ေဒါက္တာခင္ေမာင္ဝင္း (သခ်ၤာ) – ကမၻာ မေက်ာ္ေသာ အဆိုအမိန္႔မ်ား

ေဒါက္တာခင္ေမာင္ဝင္း (သခ်ၤာ) – ကမၻာ မေက်ာ္ေသာ အဆိုအမိန္႔မ်ား

(အေတြးအျမင္မဂၢဇင္း၊ ရန္ကုန္) မိုးမခ၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၊ ၂၀၁၈

ဤေဆာင္းပါးတြင္ ေခါင္းစဥ္တပ္ထားသည့္အတိုင္း ကမၻာမေက်ာ္ေသာ အဆိုအမိန္႔ မ်ားကို ေရးမည္ျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူကသာ မွတ္တမ္းတင္ေရးသားၿပီး အေတြးအျမင္ မဂၢဇင္းကသာ ထည့္မေပးလွ်င္ ဘယ္သူမွ မသိဘဲ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ယခုလည္း ေပ်ာက္ကြယ္ မသြားဟုအာမ မခံႏိုင္ပါ။

ယခု ကြ်န္ေတာ႔ ဖခင္ဦးခင္ေမာင္လတ္ေျပာေသာအဆိုတခုျဖင့္စပါမည္။ ဤအဆိုအမိန္႔ ျဖစ္လာပံုအျဖစ္အပ်က္ကေလးနဲ႔ခ်င္ပါသည္။ တစ္ခ်ိန္က Art for People’s Sake (အႏုပညာသည္ ျပည္သူ႕အတြက္)ဟူေသာ အဆိုသည္ လူတိုင္းပါးစပ္ဖ်ားတြင္ အေတာ္ေခတ္စားခဲ့ပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ အစိုးရအႀကိဳက္ကို လိုက္လံ၍ ေျပာသူမ်ား ႏႈတ္ဖ်ားတြင္ ျဖစ္ပါသည္။

ကြ်န္ေတာ္တို႔မိသားစုကေတာ့ မည္သည့္အစိုးရကိုမွ မဖားေသာၾကာင့္ လူတိုင္းဟူသည့္အထဲတြင္ မပါခဲ့ပါ။ ထိုအခ်ိန္က ကြ်န္ေတာ္၏ဖခင္သည္ လုပ္သား (အဂၤလိပ္) သတင္းစာတြင္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္အျဖစ္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနေသာေၾကာင့္ ထိုအဆိုအမိန္႔ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တစ္ခုခုေျပာရန္
ကိစၥ ႀကံဳလာရပါသည္။

ကြ်န္ေတာ္အေဖ၏ ရာထူးအရ အစိုးရကိုယ္တိုင္က ဝါဒျဖန္႔ထားေသာအဆိုအမိန္႔ ကိုေထာက္ခံရန္ တာဝန္ရွိပါသည္။အဂၤလိပ္သတင္းစာ၏ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ဤသို႕ေမးပါသည္။ဆရာႀကီး Art for People’s Sake (အႏုပညာသည္ ျပည္သူ႔အတြက္) ဆိုတာကို မေထာက္ခံဘူးလား။ အႏုပညာဟာျပည့္သူ႔အတြက္မျဖစ္ရင္ ဘယ္သူ႕ အတြက္ျဖစ္ရမွာလဲ ဟူ၍ ေမးပါသည္။

ထိုအခါ ကြ်န္ေတာ္အေဖကလည္း အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ဤသို႔ျပန္ေျဖလိုက္ပါသည္။”Yes, I agree that art must be for people’s sake, but remember it must be art, not trash or not just propaganda …” အဓိပၸာယ္မွာ ေအး..အႏုပညာသည္ ျပည္သူ႕အတြက္ ဆိုတာကို ေထာက္ခံတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အႏုပညာဆိုတဲ့အတိုင္း အႏုပညာျဖစ္ရမယ္။ အမိႈက္သရိုက္ဝါဒျဖန္႔ျခင္းသက္သက္ မျဖစ္ရဘူး။

ဤအဆိုကိုေတာ့ ေထာက္ခံသူလည္း မရွိပါ။ မည္သူကမွလည္း လိုက္၍မေျပာပါ။

ေနာက္ေရးလိုေသာ အဆိုအမိန္႔မွာ ပစၥည္းေပ်ာက္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ပါသည္။ အိမ္တိုင္းတြင္ ပစၥည္းေပ်ာက္တတ္ေသာျပႆနာ၊ ကိုယ္တစ္ေနရာတြင္ ထားလိုက္ေသာ ပစၥည္းသည္ ထိုေနရာတြင္မရွိေတာ့သည့္ျပႆနာ ႀကံဳဖူးလိမ့္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ ဤကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ စာေရးဆရာ ဦးထင္လင္းေျပာေသာအဆိုကို လူတိုင္းက နားလည္ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ထင္ပါသည္။

