန္တီးရွင္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူကေလ … ဥပမာဗ်ာ တစ္ေယာက္ေယာက္က အမွားတစ္ခုလုပ္မိတယ္ဆုိရင္ သူက အဲဒါကုိ ရယ္စရာအျဖစ္ ေျပာင္းပီး ဟာသလုပ္လုုိက္ တတ္တယ္။ လစ္က ရယ္စရာဟာသေတြကုိ သေဘာက်ပါတယ္။ သူ႕လက္တစ္ဖက္မွာ ကိုကာကိုလာ ပုလင္းေလးကို ကုိင္ပီး ေနတတ္တဲ့ပုံက သူ႕စတုိင္လု႕ိေျပာရမလားပဲ။“

သူက လူေတြကုိ သေရာ္တ့ဲသေဘာမဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ မီဇူရီအရပ္က ေကာင္ကေလးက သူ႕ေဘးကလူေတြကုိ ျပဳံးသြားေအာင္ လုပ္တတ္တာပါ။ သူက ကမာၻၾကီးထဲကုိ အထီးက်န္စြာ ေရာက္လာတာပါ။ သူနဲ႕ေတြ႕သမ ွ်လူတုိင္းဟာ သူ႕အတြက္ေတာ့ ၾကီးက်ယ္ပါသတဲ့။

ဟုတ္ပါတယ္။ သူကမစ္ဇူရီသားေလးပါ။ (Missouri ဆုိတဲ့အရပ္ေဒသက အေမ၇ိကန္ျပည္ေထာင္စု အေရွ႕အလယ္ပုိင္းမွာ တည္ရွိပါတယ္။ အဲသည္မွာ သူကၾကီးျပင္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။) သူ႕အမည္ရင္းက လစ္- ကလီဒါ။ သူ႕မိသားစုက ျပင္သစ္-ဂ်ာမန္ ႏွစ္နယ္စပ္ထားတာပါ။ သူက မစ္ဇူရီမွာ ျပည္တြင္းစစ္ မျဖစ္မွီကတည္းက ေနခဲ့တာပါ။ သူ႕ဖခင္ Joseph Licklider (ဂ်ဴိးဇက္လစ္ကလီဒါ) က လယ္ယာလုပ္တဲ့သူပါ။ ဂ်ဴိးဇက္က (သူက လစ္ရဲ႕ဖခင္ပါ) စိတ္ဓါတ္ၾကံံ့ခုိင္တဲ့ လူငယ္တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၈၈၅ခုနွစ္ သူ႕ဖခင္ဟာ (အဲဒါ လစ္ရဲ႕အဖုုိးကိုုေျပာတာပါ) ျမင္းေတြနဲ႕ အလုပ္လုပ္ရင္း မေတာ္တဆျဖစ္ျပီး ေသဆုံးသြားတယ္။ အဲသည္တုန္းက ဂ်ဴိးဇက္ က ၁၂ႏွစ္ (လစ္ရဲ႕ဖခင္) ။ သူ႕စိတ္ထဲ မိသားစုတာ၀န္ဟာ သူယူရမယ္လို႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်တယ္။ သူ႕မိခင္နဲ႕ သူ႕ညီမဟာ သည္လယ္ယာအလုပ္ကုိ မဦးေဆာင္နိင္ဘူးလို႕ သူေတြးတယ္။ မိသားစုုလုုိက္ စိန္႕လူ၀ီေဒသကုိ ေျပာင္းသြားဖုိ႕ လုပ္တယ္။ သူ႕ညီမကုိ ေဒသဆုိင္ရာ ေက်ာင္းတက္ခုုိင္းရုုံတင္မက ေကာလိပ္ ပါတက္ခိုင္းတယ္။ သူက ေဒသဆုိင္ရာ ရထားလမ္းမွာ အလုပ္လုပ္တယ္။ သူ႕ဘာသာသူေတာ့ စာေရးစာဖတ္နဲ႕ ဒီဇုိင္းပညာ ကုိ သင္ယူတယ္။ ေလ့လာတယ္။ ဒီပညာနဲ႕ အလုပ္လုပ္ရာက စိန္႕လူ၀စ္မွာ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ကုန္သည္အလုပ္မွာ ဆရာၾကီးျဖစ္လာတယ္။

