စာအုပ္အမည္ - သတင္းစာေလာက
ေရးသူ - ေဒၚခင္မ်ဴိးခ်စ္
ပထမအၾကိမ္ - ၁၉၅၂ ၾသဂုတ္လ
ျမန္မာႏုိင္ငံဘာသာျပန္စာေပအသင္း
ဒုတိယအၾကိမ္ - ၂၀၁၂ ဇြန္
ရန္ေအာင္စာေပ
အုပ္ေရ ၅၀၀
စာမ်က္ႏွာ - ၂၃၀
တန္ဖုးိ - ၂၀၀၀က်ပ္
”ျပည္သူ႕သတင္းစာဟူသည္ျပည္သူတုိ႕၏ယုံၾကည္လဲႊအပ္ျခင္းခံရေသာပစၥည္းျဖစ္၏ဟူ၍လည္းေကာင္း၊သတင္းစာႏွင့္မကင္းသူဟူသမွ်တုိ႕သည္လည္းတာ၀န္ရွိသမွ်အစြမ္းကုန္ေအာင္ျပည္သူတုိ႕၏ယုံၾကည္လဲႊအပ္ျခင္းခံရသူမ်ားျဖစ္သည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ျပည္သူ႕၀န္ကုိထမ္းေသာအလုပ္ထက္ယုတ္ည႔ံေသာတာ၀န္ကုိလက္ခံျခင္းသည္ပင္လွ်င္ျပည္သူ႕ယုံၾကည္မူကုိသစၥာေဖာက္ရာက်သည္ဟူ၍လည္းေကာင္းကၽြႏုိပ္ယုံၾကည္သည္။“
ယင္းသည္သတင္းစာဆရာ့လက္သုံး၀ါဒျဖစ္သည္။
“သတင္းစာမ်ား၏ေကာင္းက်ဴိးဆုိးက်ဴိးကုိေစာဒကတက္စရာအမ်ားပင္ရွိလာသည္။သတင္းစာမ်ားသည္မဖြယ္ရာေသာမုဒိမ္းကႏၱသတင္းမ်ားကုိေဖာ္ျပကာလူတုိ႕၏အက်င့္စာရိတၱကိုပ်က္ျပားေစသည္။သတင္းစာလြတ္လပ္မူဟုအမည္တပ္ကာစည္းကမ္းမဲ့ေရးသားၾကသည္။လင္ကြာမယားခုိးအေလာင္းကစားခုးိးမူသတ္မူတုိ႕ကုိအသားေပးေဖာ္ျပခင္းျဖင့္လူတုိ႕၏တိရစာၦန္စိတ္ယုတ္မာမ်ားကုိအားေပးသည္။ဤသည္ပင္လွ်င္သတင္းစာ၏လြတ္လပ္မူေပေလာ။“
ယင္းသည္အခန္းတစ္စတုတၳမဏိဳင္အခန္းတြင္ေဖာ္ျပခ်က္တစ္ခုျဖစ္သည္။ယင္းသည္လူတုိ႕၏တိရိစာၦန္စိတ္ယုတ္မာမူမ်ားကုိအားေပးေနပါလားဟုယခုကဲ့သို႕ေရးသားထားသည္ကုိဖတ္ရသည္။ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာပင္ဤကဲ့သို႕ေသာ္အက်င့္စာရိတၱပ်က္ျပားမွန္မသိ၊မပ်က္ျပားမွန္းမသိယေန႕တုိင္သတင္းထဲပါေနသမွ်ကုိဖတ္ေနရသည္မွာၾကာျပီျဖစ္ပါသည္။ထုိကဲ့သို႕ေသာျပစ္မူမ်ားကိုအေၾကာင္းျပဳကာမျဖစ္သင့္ေသာအျဖစ္အပ်က္မ်ားကုိဆဲြေခၚသလုိျဖစ္ေနသည္ကုိေတြ႕ရသည္။အပ္ႏွင့္ထြင္းရမွာကုိပုဆိန္နွင့္ေပါက္ရသည့္အျဖစ္၏အဓိကတရားခံမ်ားကားဤကဲ့သို႕ေသာသတင္းမ်ားကိုအသားေပးေရွ႕တမ္းတင္ကာဦးစားေပးေရးသားေနၾကတာေတြေၾကာင့္ေလာဟုစဥ္းစားစရာျဖစ္ရသည္။