စာေရးဆရာဦးထင္လင္း ႏွင့္ ကြ်န္ေတာ့္အေဖ ဦးခင္ေမာင္လတ္တို႔၏ အျပန္အလွန္ စကားမွာ ဤသို႔ျဖစ္ပါသည္။

ဆရာဦးထင္လင္း- ” ကြ်န္ေတာ့စာအုပ္ကေလး ဒီမွာ ေသခ်ာထားတာ အခုမရွိေတာ့ဘူး။  ဘယ္လိုျဖစ္တာလဲ။”

ဦးခင္ေမာင္လတ္- “ပစၥည္းဆိုတာ ဒီလိုပဲေပါ့ကြ။ ကိုယ္ထားတဲ့ေနရာမွာ ဘယ္အျမဲရွိမွာလဲ။ သူမ်ားလည္း ယူသြားႏိုင္တာပဲ။”

ဆရာဦးထင္လင္း – “မဟုတ္ပါဘူးကိုလတ္ရာ။ ဟိုအျပင္က ေက်ာက္တံုးႀကီးဆိုရင္ ဒီမွာပဲရွိေနတာ ၾကာၿပီ၊ ဘယ္မွေရာက္မသြားပါဘူး။ ဘယ္သူမွလည္း ယူမသြားပါဘူး။”

ဤသည္ကား ဦးထင္လင္း (ကြ်န္ေတာ့္ အေခၚ ဦးေလးကိုသိန္းေမာင္) တို႔၏ အျပန္အလွန္ စကားမ်ားျဖစ္သည္။ ဦးေလးကိုသိန္းေမာင္ေျပာေသာ ဟိုနားကေက်ာက္တံုးႀကီးအေၾကာင္းကို ကြ်န္ေတာ္သည္ ပစၥည္းတစ္ခုခု ေပ်ာက္တိုင္းေျပာေလ့ရွိပါသည္။ ကြ်န္ေတာ့္ဇနီး တကၠသိုလ္
ေရႊရီဝင္းကလည္း ကြ်န္ေတာ့္အေဖေျပာသလို ပစၥည္းဆိုတာ ဒီမွာအၿမဲဘယ္ရွိပါ့မလဲ ဟူေသာစကားျဖင့္ ျပန္ေျပာေလ့ ရွိပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ဦးေလးကိုသိန္းေမာင္ ေျပာေသာ ဟိုနားက ေက်ာက္တံုးႀကီး အေၾကာင္းကို ယေန႔တိုင္မေမ႔ႏိုင္ပါ။

ေနာက္ေျပာလိုေသာ အေၾကာင္းတစ္ခု မွာ ကြ်န္ေတာ့္သား ေမာင္ရစ္ေျပာေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။ ထိုစကားမွာလည္း ကြ်န္ေတာ့္တို႔မိသားစုႏွင့္ အသိုက္အဝန္းတြင္ ျပန္ေျပာေလ့ရွိပါသည္။ ျဖစ္ပံုက ဒီလိုပါ။

ကြ်န္ေတာ့္သားငယ္စဥ္က ကြ်န္ေတာ့္ကိုေမးခဲ့ပါသည္။

“ေဖေဖ color blind ကာလာဘလိုင္း ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲ”

ကြ်န္ေတာ္ကဤသို႔ ျပန္ေျဖပါသည္။

“ေဖေဖ သိတာကို ေျပာရရင္ လူတစ္ေယာက္ဟာ အေရာင္ေတြကိုမျမင္ရဘဲ BLACK AND WHITE အျဖဴနဲ႔ အမည္းကိုပဲ ျမင္ရရင္ ကာလာဘလိုင္းလို႔ ေခၚတယ္ကြ။ ဥပမာ ေျပာရရင္ကြာ မင္းတို႔ေတြ အျဖဴအမည္း ရွပ္ရွင္ၾကည့္ရသလိုေပါ့ကြာ။ ရုပ္ရွင္ထဲမွာ မဟုတ္ဘဲ တကယ္ဘဲ အျဖဴအမည္း ကိုပဲ ျမင္ရတာ ေျပာတာ”

ေမာင္ေမာင္ဝင္း (ေမာင္ရစ္)သည္ ေခတၲ စဥ္းစားေနၿပီး အခုလိုေျပာလိုက္သည္။ “ဒီလိုဆိုရင္
ကြ်န္ေတာ္လည္း ကာလာဘလိုင္း ျဖစ္ၾကည့္ခ်င္လိုက္တာ”

