ဂ်ဴနီယာ၀င္း – စာဖတ္သူနဲ႕သတင္းစာ ေကာက္ေၾကာင္း
(အေတြးအျမင္ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၁၇) မိုးမခ၊ ေအာက္တိုဘာ ၆၊ ၂၀၁၇
၁၉၈၄ ခုုနွစ္ႏုုိ၀င္ဘာလထုုတ္ American Weekly Newsletter မွာ ဖတ္လုုိက္ရတဲ့ သတင္းတစ္ပုုဒ္ပါ။ အေမရိကန္သတင္းစာ အယ္ဒီတာ တစ္ဦးေရးတဲ့စာလုုိ႕ ဆုုိရမယ္ ထင္ပါတယ္။ သူက သတင္းစာဖတ္သူေတြက သတင္းစာေတြမွာ ဘာကိုု ဖတ္ခ်င္ၾကမလဲ လုုိ႕ ေခါင္းစဥ္တပ္ ေမးခြန္းထုုတ္ထားပါတယ္။ သတင္းစာဆုုိတာ ေန႕စဥ္သတင္းစာေပါ့။ ေန႕စဥ္ ထြက္ေနတဲ့ သတင္းစာဆုုိေတာ့ လူေတြက ဘာကုုိ ဦးစားေပးျပီးဖတ္မွာလဲ။ လူေတြဦးစားေပးဖတ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာဆုုိတာ လူေတြဖတ္ခ်င္တဲ့အရာျဖစ္မွာပါ။ သူေရးတဲ့ ေဆာင္းပါးကုုိ ကုုိးကားျပီး တင္ျပသြားမွာပါ။
သူက အေမရိကန္လူမ်ဴိးေတြက သူတုုိ႕တုုိင္းျပည္က ေန႕စဥ္ထုုတ္သတင္းစာေတြကုုိ ဘယ္လုုိသေဘာထားၾကမွာပါလိမ့္ တဲ့။ ေဟာဒီ ေန႕စဥ္ထြက္ေနတဲ့ သတင္းစာေတြက တရားမွ်တမူရွိရဲ႕လား ? ရုုိးသားေျဖာင့္မတ္ရဲ႕လား ? တဲ့။ အဲသည္ သတင္းစာေတြကေကာ စာဖတ္သူေတြတကယ္ဖတ္ခ်င္တာေတြ တကယ္ေရာေပးရဲ႕လား တဲ့ စသည္ျဖင့္ အစခ်ီထားပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ စာဖတ္သူဆုုိတာ သတင္းစာဖတ္သူေတြကုုိ ဆုုိလုုိပါတယ္။
အဲသည္အခ်က္အလက္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္လုုိ႕ အေျဖမွန္ရရွိဖုုိ႕ ဆုုိျပီး အျပည္ျပည္ဆုုိင္ရာ သတင္းထုုတ္ျပန္မူဆုိင္ရာ အဖဲြ႕အစည္းေတြနဲ႕ သတင္းစာအယ္ဒီတာေတြဟာ ႏုုိင္ငံအႏွံ႔က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ စုုံစမ္း ရွာေဖြၾကပါတယ္။ ရလဒ္ေတြကုုိ လူထုုေရွ႕ ခ်ျပမယ္လုုိ႕ ဆုုိတယ္။ အင္တာဗ်ဴးသမားေတြက ကမာၻအနွံ႔သြားျပီး အမ်ဴိးသားနဲ႕ အမ်ဴိးသမီး ၁၂၀၁ ဦးခန္႕ပါ၀င္တဲ့ အုုပ္စုု ၆အုုပ္စုုနဲ႕ စကားေျပာခဲ့ၾကတယ္ လုုိ႕ဆုုိပါတယ္။ သည္ေတာ့ ၁၉၇၈ ခုုနွစ္ ေလ့လာမူေတြအရ နိဂုုံးခ်ဴပ္လုုိက္ေတာ့ သတင္းစာေတြဟာ အလုုပ္ေကာင္းေကာင္း လုုပ္ၾကပါတယ္တဲ့၊ ေလးစားစရာလည္း ေကာင္းပါသတဲ့ ဆုုိတဲ့ အေျဖရလာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သတင္းစာေတြမွာ ျပႆနာေလး နည္းနည္းပါးပါးေတာ့ ရွိေနေသးတုုန္းပါပဲ ဆုုိတာ သုုေတသနလုုပ္တဲ့သူေတြက သတိထားမိေနၾကပါတယ္။