“သုိ႕ေသာ္ရာဇ၀င္မွေပးေသာအေတြ႕အျမင္မ်ားအရအညစ္အပတ္အစုတ္ပဲ့ဆုံးေသာသတင္းစာမ်ားသည္ဖိႏွိတ္ခ်ဴပ္ခ်ယ္ခံရေသာသတင္းစာမ်ားထက္လုိလားဖြယ္ေကာင္းေသးသည္ဟုကၽြႏုိ္ပ္ယူဆသည္ဟုသတင္းစာဆရာၾကိးေအေဂ်ကမ္းမင္းကေရးသားခဲ့ဖူးသည္။သုိ႕ျဖစ္လွ်င္သတင္းစာမ်ားအားေရးခ်င္သလုိေရးႏူိင္သည္ဟုလြတ္လပ္ခြင့္ေပးထားရေတာ့မည္ေလာ။စည္းကမ္းမဲ့တာ၀န္မဲ့ေရးသားျခင္းကုိအားေပးရမည္ေလာဟူေသာေမးခြန္းမ်ားေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။“
ယင္းသည္အခန္းႏွစ္သတင္းစာလြတ္လပ္မူအခန္းမွေကာက္နွဴတ္ခ်က္တစ္ခုသာျဖစ္သည္။သတင္းစာလြတ္လပ္မူဟုစကားထဲထည့္ေျပာၾကရာတြင္သတင္းစာအေရးအသားမ်ားကုိအထက္အုပ္ခ်ဴပ္သူအာဏာပုိင္မ်ားကခ်ဴပ္ခ်ယ္သည့္အတြက္ဟူေသာအဓိပၸါယ္ႏွင့္အေျပာမ်ားသည္။သတင္းစာျဖစ္ေပၚလာေသာသမုိင္းေၾကာင္းကုိျပန္ၾကည့္ေသာအခါသတင္းစာမ်ားသည္စတင္ေပၚေပါက္လာသည္မွအစျပဳ၍အထက္အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္အတုိက္အခံျဖစ္လာရျပီးအထက္အာဏာပိုင္မ်ား၏ခ်ဴပ္ခ်ယ္ျခင္းကုိသတင္းစာမ်ားကတြန္းလွန္ခဲ့ၾကရသည္ကုိေတြ႕ၾကရသည္။ဤသို႕အစခ်ီထားေသာထုိအခန္းတြင္ႏိုင္ငံတကာတ၀ွမ္းကသတင္းစာမ်ား၏လြတ္လပ္ခြင့္နွင့္ပတ္သက္သမွွ်တုိ႕ကုိအက်ဥ္းခ်ဴပ္တင္ျပထားယုံမကလြတ္လပ္စြာေရးသားခြင့္၊ေျပာဆုိခြင့္၊သတင္းစာနဲ႕အစုိးရ၊သတင္းစာ၏ရန္သူ၊သတင္းစာ၏တာ၀န္၊သတင္းစာဆရာနဲ႕ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားအတြက္စဥ္းစားဖြယ္ရာမ်ားအစရွိသျဖင့္ဖတ္ရူကာသခန္းစာမ်ားဗဟုသုတမ်ားေပးထားသည္ကုိေတြ႕ၾကရပါမည္။