သည္လုိနဲ႕ မစၥစ္ Margaret Robnett (မာဂရက္ ရုိနက္) နဲ႕ေတြ႕တယ္။ “သူ႕အသံေလးက သာယာလွတယ္။ သီခ်င္းဆုိေနတဲ့ အတုိင္းပါပဲ။ သူဟာ ကၽြန္ေတာ့ရဲ႕ဖူးစာရွင္ပါပဲ။” လုိ႕သူက ျမင္ျမင္ျခင္း သေဘာက်သြားခဲ့တယ္။ ေနာက္မၾကာမီ သူတုိ႕လက္ထက္ခဲ့ၾကတယ္။ တစ္ဦးတည္းေသာ သားတစ္ေယာက္ထြန္းကားတယ္။ ၁၉၁၅ခုနွစ္ မတ္လ ၁၁ ရက္ေန႕။ သူ႕နံမယ္ကို ဖခင္ရဲ႕အမည္ ဂ်ဴိးဇက္၊ မိခင္ရဲ႕ ကြယ္လြန္သြားတဲ့ ေမာင္ရဲ႕အမည္ Carl Robnett (ကားလ္ေ၇ာ့ဘ္နက္) အမည္ပါေအာင္ ေပးလုိက္ပါတယ္။ (အဲဒါ အခုေဆာင္းပါးရဲ႕ဇာတ္လိုက္ ျဖစ္လာမယ့္ သူ ေမြးဖြားလာပုံ။ Joseph Carl Robnett Licklider (ဂ်ဴိးဇက္ ကားလ္ ေရာ့ဘ္နက္ လစ္ ကလီဒါ။)

ကေလးေလးက အထီးက်န္ဆန္ေနတဲ့ ပုုံေပါက္ေနတာကုုိေတာ့ နားလည္ေလာက္ပါတယ္။ သူ႕ဖခင္က အသက္၄၂ႏွစ္ မိခင္က ၃၄ႏွစ္ဆုုိတဲ့ အသည္ခုုႏွစ္ အဲသည္ေခတ္ကာလ အရေျပာရရင္ အသက္ၾကီးမွ ပထမဆုုံးရတဲ့ ကေလးလည္းျဖစ္ျပန္ေတာ့ ကေလးေလးအေပၚ အလုုိမလုုိက္၊ စည္းကမ္းတင္းၾကပ္၊ သူတုုိ႕ဘာသာေရးအေတြးအေခၚ ၾကားထဲ သြန္သင္ဆုံးမမူေအာက္မွာ ၾကီးျပင္းခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုုိ႕က ေႏြးေထြးပီး ၾကင္နာတတ္တဲ့ သူေတြပါ။ သူတုုိ႕သားေလးကိုု ခ်စ္ျပီး တေလ်ာက္လုုံး ဂရုုတစုုိက္ေမြးခဲ့ၾကပါတယ္။ လစ္ ကေလးကလည္း နွစ္ဖက္မိဘေတြအတြက္ တဦးတည္းေသာ ေျမးကေလးျဖစ္ေနျပန္တယ္။ သူၾကီးျပင္းလာတဲ့အခါ မိဘေတြက စႏၵယားတီး၊ တင္းနစ္ရုုိက္ဖုုိ႕ စသျဖင့္ သူလုုပ္ခ်င္တာေတြ လုုပ္ၾကည့္ဖုုိ႕ သင္ဖုုိ႕အားေပးတယ္။ အထူးသျဖင့္ သူလုုပ္ခ်င္တာက နည္းပညာနဲ႕ပတ္သက္တာမွန္သမ ွ် အကုုန္ဆုုိပါေတာ့။ သူကလည္း ဘယ္သူ႕ကုုိမွ စိတ္ပ်က္ေအာင္မလုုပ္ဖူး။ သူက ထက္ျမက္တယ္၊ တက္ၾကြတယ္၊ ဟာသဥာဏ္ရွိတယ္၊ သိခ်င္စပ္စုုခ်င္တယ္၊ အတတ္ပညာ နည္းပညာေတြကုုိ အကုုန္ၾကိဳက္တယ္။

