အားလုုံးအတြက္ စြယ္စုုံက်မ္း ၁၆ ဂ်ဴနီယာ၀င္း

-->

Academic Weekly ဂ်ာနယ္တြင္ ၾသဂုုတ္လမွ အစျပဳကာ အပတ္စဥ္ေရးသားလ်က္ရွိေသာ အားလုုံးအတြက္ စြယ္စုုံက်မ္း မ်ားကုုိ အဆင္ေျပသလုုိ တင္ဆက္သြားပါမည္။

အားလုုံးအတြက္စြယ္စုုံက်မ္း ၁၆

ဂ်ဴနီယာ၀င္း

ေလထုုညစ္ညမ္းတာ ဘယ္လုုိျဖစ္တာလဲ

ေလထုုညစ္ညမ္းမူမ်ားသည္ လူမ်ား၏လုုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားပါသည္။ အဓိကေလထုုညစ္ညမ္းရျခင္း အေၾကာင္းတစ္ခုုမွ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား၏ အိတ္ေဇာပုုိက္ကေန ထြက္ေသာ မီးခုုိးေငြ႕မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ေလထုုညစ္ညမ္း ေစေသာအျခား ေသာ အေၾကာင္း မ်ားစြာမွာ စက္ရုုံမ်ား၊ ပုုံ ၁။  လွ်စ္စစ္သုုံးစြမ္းရည္သုုံး စက္ရုုံအလုုပ္ရုုံမ်ား ကထြက္ေသာ မီးခုုိးေငြ႕မ်ား၊ စြန္႕ပစ္ပစည္းမ်ားေလာင္ကၽြမ္းမူမ်ား၊ ေက်ာက္မီးေသြး ေလာင္စာမွလည္းေကာင္း၊ အိမ္မွာ သုုံးေသာ ဓါတ္ေင႔ြ(ဂက္စ္) မီးဖုုိမ်ား၊ ေလာင္စာဆီသုုံး မီးဖုုိမ်ား ေၾကာင့္လည္းေကာင္း ျဖစ္ပါသည္။ ပုုံ ၂ တြင္ ထုုိအေျခအေနမ်ားကုုိ ရုုပ္ပုုံမ်ားနွင့္ ရွင္းထားသည္။ (ပုုံ- မီးေလာင္ကၽြမ္းျခင္း၊ ဂတ္စ္အုုိးမွ ထြက္ေသာ အဆိပ္ေငြ႕၊ ေမာ္ေတာ္ကား အိတ္ေဇာ္ပုုိက္၊ ဓါတ္ေငြ႕ဓါတ္ဆီထည့္ေသာ ဆုုိင္မ်ား၊ မီးခုိးေခါင္းတုုိင္မ်ားက ထြက္ေသာ မီးခုုိးမ်ား) ယင္းအျဖစ္မ်ားေၾကာင့္ ကၽြႏုုိ္ပ္တုုိ႕၏ အဆုုတ္နွင့္ တကြ တျခားေသာ က်မ္းမာေရးျပသနာမ်ားကုုိ  ထိခုုိက္ေစသည့္အျပင္ ပတ္၀န္းက်င္ကုုိပါ ညစ္ႏြမ္းေစပါသည္။ 

ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားသုုံးၾကေသာ သီးနွံမ်ားကုုိ ဖ်န္းေသာေဆးရည္မ်ား၊ မုုိင္းတြင္းလုုပ္ငန္းမ်ား၊ မီးေတာင္ေပါက္ကဲြမူမ်ားသည္ လည္းေလထုုညစ္ညမ္းမူကိုု ျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းခ်င္းရာမ်ား ျဖစ္ပါသည္။

ေလထုုညစ္ညမ္းလာမူေၾကာင့္ ကမာၾကီးပူေႏြးလာမူ ကိုုျဖစ္လာေစပါသည္။ ကမာေပၚမွာ ေနထုုိင္ေနၾကေသာ လူသားမ်ားသည္ ကမာကုုိကာကြယ္ေပးထားေသာ အုုိဇုုန္းအလႊာ ကိုုမီွခုုိအာထား ေနရပါသည္။ အုုိဇုုန္းအလႊာသည္ ေနကေနလာေသာ လူေတြ၏ က်မ္းမာေရးကုုိထိခုုိက္ေစသည့္ ခရမး္လြန္ေရာင္ျခည္ကုုိ ကာကြယ္ေပးထားပါသည္။