အခန္းသုံးသတင္းစာႏွင့္လူထုအခန္းတြင္ေတာ့လူေတြနဲ႕သတင္းစာအေပၚသေဘာထားပုံမ်ား၊ႏုိင္ငံေရးကိစၥမ်ား၌သတင္းစာသည္လူထု၏စိတ္ကုိေျပာင္းရန္အျမဲတမ္းမတတ္ႏိုင္ပုံ၊သတင္းစာကိုလက္နက္သဖြယ္အသုံးျပဳကာႏုိင္ငံေရးပါတီ၀ါဒျဖန္႕ခ်င္းသည္လည္းခရီးေရာက္သင့္သေလာက္မေရာက္ႏိုင္ပုံ၊ႏုိင္ငံျခားသတင္းနဲ႕လူမ်ားအျပင္ဆုိဗီယက္၊ျဗိတိသွ်၊ဆစ္ဒနီ၀က္၊ခ်က္ျပည္ေထာင္စုတုိ႕ကသတင္းစာနည္းနိသရမ်ားနွင့္လူထုပုိင္သတင္းစာျဖစ္ေပၚလာေရးႏွင့္ပတ္သက္ေသာစာမ်ားကုိေတြ႕ၾကရပါသည္။
အခန္းေလးသတင္းစာလုပ္ငန္းတြင္သတင္းစာအလုပ္အေၾကာင္း၊သတင္းစာဆရာမ်ား၏နစ္နာမူမ်ား၊သတင္းစာပိုင္ရွင္တုိ႕၏သတင္းစာပညာကုိဘာသာရပ္တစ္ခုအျဖစ္စနစ္တက်သင္ၾကားဖူးသူမ်ားျဖစ္ဖုိ႕လုိေၾကာင္း၊ကင္စေလမာတန္၏“လူထုအလုိရွိေသာသတင္းစာ”၊သတင္းစာဖတ္ပရိသတ္တစ္ဦး၏အျပစ္တင္မူ၊သတင္းစာအလုပ္မွာေတာ့အယ္ဒီတာလက္ေထာက္အယ္ဒီတာျမဳိ႕သတင္းေထာက္၊နယ္ႏွင့္နုိင္ငံျခားသတင္းေထာက္အစရွိသည္တုိ႕အေၾကာင္းမ်ား၊သတင္းစာစက္တင္ပုံနွိတ္ဆ၇ာမ်ားစက္ဆရာစာစီစက္လွည့္သတင္းစာထုတ္ပုိးသူမ်ားကေနသတင္းစာပုိ႕သမားအဆုံးစသည့္အလုပ္အေထြေထြ၊“ကေလာင္ဖ်ားဓါးသြားထက္ပို၍ထက္သည္“ဆုိသည့္စကားဆုိတာအယ္ဒီတာကေလာင္စသည္တုိ႕အျပင္ေပ်ာ္စရာေကာင္းလွသည္ဆုိသည့္သတင္းစာေလာကၾကိးအေၾကာင္းကိုလည္းေတြ႕ရွိဖတ္ရူၾကရဦးမည္။
အခန္းငါးကေတာ့သတင္းစာေလာကအတြက္အရည္အခ်င္း။သတင္းစာအလုပ္ကုိလုပ္ေတာ့မည္ဟုစိတ္ပုိင္းျဖတ္ထားသူတစ္ဦးသည္မိမိ၌လုိအပ္ေသာအရည္အခ်င္းမ်ားတကယ္ရွိမရွိကုိစာရင္းခ်ကာမေထာက္မညွာမွန္သည့္အတုိင္းစစ္ေဆးၾကည့္ဖုိ႕လုိေၾကာင္းအစခ်ီလ်က္သိကၡာ၊တာ၀န္တည္းဟူေသာအသြင္သဏာန္မ်ားကိုရွင္းရွင္းလင္းလင္းေရးသားထားသည္မ်ားေတြ႕ရသည္။သတင္းစာအလုပ္ကုိစနစ္တက်ေလ့လာဖုိ႕သတ္မွတ္ထားေသာစည္းကမ္းခ်က္မ်ား။သတင္းစာဆရာ၏အဂါၤရပ္။အခ်က္အလက္ရွာတတ္မူ။အေရးအသားေကာင္းမူ။သတင္းစာပညာမ်ားကိုတစ္ခုခ်င္းဆီရွင္းလင္းထားသည္။