သူအသက္၁၂ႏွစ္မွာ ဆုုိပါေတာ့။ စိန္႕လူး၀စ္ေဒသမွာ သူနဲ႕ ေကာင္ကေလးေတြ ေလယ်ာဥ္ပ်ံ ပုုံစံတုုတစ္ခုုကိုု တည္ေဆာက္ၾကဖိုု႕ စိတ္၀င္စားၾကတယ္။ သူတုုိ႕အရပ္ေဒသက ေလေယ်ာဥ္ပ်ံစက္မူလုုပ္ငန္းနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး စတင္တုုိးတက္ဖုုိ႕တာစူေနတဲ့ကာလ ျဖစ္လုုိ႕လဲ ျဖစ္ႏုုိင္သလိုု ခ်ားလ္ လင္းဘတ္ကလည္း ပူပူေႏြးေႏြး သူ႕တကုုိယ္ေတာင္ တစ္ေယာက္စီး Spirit of Saint Louis (စပရစ္ေအာ့္ စိန္႕လူး၀စ္) ေလေယ်ာဥ္ေလးနဲ႕ အႏၱလန္တိတ္ကုုိ ျဖတ္သန္းပ်ံျပတာ ေအာင္ျမင္ကာစ ျဖစ္တာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏုုိင္ပါတယ္။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေလ စိန္႕လူး၀စ္က ေကာင္ကေလးေတြက ေလေယာဥ္ပ်ံပုုံစံထုုတ္ဖုုိ႕ အရူးအမူးျဖစ္ေနၾကတာေတာ့ အမွန္ပဲ။ ဘယ္သူမွ ေရာ့ဘ္နက္ လစ္ ကလီဒါ (လစ္ ကိုုေျပာတာပါ) ထက္ေတာ့ ပုုိေကာင္းေအာင္ မလုုပ္နိုုင္ၾကဘူး။ သူ႕ရဲ႕မိဘေတြရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႕ သူ႕အခန္းကုုိ လင္းဘတ္စတိုုခန္းလိုု ေပါ့ပါးတဲ့ သစ္တုုိသစ္စ သစ္သားေတြနဲ႕ အလုုပ္လုုပ္လုုိ႕ရတဲ့ ပုုံစံေျပာင္းလုုိက္တယ္။ သူ႕ကုုိယ္ပုုိင္ ပုုံေတြဆဲြ၊ ဒီဇုုိင္းဆဲြ၊ အေသးစိတ္လုုပ္ပါေတာ့တယ္။ တညလုုံး အစိတ္အပုုိင္းေတြကုုိ ျဖတ္ေတာက္ပုုံေဖာ္ နဲ႕။ အေတာင္ပံေတြတပ္။ ေကာ္ပတ္ေတြစား။ ေကာ္အေကာင္းစားေတြသုုံး။ အင္ဒီယာနာပုုိလီမွာ ေလေယ်ာဥ္ပ်ံျပပဲြလုုပ္ေတာ့ ကုုမၼဏီတစ္ခုုက သူ႕ကုုိ ကူညီေပးခဲ့ပါတယ္။

သူ႕ရဲ႕၁၆ႏွစ္ျပည့္ ေမြးေန႕နီးကပ္လာခ်ိန္မွာ သူ႕စိတ္၀င္စားမူက (ေလေယာဥ္ပ်ံကေန) ေမာ္ေတာ္ကားေတြဆီ ေရာက္သြားျပန္ပါတယ္။ သူက ေမာ္ေတာ္ကားေတြ ေလ်ာက္ေမာင္းခ်င္လိုု႕ မဟုုတ္ပါဘူးတဲ့။ သူက ေမာ္ေတာ္ကားေတြအေၾကာင္း နားလည္ခ်င္တာ။ အတြင္းေရာ အျပင္ေရာ သိခ်င္တာ။ သည္ေတာ့ သူ႕မိဘေတြက ကားအုုိေဟာင္းတစ္စီး ၀ယ္ေပးရပါတယ္။ သူ႕ကိုု သည္အနီးအနား မ်က္စိတျပအတြင္းမွာပဲ ေမာင္းခြင့္ေပးတယ္။ သည့္ထက္ေတာ့ မေမာင္းရ – အဲဒါကိုု လုုိက္နာမွ။ ေရာ့ဘ္နက္ ေလးကေတာ့ (လစ္ကိုုေျပာတာပါ) ကားကိုု အစိတ္အပိုုင္းေတြ ျဖဳတ္၊ ျပန္တပ္ျပန္ဆင္နဲ႕ အေတာ္ေပ်ာ္သြားပါတယ္။ “ေအာ္… သူကဒီလိုုကိုုး၊ ေဟာဒါက သည္လိုု အလုုပ္လုုပ္တာကိုုး။ အုုိေက…” သူ႕မိခင္ မာဂရက္က သူ႕သားလုုပ္သမ ွ် နေဘးကရပ္ၾကည့္၊ သူ႕သားလွမ္းေတာင္းတဲ့ ကရိယာတန္ဆာပလာေတြကိုု ယူေပး။ သားျဖစ္သူကုုိ နည္းပညာရပ္ဆုုိင္ရာမွာ ပံံ့ပိုုးေျမေတာင္ေျမွာက္ေပးခဲ့တဲ့ အက်ဴိးေတြေပါ့။ အဲဒါ သူ (လစ္ကုုိေျပာတာပါ) ၁၆ႏွစ္ကုုိ ေရာက္လာတဲ့ ေန႕။ ၁၉၃၁ခုုနွစ္ မတ္လ ၁၁ ရက္ေန႕ သားျဖစ္သူ လိုုင္စင္ ရတဲ့ေန႕။