ေလထုုညစ္ညမ္းမူသည္ ထုုိအုုိဇုုန္းအလႊာကုုိ ဖ်က္စီးလုုိက္ႏိုုင္စြမး္ ရွိပါသည္။ ေလထုညစ္ညမ္း မူက ေနေရာင္ကေနလာေသာ အဆိပ္ဓါတ္ေငြ႕ကုုိ မကာကြယ္ႏုုိင္ေတာ့ေသာအခါ တေျဖးေျဖးႏွင့္ အုုိဇုုန္းအလႊာကုုိ လုုံး၀ဥသုုံ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေအာင္ လုုပ္မွာ ျဖစ္ပါသည္။ ထုုိ႕ျပင္ ေနာက္ဆုုံးရရွိထားေသာ စမ္းသပ္ခ်က္မ်ားအရ ညစ္ညမ္းေသာ ဓါတ္ေငြ႕မ်ားသည္ ေနေရာင္ျခည္ကေန လာေသာ ျပင္းထန္သည့္ေရာင္ျခည္မ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕မူမ်ားလာပါက အုုိဇုုန္းအလႊာကုုိပင္ အဆိပ္ျဖစ္ေစေသာ ေလထုုအလႊာ အျဖစ္ ဖဲြ႕တည္လာႏုုိင္သည္ဟူေရြ႕ ျဖစ္ပါသည္။

သည္ေတာ့ ကၽြႏုုိပ္တုုိ႕ လူသားမ်ားအေနႏွင့္ ေလထုုညစ္ညမ္းမူကိုု ကာကြယ္ဖုုိ႕ ဘယ္လုုိ မ်ား ေနထုုိင္လုုပ္ေဆာင္ သင့္ပါသလဲ။

ဒါျဖင့္လ ွ်င္ အုုိဇုုန္းအလႊာ ဆုုိတာဘာပါလဲ

အုုိဇုုန္း Ozone အလႊာသည္ ကမာၾကီးကုုိ ေနေရာင္ျခည္ကေနလာေသာ အႏရယ္ရွိသည့္ ေရာင္ျခည္မ်ား လူသားမ်ားဆီသုုိ႕မက်ေရာက္ ေအာင္ကာကြယ္ေပးထားေသာ ေလထုု အလႊာ ျဖစ္ပါသည္။ အုုိဇုုန္းသည္ ကၽြႏုုိပ္တုုိ႕ အသက္ရူဴေနေသာ ေအာက္စီဂ်င္ ၃ ဆပါရွိေသာ ေလထုု ျဖစ္ပါသည္။ ထုုိအလႊာသည္ ကမာၾကီး၏ မ်က္နွာျပင္မွ ၁၇  ကီလုုိမီတာ ကေန  ၅၀ ကီလုုိမီတာ အကြာ အထိ ရွိကာ ထုုိအလႊာသည္ ကမာၾကီးကုုိ လႊမ္းျခဳံလ်က္ရွိ ေနပါသည္။

ပုုံ၃ တြင္ ကမာၾကီးအား သူ႕ကုုိ လႊမ္းျခဳံလ်က္ရွိေသာ အိုုဇုုန္းအလႊာကုုိ ျပထားပါသည္။ ပုုံတြင္ ကမာၾကီးကုုိ ေတြ႕မည္။ သူ႕ကုုိ ပတ္ကာေနေသာ အလႊာမ်ားမွ ေနႏွင့္ အနီးဆုုံးအေပၚဆုုံး အလႊာသည္ အုုိဇုုန္းအလႊာ ျဖစ္ပါသည္။

အျမန္ဆုုံးအင္းဆက္က ဘယ္သူလဲ

 အျမန္ဆုုံးအင္းဆက္မွာ ျမင္းမ်ားကုုိ အထူးသျဖင့္ ကုုိက္တတ္ေသာ မွတ္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။  သူ႕ကုုိ Horsefly ဟုုေခၚပါသည္။ ပုုံ၄ ။ သူသည္ တစ္နာရီကုုိ မုုိင္၉၀ ႏွဴန္းအျမန္ျဖင့္ ေျပးႏုုိင္သူ ျဖစ္ပါသည္။ ပုုံ ၅ ကုုိၾကည့္ပါ။

 ကမာေပၚတြင ္ထုုိ ေဟာ့စ္ဖလုုိင္း (horsefly) အမ်ဴိးေပါင္း ၃၅၀၀ ရွိပါသည္။ သူုတုုိ႕ အမ်ဴိးအမ်ားစုက အမမ်ားသည္ တိရိစာန္မ်ားဆီက ေသြးကုုိ တစ္ေန႕ကိုု ၃ေအာင္စ စုုပ္ယူပါသည္။ ယင္းသည္ သူတုုိ႕ဥမ်ားအား ပရုုိတိန္းဓါတ္ရရွိဖုုိ႕အတြက္ ျဖစ္ပါသည္။ အထီးမ်ားက ပန္းမ်ားဆီက ၀တ္ရည္ႏွင့္ ၀တ္မွဴန္မ်ားေပၚတြင္ သာမွီခုုိေနတာ ျဖစ္ပါသည္။ ပုုံ၆ တြင္ ေဟာ့စ္ဖလုုိင္းတစ္ေကာင္က လူ႕အသားေပၚတြင္ ေသြးစုုပ္ေနပုုံ ျဖစ္ပါသည္။