အခန္းေျခာက္သတင္းစာအလုပ္သမားအခန္း။အထူးသတင္းေထာက္၊အယ္ဒီတာ၊စစ္သတင္းေထာက္၊ပါလီမာန္သတင္းေထာက္မ်ား၏အရည္အခ်င္းမ်ားကုိဖတ္ရူေလ့လာၾက၇မည္။
အခန္းခုႏွစ္မွာေခါငး္ၾကီးပုိင္း၏အေရးပါပုံ။အခန္းရွစ္သတင္းနွင့္သတင္းယူနည္းတြင္ကိုယ္တုိင္ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းသူ၏ရွိသင့္ရွိထုိက္ေသာအရည္အခ်င္းမ်ား၊ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းခန္းမ်ားကုိေရးသားပုံမ်ားပါ၀င္သည္။အခန္းကုိးတြင္သတင္းေဆာင္းပါးနွင့္ေ၀ဖန္စာေဆာင္းပါးမ်ားအေၾကာင္းျဖစ္သည္။စာအုပ္ေ၀ဖန္ျခင္း၊ေ၀ဖန္စာေရးျခင္း၊ရုပ္ရွင္ျပဇာတ္မ်ားကိုေ၀ဖန္ျခင္းမ်ားျဖစ္သည္။အခန္းတစ္ဆယ္သတင္းေထာက္လွမ္းျခင္းအတတ္မွာေတာ့သတင္းမ်ားကိုဖတ္ခ်င္စဖြယ္ေရးသားရသည့္အတတ္ကလည္းအႏုပညာတစ္ရပ္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္းေရးသားထားသည္။မေတာ္တဆျဖစ္မူ၊ေလယာ်္ပ်က္က်မူ၊မီးရထားေမွာက္မူ၊ရာထူးခန္းထားျခင္း၊အခမ္းအနားပဲြ၊တရားရုံးသတင္း၊ရာဇ၀တ္မူ၊ကြာရွင္းမူ၊အထိမ္းအမွတ္အေဆာက္အဦဖြင့္လွစ္ပဏာတ္ရုိက္၊ကပ္ဆုိက္မူမ်ား၊အစည္းအေ၀း၊သပိတ္ေမွာက္မူ၊ႏုိင္ငံေရးနွင့္ေရြးေကာက္ပဲြသတင္း၊မဲဆြယ္သတင္း၊ေရြးေကာက္ပဲြသတင္း၊တရားပဲြနဲ႕စည္းေ၀းပဲြသတင္း၊ေဟာေျပာပဲြအစရွိသည္မ်ားကိုေရးသားသည့္အခါဘယ္လိုအခ်က္အလက္မ်ားကျဖင့္ပါကုိပါရမည္ကုိတစ္ခုျခင္းဆီကုိရွင္းျပထားသည္။
အခန္းဆယ္တစ္သတင္းစာ၏အျခားအစိတ္အပိုင္းမ်ားတြင္ရုပ္ျပသတင္းစာ၊သတင္းဓါတ္ပုံအမ်ဴိးအစားမ်ား၊ဓါတ္ပုံပညာအေရးၾကီးပုံ၊သတင္းဓါတ္ပုံ၏ဂုဏ္အဂၤါမ်ား၊ရုပ္ေျပာင္ကာတြန္းမ်ား၊သတင္းေဆာင္းပါးအလြတ္ေဆာင္းပါးေကာ္လံေဆာင္းပါးမ်ားအေၾကာင္းအျပင္သတင္းစာနဲ႕စာေရးဆရာတုိ႕၏အလုပ္၊မဂၢဇင္းဂ်ာနယ္မ်ား၏အခန္းဂဏ၊စသည္ျဖင့္ပါ၀င္ထားသည္။ေနာက္ဆုံးအခန္းဆယ့္နွစ္ဗမာျပည္သတင