ေနာက္ေျပာခ်င္ေသာအေၾကာင္းအရာ တစ္ခုမွာ ေၾကာင္ကို မီမီ၊ မီမီ ဟုအဘယ္ေၾကာင့္ ေခၚသည္ဟူေသာ အေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္။ ေျပာေသာသူက ကြ်န္ေတာ္၏အဘြား (အေမ၏အေမ) ျဖစ္ပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္ ငယ္စဥ္ ကေလးဘဝက ေၾကာင္ကို ဘာေၾကာင့္ မီမီ မီမီ ဟုေခၚျခင္းျဖစ္သည့္ အေၾကာင္းကို ကြ်န္ေတာ္က အဘြားကို ေမး၍ အဘြားက ေျဖတာလား၊ (သို႕) အဘြားက ‘ေျမးေလး … ေၾကာင္ကို ဘာလို႔ မီမီ မီမီလို႔ေခၚရင္ ေၾကာင္ကလာတာလဲ သိသလား။ မသိရင္အဖြား ေျပာျပမယ္” လို႔ စေျပာတာလားဟူသည္ကိုေတာ့ မမွတ္မိေတာ့ပါ။ အဘြားေျပာေသာအေၾကာင္းမွာ ကားဤသို႔ျဖစ္ပါသည္။

ေၾကာင္စကားနဲ႔ ငါးကို ‘မိုင္မိုင္ လို႔ေခၚတယ္။ ဒီေတာ့ ေၾကာင္ကို မီမီ မီမီ လို႔ေခၚလိုက္ရင္ သူက မိုင္မိုင္ မိုင္မိုင္ လို႔ ၾကားေတာ့ ငါးစားရေတာ့မယ္ဆိုၿပီး ေၾကာင္က ေျပးလာတာ”

ပညာရွင္မ်ားအေနနဲ႔ အဘြားေျပာေသာစကားတြင္ အားနည္းခ်က္ေတြ ေတြ႔ၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။ ကြ်န္ေတာ့အေနနဲ႔ေတာ့ ငယ္စဥ္ကေလးဘဝတုန္းက အဘြားေျပာေသာ စကားကိုယံုပါသည္။ ယခုလည္း အဘြား၏ေစတနာနဲ႔စကားကို မေမ့ႏိုင္ပါ။ ယခုဘဲ ကြ်န္ေတာ့္ေၾကာင္ေတြ နံနက္စာ စားဖို႔အခ်ိန္ ေရာက္ၿပီ။ ေခၚလိုက္ဦးမယ္။

“မိုင္မိုင္ မိုင္မိုင္ မီမီ မီမီ….”

ေနာက္ေျပာခ်င္ေသာအေၾကာင္းအရာတစ္ခုမွာ ေမေမ ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ေျပာေသာစကားျဖစ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေက်ာ္ စာေရးဆရာမႀကီး ေျပာသည့္ စကားဆိုေတာ့ ေတာ္ေတာ္နက္နဲမွာပဲလို႔ေတာ မထင္လိုက္ၾကပါႏွင့္။ ေမေမကလည္း သာမန္လူသားတစ္ေယာက္ဆိုေတာ့ သာမန္လူေျပာတတ္ေသာ စကားမ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။

ဟိုတစ္ခ်ိန္တုန္းက စာေရးသည့္အခါတြင္ ေဖာင္တိန္သံုးခဲ့ေသာ ေခတ္တစ္ေခတ္ရွိခဲ့ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္က မင္အိုးမ်ားဝယ္ထားၿပီး ေဖာင္တိန္ထဲသို႔ မင္ထည့္၍ သံုးရပါသည္။ ေမေမသည္လည္း ေဖာင္တိန္ေတြ သံုးေလးေခ်ာင္းႏွင့္ မင္အိုးေတြ ဝယ္ထားပါသည္။ ေဖာင္တိန္ တစ္ေခ်ာင္း မင္ကုန္သြားရင္ ေနာက္တစ္ေခ်ာင္းကို သံုးပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း တခါတရံတြင္ ေဖာင္တိန္တြင္ အားလံုးတြင္ မင္မရွိဘဲ ကုန္သြားသည္ အခါမ်ားလည္း ရွိပါသည္။ ေနာက္ပိုင္း ေဘာလ္ပင္မ်ား ေပၚလာေသာအခါ ေဖာင္တိန္ ေခတ္မရွိေတာ့ပါ။ ယခုေခတ္လူငယ္မ်ားသည္ ေဖာင္တိန္ဟူသည္ကိုပင္ ဘာမွန္းသိမည္ မဟုတ္ေတာ့ပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေမေမေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္သည္ ေဖာင္တိန္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေျပာေသာစကားကို ယခုေခတ္ လူငယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က နားမလည္လွ်င္ ေခတ္ကိုမီေသာသူ မ်ားက ရွင္းျပလိုက္ပါ။

ေမေမေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ေျပာေသာစကားမွာ ေတာ္ေတာ္ရွင္းရွင္းေလးျဖစ္ပါသည္။ “ေဖာင္တိန္ရဲ႕အဆိုးဆံုးအားနည္းခ်က္ကေတာ့ မင္ကုန္သြားရင္ လံုးဝကို ဘာမွ ေရးလို႔မရေတာ့ဘူး”

ဒီေတာ့ ကြ်န္ေတာ္က ေမေမ့ကို ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ေဘာပင္လည္း ဒီလိုပါပဲ။

ေဒါက္တာခင္ေမာင္ဝင္း(သခ်ၤာ)