သင့္လွ်ာမွာ အရသာ ဘယ္လုုိခံစားသိသလဲ

ပုုံ၇ တြင္ လ်ာ ၏ပုုံကုုိ အေရာင္ ေလးမ်ဴိးကုုိ အစိတ္အပုုိင္းေတြ မွာ ခ်ယ္သထားေသာ ပုုံစံျဖင့္ ျပထားပါသည္။ အျပာ၊ ပန္းေရာင္၊ အစိမ္းႏွင့္ အ၀ါေရာင္ ျဖစ္ပါသည္။ အစားအေသာက္စုုံမွာ အရသာေပါင္း ရာနင့္ ခ်ီကာရွိေနပါသည္။ ၄င္းအရသာမ်ားမွာ အမွန္ေတာ့ အဓိက အရသာခံစားမူူ ၄ ခုုေပါင္းစပ္ရာကေန ရတာ ျဖစ္ပါသည္။အဓိက အရသာ ၄ ခုုမွာ ခါး၊ ခ်ဴိ၊ ခ်ဥ္၊ ငန္ ဟူေရႊ႕ျဖစ္ပါသည္။ လွ်ာေပၚက အရသာ ကုုိ ပုုံတြင္ျပထားေသာ ေနရာမ်ားကေန ခံစားပါသည္။ 

အျပာေရာင္ -ခါးေသာအရသာ (Bitter)၊ ပန္းေရာင္ - ခ်ဴိေသာ အရသာ(Sweet)၊ အစိမ္းေရာင္- ခ်ဥ္ေသာအရသာ(Sour)ႏွင့္ အ၀ါေရာင္ - ငန္ေသာအရသာ(Salty) ဟူေရႊ႕ျဖစ္ပါသည္။ လ ွ်ာသည္ သူ႕ဆီ၀င္ေရာက္လာေသာ အစာကုုိ ထိေတြ႕သည့္အခါ ဖိအား၊ မာေက်ာမူ၊ ေရာစပ္မူ၊ အပူႏွင့္ အေအး အစရွိသည္တုုိ႕ကုုိ သိရွိခံစားပါသည္။ ထုုိ႕ေနာက္ ရရွိလာေသာ ခံစားမူသည္ ဥေနွာက္ဆီသုုိ႕ သတင္းပုုိ႕လုုိက္တာ ျဖစ္ပါသည္။ သုုိ႕ေသာ္  အန႔ံကေတာ့ လ ွ်ာကေနရတာ မဟုုတ္ပါ။ တျခားေသာ အာရုုံခံစားခ်က္ကေန ေပးတာ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုု႕ျပင္ ဘာအရသာျဖစ္တယ္ ဆုုိတာကလဲ လ ွ်ာကေန ေပးတာမဟုုတ္ပါ။ ဥေနွာက္ကေန ရရွိလာေသာ အခ်က္အလက္မ်ား ျဖစ္ေသာ ခံစားမူ၊ ထိေတြ႕မူ၊ အပူခ်ိန္၊ အနံ႔ အစရွိသည္တုုိ႕ကေန အရသာကုုိ ေျပာႏုုိင္တာ ျဖစ္ပါသည္။

တရုုတ္ျပည္က ဘန္စီးေဒသကုုိ ျဂိဳလ္တုုကေန မျမင္ရတာ ဘာေၾကာင့္လဲ

ယံုုပါ့မလားမသိေပမယ့္ တရုုတ္ျပည္က ဘန္စီး Benxi ေဒသကုုိ ေကာင္းကင္မွာ လႊတ္တင္ထားတဲ့ ျဂိဳလ္တုုကေန ၾကည့္လုုိ႕မျမင္ရတာ တကယ္ပါ။ အေၾကာင္းကေတာ့ သူတုုိ႕ႏုုိင္ငံ၏ စက္ရုုံေတြကေန ထုုတ္လႊတ္လုုိက္ေသာ မီးခုုိးေငြ႕မ်ား ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ပုုံ ၈ ကုုိၾကည့္ပါ။ မီးခုုိးေငြ႕မ်ား စက္ရုုံကေန ထြက္ေနပုုံ ျဖစ္ပါသည္။ အလြန္ၾကီးမား က်ယ္ျပန္႕တဲ့ မီးခုုိးေငြ႕ေတြ တတုုိင္းျပည္လုုံး လႊမ္းေနတာေၾကာင့္ ေကာင္းကင္ေပၚက ျဂ်ဳိတ္တုု မ်ား၊ စက္တလုုိက္မ်ားကေန ၾကည့္ရင္ ဘာမွ မျမင္ရပါ။ ပုုံ ၉ ။ ထုုိ႕ေၾကာင့္ ထုုိေဒသကလူမ်ားသည္ ထုုိေလထုုကုုိ ရူ်ဴရဴိက္ေနရတာသည္ ေန႕စဥ္ စီးကရက္ အလိတ္၄၀ေလာက္ ေသာက္ေနရတာႏွင့္ ညီမွ်သည္ ဟူေရြ႕ပင္ စမ္းသပ္မူမ်ားအရ ေတြ႕ရွိထားပါသည္။ မက္ကစီကုုိ မွာလည္း ထုုိနည္းလည္းေကာငး္ျဖစ္ေနျပီ ျဖစ္ပါသည္။