္းစာေလာကတြင္အထက္ျမန္မာျပည္ကုိအဂၤလိပ္တုိ႕မသိမ္းမွီ၊အဂၤလိပ္တုိ႕သိမ္းပိုက္ျပီးေနာက္ပို္င္း၊ျမန္မာျပည္ႏုိင္ငံေရးေခတ္ေပၚေပါက္ခ်ိန္၊ျမန္မာျပည္ကုိဂ်ပန္တုိ႕ၾကိးစိုးခ်ိန္၊ဂ်ပန္တုိ႕ထြက္ေျပးျပီးအဂၤလိပ္တုိ႕၀င္လာခ်ိန္ဟူ၍အပိုင္း၅ပုိင္းခဲြျခားကာထုိေခတ္ထုိအခါကထုတ္ၾကေသာသတင္းစာမ်ားအေၾကာင္းကိုအက်ဥ္းခ်ဴံးေရးသားထားပါသည္။
၁၈၇၇ထုတ္အယ္ဒီတာဘုိး၀ဇီရ၏ရတနာပုံသတင္းစာ၊မစ္စတာရစ္ပလီထုတ္ဟံသာ၀တီသတင္းစာ၊ေနာက္ပုိင္းမွာျမန္မာ့တာရာသတင္းစာ၊ျမန္မာအေဆြသတင္းစာ၊ျမန္မာ့၀တီသတင္းစာ၊ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးသတင္းစာ၊မႏၱေလးတုိင္းသတင္းစာ၊ေမာ္လျမိဳင္သတင္းစာ…..အစရွိသျဖင့္အေထြေထြေသာသတင္းစာအမည္မ်ားနွင့္ထုိထုိေသာသတင္းစာမ်ားအေၾကာင္းကုိသမုိ္င္းနွင့္တကြယွဥ္တြဲသိလာရသည္မွာေပ်ာ္စရာေကာင္းကာစိတ္၀င္စားဖြယ္အျပည့္ျဖစ္ပါသည္။ထုိ႕ျပင္ေရးသူႏွစ္ဖက္ခၽြန္(ဟံသာ၀တီသတင္းစာအယ္ဒီတာခ်ဴပ္ေဟာင္းဦးစိန္)၏“သတင္းစာေလာကၾကီးသန္႕ရွင္းေပေတာ့မည္“ဟူေသာေခါင္းစဥ္တပ္ဟံသာ၀တီသတင္းစာေကာက္ႏွဴတ္ခ်က္ကုိဖတ္ရဦးမည္။
သတင္းစာေစာင္ေရ၊အမ်ဴိးသားပုိင္အဂၤလိပ္သတင္းစာ၊ညေနသတင္းစာ၊စင္ဆာအစရွိသည့္သတင္းစာအေၾကာင္းအေထြေထြမ်ားကုိလည္းနိဂုန္းပို္င္းမွာပါရွိေလသည္။
ထုိစာအုပ္ပုံနွိတ္ဆဲအခါ(၁၉၅၂ခုႏွစ္ဟုအၾကမ္းဖ်င္းမွတ္ရမည္ထင္သည္)ကတကၠသို္လ္ေက်ာင္းေတြ၌သတင္းစာအတတ္ကုိဘာသာရပ္တစ္ခုအေနႏွင့္ပို႕ခ်သင္ၾကားေနျပီျဖစ္သည္ဟူေသာမွတ္ခ်က္ကုိဖတ္လုိ္က္ရသည့္အခါယခုအခါထုိအခန္းဂဏမရွိေတာ့သည္မွာၾကာေလျပီဟုနွေမ်ာျခင္းမ်ားျဖစ္ရပါသည္။တကယ္သာသင္ခဲ့ဖူးရင္ျဖင့္သည္လုိသာဆုိရင္သတင္းေထာက္လုပ္ခ်င္စိတ္မ်ားကစာေရးခ်င္တဲ့စိတ္ထက္ပုိသြားေလမလား၊သုိ႕မဟုတ္ဆရာျဖစ္ခ်င္တဲ့စိတ္ေတာင္လႊမ္းမိုးခံသြားရမည္ထင္ပါသည္။