အသက္၁၆ႏွစ္သား ေရာ့ဘ္ (လစ္ ကုုိဆိုုလုုိပါတယ္) က အရပ္ရွည္ရွည္၊ ရုုပ္ရည္သန္႕သန္႕၊ အားကစားသမားတစ္ေယာက္လုုိ၊ မ်က္လုုံးျပာျပာ၊ အေရာင္ရင့္ရင့္ဆံပင္ေတြနဲ႕ လင္းဘတ္ (Charles Lindbert ကုိေျပာတာပါ။ စိန္႕လူး၀စ္က ေလယ်ာဥ္ပ်ံေမာင္းသမား သူရဲေကာင္းေလး) နဲ႕ဆင္တူသူအျဖစ္ လူေတြ သတိထားမိၾကတဲ့ပုုံစံလိုု သူ႕ေက်ာင္းေနဘက္ေတြက သူ႕ကုုိ သတိထားမိလာၾကတယ္။ အဲသည္တုန္းက သူက တင္းနစ္ကုုိ သဲၾကီးမဲၾကီးကစားခဲ့တယ္။ သူအသက္ ၂၀ ေက်ာဘက္ပိုုင္းမွာ ဒဏ္ရာရခဲ့ျပီးတဲ့ေနာက္ပုုိင္းမွပဲ တငး္နစ္ကစားတာကုုိ နားခဲ့တယ္။

သူက ေတာင္ပုုိင္းသားတုုိ႕ရဲ႕ ယဥ္ေက်းတဲ့ အမူအယာကေတာ့ အျပည့္အ၀ရွိသူပါ။ ဆုုိလုုိတာက သူတုုိ႕ရဲ႕ ၀ါရွင္တန္တကၠသိုုလ္နားက အိမ္ၾကီးမွာ သူ႕မိခင္ရဲ႕ ညီမလင္မယားရယ္၊ လက္မထပ္ရေသးတဲ့ ညီမတစ္ေယာက္ရယ္ အတူတကြေနၾကပါတယ္။ ေရာ့ဘ္ ၅ႏွစ္သားတုုန္းကေပါ့၊ ညေနစာစားခ်ိန္ သူ႕အေဒၚငယ္ကုုိ ထမင္းစားပဲြကုုိ လက္တဲြေခၚလာပီး ကုလားထုုိင္မွာ ေနရာခ်ေပးပုုံက တကယ့္လူၾကီး လူေကာင္းတစ္ေယာက္လုုိ။ သူလူၾကီးျဖစ္လာတာေတာင္ သူက ယဥ္ေက်းတဲ့သူ၊ စဥ္းစားတတ္တဲ့သူ၊ အိမ္မွာ ေနတာေတာင္ ကုုတ္အက်ီကုုိ ရုုိရုုိေသေသ၀တ္၊ ႏုုိက္တုုိင္ကုုိ သပ္သပ္ရပ္ရပ္တပ္လုုိ႕ အမ်ဴိးသမီးမ်ား ေနရာမယူေသးရင္ သူက အရင္ထုုိင္ပီး မေနတတ္တဲ့ သူတစ္ေယာက္ပါ။ စိတ္ဆုုိးလုုိ႕ေအာ္ဟစ္တာမ်ဴိးက ပိုုလုုိ႕ေတာင္ ေတြ႕ရခဲပါသတဲ့။

ေရာ့ဘ္နက္ လစ္ ကလီဒါ က သူ႕ကိုုယ္ပုုိင္ အရည္အခ်င္းအရည္အေသြးနဲ႕ စိတ္ဓါတ္ပုုိင္းဆုုိင္ရာမွာ ရင့္က်က္လာသူပါ။ လူငယ္ေလးတစ္ေယာက္ျဖစ္လာေတာ့ ေသေသသပ္သပ္နဲ႕ ရင့္က်က္လာတယ္။ သူ႕ဖခင္က ေဒသဆုုိင္ရာ ဘုုရားရွိခုုိးေက်ာင္းမ်ာ တရားေဟာဆရာအျဖစ္ လုုပ္တုုန္းက သူက သူ႕ဖခင္နဲ႕အတူ လုုိက္ပါဖူးတယ္။ ဖခင္ျဖစ္သူ ဂ်ဴိးဇက္က တရားေဟာေနခ်ိန္မွာ သူက ေအာ္ဂန္ရဲ႕ ကီးဘုုတ္ကုုိ လုုိက္မွတ္ေပးရတယ္။ ဘုုရားရွိခိုုးေက်ာင္းက ေအာ္ဂန္တီးရတဲ့ အမ်ဴိးသမီးက သိပ္ေကာင္းေကာင္း မလုုပ္တတ္တာလည္း ပါတယ္။ တခုုေသာေန႕မွာ သူ႕ေခါင္းက ငိုုက္ပီး ေအာ္ဂန္ကီးဘုုတ္ေပၚ ေဒါင္ကနဲ ျပဳတ္က်ဘူးပါရဲ႕။ အဲဒီအျဖစ္ကလည္း သူ႕ကုုိ သိပၺံနည္းပညာေတြ ေပးလုုိက္ေစပါတယ္။ ကီးဘုုတ္ကုုိ အခုုလုုိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ထိခုုိက္မိတဲ့အခါ ထြက္လာတဲ့အသံမ်ဴိးက သူ႕ဘ၀မွာ တစ္ခုုခုုကုုိ စဥ္းစားစရာ ေပးမယ့္သေဘာလိုု႕ ဆိုုပါတယ္။ သူက တခ်ိန္က်ရင္ “ကြန္ျပဴတာ နက္ေ၀ါ့အလုုပ္လုုပ္ပုုံ” တုုိ႕၊ “စစ္စတန္မက္တစ္” တုုိ႕၊ “၀ါယာလက္စ္” တုုိ႕ဘာတုုိ႕ကုုိ မိတ္ဆက္ေပးမယ့္ အလုုပ္ေတြ လုုပ္မယ့္သေဘာ။