ေမေမၾကိးေဒၚခင္မ်ဴိးခ်စ္အလြန္ေလးစားေသာသတင္းစာသမားတစ္ဦးရွိပါသည္။၎အမည္မွာ“ဂါးဒီယန္းဦးစိန္၀င္း“ျဖစ္သည္။သူကဂါးဒီယန္းသတင္းစာအယ္ဒိတာခ်ဴပ္တစ္ဦးျဖစ္ကာေမေမၾကိးကသူ႕ေအာက္မွာ1950sေလာက္ကအေတာ္ၾကာအလုပ္လုပ္ခဲ့ဖူးပါသည္။သူသည္သူ၏သတင္းစာတုိက္ကသူ၏သတင္းေထာက္မ်ားကိုေငြေၾကးေတာင္းသေလာက္ထုတ္ေပးကာဘယ္ေသာအခါမွစာရင္းအတိအက်ေတာင္းသူမဟုတ္ဟုဆုိသည္။ကုန္ျပီလားေနာက္ထပ္ဘယ္ေလာက္ယူမလဲစသည္ျဖင့္သာေငြေၾကးကိစၥေျပာဆုိသူျဖစ္သည္။ထုိသတင္းေထာက္မ်ားမွာသတင္းထူးသတင္းဦးရဖုိ႕အေရးေျခကုန္ေအာင္ေလ်ာက္ရသည္လည္းရွိ၊သတင္းလုိက္ရင္းနဲ႕ဘတ္စကား၊တက္စီ၊ရထား၊သေဘာၤစသျဖင့္ၾကဳံရာကိုအပင္ပန္းခံကာလုိက္ၾကရ၏။သတင္းေပးမည့္သူကအရက္ၾကိဳက္ရင္အရက္တုိက္၊ေငြေၾကးဆုိေငြစသျဖင့္အလုိက္ေပးကာသတင္းကိုလုိက္ၾကရ၏။ထုိ႕ေၾကာင့္ဂါးဒီယန္းဦးစိန္၀င္းနဲ႕ပတ္သက္လာလွ်င္သတင္းေထာက္မ်ားအေပၚအလြန္ဂရုစုိက္သူအျဖစ္ေတြ႕ျမင္ရသည္။ဤကားေမေမၾကီးေျပာတာၾကားဖူးတာေလးထည့္ေရးလုိက္တာျဖစ္ပါသည္။
ေမေမၾကီးေဒၚခင္မ်ဴိးခ်စ္၏ထိုသတင္းစာေလာကစာအုပ္ကုိေမေမၾကီးတို႕ရွိစဥ္ကဖတ္ခဲ့ဖူးပါသည္။စာအုပ္သည္ေတာ္ေတာ္ၾကီးေဟာင္းႏြမး္ကာစာရြက္မ်ားပင္ျပဳတ္ေနျပီျဖစ္သည္။ထုိစာအုပ္ေလးကိုအသစ္တဖန္ထြက္လာခဲ့ရင္ေကာင္းမွာပဲဟုကၽြန္မ၏စိတ္ထဲမွာရွိေနတာၾကာျပီျဖစ္ပါသည္။စာဖတ္သူမ်ားကုိယခုလုိေဖာက္သည္ခ်ေသာအခြင့္အေရးရဖုိ႕ကစာအုပ္ထြက္လာဖုိ႕ကအေရးၾကီးပါသည္။ယခုေတာ့ရန္ေအာင္စာေပကေနထြက္လာျပီျဖစ္ရာအလြန္၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ရပါသည္။
စာဖတ္သူမ်ားကတဆင့္ကၽြန္မတုိ႕၏သတင္းစာေလာကၾကီးအားဤစာအုပ္ေလးကိုကိုင္ရင္းေ၀ဖန္သုံးသပ္ကာတည့္မတ္ေပးႏုိင္ၾကပါေစသတည္း။ထုိ႕အျပင္ယေန႕ေခတ္သတင္းေထာက္မ်ားအတြက္လက္စဲြစာအုပ္ေလးျဖစ္ကာထူးခၽြန္ထက္ျမက္ေသာသတင္းသမားေကာင္းမ်ားျဖစ္လာၾကပါေစ။
.jpg)