သူ႕ကုိအိမ္မွာ ေရာ့ဘ္နက္ လုိ႕ေခၚတယ္။ ေရာ့ဘ္ ဆုိျပီး ေက်ာင္းက သူငယ္ခ်င္းေတြက ေခၚတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ေတာ့ သူေကာ္လိပ္ေက်ာင္းသားျဖစ္လာေတာ့ အေခၚအေ၀ၚေတြ သူ႕ဘာသာေျပာင္းပစ္လုိက္တယ္။ သူ႕ကုိယ္သူ ပုံစံသစ္နဲ႕ သြားမယ္ဆုိတဲ့အေနနဲ႕ “ကၽြန္ေတာ့္ကုိ လစ္ လုိ႕ေခၚၾကပါ” လုိ႕နံမယ္ေျပာင္ သေဘာမ်ဴိး ေခၚခုိင္းတယ္။ သူ႕ကုိယ္သူ မိတ္ဆက္ရင္ “လစ္” လို႕ မိ္တ္ဆက္တယ္ေပါ့။ သူ႕သူငယ္ခ်င္း ေဟာင္းေတြေလာက္သာ “ေရာ့ဘ္ လစ္ ကလီဒါ” ဆုိတဲ့အမည္ကုိ နည္းနည္းေလာက္သာ ေရးေတးေတး ေပၚလာေလာက္ေတာ့တယ္။

ေဟာသည္ ေကာ္လိပ္ေက်ာင္းသားၾကီးက ဘာလုပ္မလဲ ဆုိေတာ့ သူတတ္ႏုိင္သေလာက္ ေမဂ်ာေတြ ရႏုိင္သမ ွ် သင္ယူပါတယ္။ သူက ဘယ္ဘာသာရပ္ကိုမဆုိ ေလ့လာလုိက္စားဖုိ႕ စိတ္၀င္စားေနတယ္။ တစ္ေယာက္ေယာက္ဆီက တစ္ခုခု ၾကားလုိက္ရရင္ေတာင္ သူကလုိက္လုပ္ၾကည့္ခ်င္တတ္တယ္။ သူဖရွက္ရွာ ေက်င္းသားဘ၀မွာ အႏုပညာဘာသာရပ္က ေမဂ်ာယူပီး အင္ဂ်င္နီယာဘာသာက ေနာက္တဲြျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ရူပေဗဒနဲ႕သခ်ာၤပါလာတယ္။ အဓိကအခ်က္ကဘာလဲဆုိေတာ့ သူသည္ ေလာကၾကီးနဲ႕ပတ္သက္လုိ႕ ေမဂ်ာယူထားပါတယ္ေပါ့။ ေလာကၾကီးအေၾကာင္းကို သူသိလာရပုံကေတာ့ သူ႕ဖခင္ရဲ႕ အာမခံကုမဏီအလုပ္က တေန႕ေတာ့ ပိတ္သိမ္းရတယ္။ ဂ်ဴိးဇက္ (လစ္ရဲ႕ဖခင္) ဟာ အလုပ္ကထြက္လုိက္ရပီး သားျဖစ္သူ (လစ္ကို ေျပာတာပါ) အတြက္ က်ဴရွင္လခေတာင္မေပးႏုိင္ေတာ့ဘူး။ လစ္ဟာ အဲသည္နွစ္မွာ ေက်ာင္းနားလုိက္ရတယ္။ ဂ်ဴိးဇက္ (လစ္ဖခင္) ဟာ စားေသာက္ဆုိင္တစ္ဆုိင္မွာ အလုပ္၀င္လုပ္ရပီး တျခားအလုပ္ေတြ ေလ်ာက္လုပ္ေနရင္းက စိတ္က်ေရာဂါျဖစ္လာတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဘုရားရွိခုိးေက်ာင္းမွာ တရားေဟာဆရာလိုတယ္ဆုိေတာ့ ၀င္လုပ္ျဖစ္တယ္။ ဇနီးသည္မာဂရက္နဲ႕ အတူ သူတုိ႕ဘ၀ေတြဟာ ဘုရားရွိခုိးေက်ာငး္ေတြ တေက်ာင္းျပီးတေက်င္း လွည့္လွည္ ၀င္လုပ္ေနလုိက္ၾကတာ သူတုိ႕အတြက္ ဘ၀မွာ အေပ်ာ္ဆုံးကာလေတြ ျဖစ္လာပါသတဲ့။

လစ္တစ္ေယာက္လည္း ေနာက္ေတာ့ ေကာလိပ္ျပန္တက္တယ္။ စိတ္သစ္လူသစ္နဲ႕ အခ်ိန္ပုိင္းအလုပ္ေတြလုပ္ခဲ့တာမွာ စိတ္ပညာဌာနရဲ႕ တိရိစာၦန္မ်ားဆုိင္ရာ စမ္းသပ္ခန္းမွာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးတာ၀န္လည္း လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆရာမ်ားရဲ႕ သူေတသနလုပ္ငန္းမ်ားကို နားလည္လာျပီး သူ႕ဘ၀အတြက္ ဒီေလာက္ဒီအလုပ္ ေတာ္ပီလုိ႕ သူေတြးခ့ဲပါတယ္။ သူက ဦးေနွာက္နဲ႕ ဖန္ရွင္ပို္င္းဆုိင္ရာေတြကုိ အေသးစိတ္ေလ့လာခဲ့ဖူးတယ္။ ယေန႕ေခတ္မွာ ဒီပညာေတြက တကယ့္ကို တုိးတက္ေနတဲ့ ပညာရပ္ေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ သူကေတာ့ ဒါေတြကုိ အဲသည္တုန္းက အတုိင္းအတာတစ္ခုအထိ မွတ္ယူခဲ့ဖူးတယ္ေပါ့။ ယေန႕ေခတ္ ဦးေနွာက္ကုိ အေသးစိတ္ေလ့လာ စကင္ဖတ္တဲ့နည္းပညာ အီလက္ထရြန္ဆက္စာလုိဂရပ္ဖီ ဆုိတဲ့ EEG (အီးအီးဂ်ီ) ရုိက္တဲ့ စနစ္ဟာ ၁၉၃၀ခုနွစ္ကာလတုန္းက ေရဒီိယုိ တယ္လီဖုန္း ဆက္သြယ္ေရးအီလက္ထေရာနစ္ နည္းပညာကေန ဆင့္ပြားလာတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကဲ… လစ္ အေၾကာင္း ဆက္ပါမယ္။

လစ္ တစ္ေယာက္ကေတာ့ သူသင္ယူခဲ့ဖူးတဲ့ စိတ္ပညာဆုိင္ရာ ဇီ၀ေဗဒပညာကုိ တကယ္နွစ္သက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သခ်ာၤ၊ လ ွ်ပ္စစ္ ပညာေတြကလည္း သူ႕ကုိ စိန္ေခၚေနပါတယ္။ အဲသည္တုနး္ကေတာ့ ဒါေတြဟာ တေန႕ သူအသုံးခ်လာနို္င္တာေတြပဲလုိ႕ မသိခဲ့ပါဘူး။ သူ႕အတြက္ေတာ့ ပင္တာဂြန္ကုိ ေျခခ်မိျခင္းဟာ တကယ့္ကို ၾကီးမားတဲ့ ေျခလွမ္းၾကီး တစ္ခု ျဖစ္လာပါတယ္။ ေနာက္ဘာေတြ ဆက္ျဖစ္မယ္ ဆုိတာေတာ့ ေနာက္မွ စဥ္းစားၾကတာေပါ့တဲ့။ အႏွစ္ ၂၀ေလာက္ ေလ့လာ မွတ္သားခဲ့တဲ့ အရာေတြက တေန႕ဘာျဖစ္လာမွာလဲ။ သူေလ့လာခဲ့တဲ့ စိတ္ပညာဆုိင္ရာ ပညာရပ္ဟာ ကြန္ျပဴတာေတြကုိ သူေလ့လာခဲ့တဲ့ဆီမွာ တကယ္ပဲ အသုံး၀င္လာတယ္ လုိ႕ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ ၁၉၄၀ ၁၉၅၀ ေလာက္မွာ သခ်ာၤ၊ ရူပေဗဒ၊ လ ွ်ပ္စစ္အင္ဂ်င္နီယာပညာေတြ ေနာက္ခံနဲ႕ သူေလ့လာေနတဲ့ နယ္ပယ္ဟာ တေန႕က်ရင္ ၾကီးက်ယ္တဲ့ နည္းပညာေျပာင္းလဲမူေတြ ျဖစ္လာမွာပါတဲ့။ သူ႕ရဲ႕ လက္ရွိအသုံးခ်ေနတဲ့ ၾကီးမားတဲ့ စက္ၾကီးေတြက (သူကအဲဒါကိ ုကြန္ျပဴတာ လုိ႕စတင္ေခၚေ၀ၚေနပါပီ) ကြန္ျပဴတာဆုိတဲ့ စြမ္းရည္ေတြ စတင္ျပသေနပီ၊ ကမာၻၾကီးကို စိန္ေခၚေနပီ၊ စသျဖင့္ သူကေတာ့ ေၾကြးေက်ာ္ေနပါပီ။

အဲ… အခု ၁၉၃၇ခုနွစ္ကိုျပန္သြားမယ္။ လစ္ ေလ်ာက္ေနတဲ့လမ္းက ရွင္းပါတယ္။ ၀ါရွင္တန္တကၠသိုလ္က ရူပေဗဒ၊ သခ်ာၤနဲ႕ စိတ္ပညာ ဒီဂရီ ၃ခု နဲ႕ေက်ာင္းပီးခဲ့လုိ႕ ဘဲြ႕ရပီ။ သူက ေနာက္တစ္နွစ္ကို စိတ္ပညာ မာစတာဆက္တက္တယ္။ သူကုိ “ေရာ့ဘ္နက္ လစ္ ကလီဒါ“ ဆုိတဲ့ အမည္နဲ႕ စိတ္ပညာမာစတာ ဘဲြ႕ေပးခဲ့ေတာ့ အဲသည္အမည္က စာရြက္ေပၚ ေနာက္ဆုံး တင္က်န္ခဲ့တဲ့ အမည္ျဖစ္လာတယ္။ ၁၉၃၈ခုနွစ္ နယူးေယာက္က ေရာ့ခ်က္စတာတကၠသိုလ္မွာ ေဒါက္တာဘဲြ႕ယူဖုိ႕ တက္လွမ္းခဲ့တယ္။ သူ႕ရည္ရြယ္ခ်က္က ဦးေႏွာက္ရဲ႕ အၾကားအာရုံဆုိင္ရာ အပုိင္းကုိ သုေတသနလုပ္ဖုိ႕။ ကၽြႏုိပ္တုိ႕ ဘယ္လုိၾကားပီး အဓိပၸါယ္ေဖာ္သလဲ။ အဲသည္အပိုင္းကို အဓိကထား သုေတသနလုပ္ဖုိ႕။

လစ္ တစ္ေယာက္ မစ္ဇူရီကေန ထြက္လာတယ္ဆုိတာ ေနရပ္လိပ္စာ တစ္ခုတည္း ေျပာင္းလုိက္တာမဟုတ္ပဲ သူ႕ဘ၀ပါေျပာင္းလဲလာတာလို႕ ဆုိပါတယ္။ ေရွ႕က နွစ္ ၂၀ သူ႕မိဘ၂ပါးရ႕ဲ ပုံစံခြက္ထဲမွာ ေနေနရာကေန ထြက္လာတာပါ။ တစ္ပတ္တခါ မိဘေတြနဲ႕ ဘုရားရွိခုိးေက်ာင္း္မွာ လုိက္ပါပီး ကူညီတက္ေရာက္ခဲ့ရတဲ့ ဘ၀ကေန ထြက္လာခဲ့တာပါ။ သူအိမ္ကထြက္လာျပီးေတာ့ ဘုရားရွိခုိးေက်ာင္းဆီ ေျခဦးမလွည့္ေတာ့ပါဘူး။ သူ႕မိဘေတြကုိေတာ့ သူ႕ရဲ႕ယုံၾကည္မူေျပာင္းလဲသြားပီ ဆုိတာကုိ အသိမေပးခဲ့ပါဘူး။ သူ႕ရဲ႕ဘ၀မွာ နာၾကင္မူေတြ၊ သူျပင္းျပင္းထန္ထန္ စိတ္ဆင္းရဲခဲ့ရတာေတြ ကုိ မိဘေတြကုိ ဘာမွမေျပာခဲ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ တင္းၾကပ္တဲ့ ေတာင္ပုိင္းသားေတြရဲ႕ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ အထိန္းအကြပ္ေတြၾကားထဲ သူၾကီးျပင္းလာရတာကိုေတာ့ သူမေမ့ပါဘူး။ သူ႕ရဲ႕ ဘုရားရွ္ိခုိးေက်ာင္းတုန္းက ဘုရားစာရြတ္ဖတ္ခဲ့ရတဲ့ ကာလေတြအေၾကာင္း သူ႕ကုိ ေမးရင္ သူက “ဒါေတြက ပီးသြားပါျပီ။“ လို႕ခပ္တုိတုိပဲ ျပန္ေျဖခဲ့ပါတယ္။

သူ႕ဘ၀မွာ ေျပာင္းလဲမူေတြ အမ်ားၾကီးၾကဳံခဲ့ရ ေျပာင္းလဲခဲ့ရေသာလည္း မေျပာင္းပဲရွိခဲ့တဲ့အရာ တစ္ခုေတာ့ရွိတယ္။ လစ္ က ၀ါရွင္တန္တကၠသိုလ္က စိတ္ပညာဌာနွမွာ စတား ျဖစ္ေနဆဲပဲ။ ေရာ့ခ်က္စတာမွာလည္း စတားပဲ။ သူေလ့လာလုိက္စားခ့ဲတဲ့ အၾကားအာရုံဆုိင္ရာ တုန္႕ျပန္မူ ပုိင္း ဘာသာရပ္မွာ ေရးဆဲြခဲ့တဲ့ ေျမပုံကားခ်ပ္ဟာ သူ႕ရဲ႕ေဒါက္တာဘဲြ႕တက္လွမ္းဖုိ႕ လမ္းပြင့္ခဲ့ပါတယ္။

သူက ၁၉၄၂ခုႏွစ္ ေဒါက္တာဘဲြ႕ရခဲ့ပီးတဲ့ေနာက္ ဖီလန္ဒါဖီးယားျမို႕ျပင္က ဆြာ့မုိးလ္ ေကာလိပ္မွာ ပူပူေႏြးေႏြးေဒါက္တာေလးအျဖစ္ ယာယီအလုပ္၀င္ခဲ့ရတုန္းကလည္း သူကနံမယ္ၾကီးျဖစ္ေနတယ္။ အဲသည္အခ်ိန္တုိတုိကေလးမွာ လူ႕ဦးေႏွာက္နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ အေသးစိတ္ စနစ္ေတြကုိ သံမဏိၾကိဳးေခြေတြနဲ႕ သရုပ္ျပခဲ့ပါတယ္။

အားလုံးကုိ ျခဳံျပီးေျပာရရင္ေတာ့ ၁၉၄၂ခုနွစ္ဟာ လစ္ အတြက္ နွစ္ေကာင္းတစ္ခုေတာ့မဟုတ္ ခဲ့ပါဘူးေလ။ တျခားေသာ သုေတသနပညာရွင္ေတြလုိပဲ သူ႕ရဲ႕ အလုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာမွာ သိပ္ကို ၾကီးက်ယ္တဲ့ အခ်ဴိးအေကြ႕ ၾကီး တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ရပါတယ္။

(ဒီေနရာမွာ အခန္းကို အဆုံးသတ္ထားပါတယ္။ ဒါကို အဓိပၸါယ္ေဖာ္ရရင္ေတာ့ ၾကီးမားတ့ဲအခ်ိူးအေကြ႕ ဆုိတာ ဒုတိယကမာၻစစ္ ကုိ ေျပာတာပါ။ သူဟာ စစ္အတြင္းမွာ သူ႕ရဲ႕အလုပ္ သူ႕ရဲ႕ သုေတသနလုပ္ငန္းေတြဟာ တျခားေသာ ပညာရွင္ၾကီးေတြ၊ ဥာဏ္ၾကီးရွင္ေတြလုိပဲ အဖ်က္အဆီး အေႏွာက္အယွက္ေတြ ၾကဳံၾကရတယ္။ ဒါကုိ ေနာက္အခန္းေတြမွာ ေရးသားထားပါလိမ့္မယ္။ အခုတင္ျပခဲ့တဲ့အခန္းက သူ႕ရဲ႕ မိသားစုအေရးနဲ႕ ပညာေရးပိုင္းလို႕ ဆုိရမွာေပါ့။ ဒါ့အျပင္သူ႕ဘ၀ အခ်ဴိးအေကြ႕ေတြပါလာတယ္။ သူ႕ရဲ႕ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာခံစားခ်က္ေတြ မွန္းဆလုိ႕ရတယ္ေပါ့။ ေနာက္ပို္ငး္ အခန္းေတြေတာ့ စိတ္၀င္စားရင္ ဆက္ျပန္ၾကည့္ပါဦးမယ္။)

ဂ်ဴနီယာ၀င္း