၁၉၇၈ခုုႏွစ္ စစ္တမ္းက ဘာကုုိ ျပသလဲဆုုိရင္ အေမရိကန္လူမ်ဴိးေတြဟာ သူတုုိ႕ရဲ႕ သတင္းစာေတြနဲ႕ အယ္ဒီတာေတြနဲ႕ စိမ္းေနတယ္၊ မရင္းနွီးဘူး ဆုုိတာကုုိျပေနပါတယ္။ သူတုုိ႕က သတင္းစာေတြအေၾကာင္း အျမင္ေတြကုုိ ေျပာရာမွာ အေျဖေတြကုုိ ၾကည့္လုုိက္တာနဲ႕ ဒီေကာက္ခ်က္ကုုိ ခ်ျပလုုိက္တာပါ။ ဟုုတ္တယ္ စဥ္းစားၾကည့္ေလ။ ေကာင္းပါတယ္ ေလးစားစရာပါ အရမ္းေကာင္းပါတယ္ အဟုုတ္ေကာင္းပါတယ္ ဘာမွအျပစ္ေျပာစရာ မရွိပါဘူး ဆုုိတဲ့ အေျဖေတြကုုိက မသကၤာစရာေကာင္းေနတယ္။ သည္ေတာ့ အယ္ဒီတာေတြက အခုုလုုိေတြးတယ္။ စာဖတ္သူေတြဟာ သူတုုိ႕ဘာလိုုခ်င္တယ္ဆုုိတာကုုိ၊ ဘာစာမ်ဴိးကိုု ဖတ္ခ်င္တယ္ဆုုိတာကုုိ၊ ဒါမွမဟုုတ္ ဘယ္လုုိသတင္းမ်ဴိးကုုိ အလုုိရွိတယ္ ဆုုိတာကုုိ၊ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေျပာတာမ်ဴိးကုုိ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ မညွာမတာ ေ၀ဖန္တာမ်ဴိးကုုိ လုုိခ်င္ပါတယ္။ အခုုလုုိ ကမာၻအႏွံ႕ လူေတြနဲ႕ လုုိက္ေတြ႕ျပီး အင္တာဗ်ဴးလိုုက္လုုပ္တာဟာ ဘာနဲ႕တူသလဲဆုုိေတာ့ အေျဖလွလွေလးေတြ ၾကားခ်င္လုုိ႕ လုုိက္ရွာသလုုိျဖစ္ေနျပီး တကယ္စာဖတ္သူေတြဆီက ဘာလုုိခ်င္လဲ ဆုုိတဲ့ အေျဖမရပဲ သူတုုိ႕လုုပ္ခဲ့သမွ် သဲထဲေရသြန္ျဖစ္သြားရတယ္၊ သူတုုိ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ မေအာင္ျမင္ဖူးလုုိ႕ ဆုုိရမွာပါပဲ။
အခုုနွစ္ ၁၉၈၄ ခုုနွစ္မွာေတာ့တဲ့။ ထပ္ျပီး ရလဒ္ေကာင္းေတြရဖုုိ႕ ၾကိဳးစားၾကပါတယ္တဲ့။ အခုုတစ္ေခါက္ကေတာ့ နည္းနည္း မတူတဲ့ အသံေလးေတြ ၾကားရပုုံပါပဲ။ ေျပာရရင္ေတာ့ အရင္က သင္ခန္းစာကုုိယူျပီး ေမးခြန္းပုုံစံေတြ ေျပာင္းေမးလုုိက္ပါတယ္။ စာဖတ္သူေတြဆီက သိလုုိက္ရတာက သူတုုိ႕က ျပည္တြင္းျပည္ပသတင္းေတြ၊ ႏုုိင္ငံတကာသတင္းေတြ ကုုိစိတ္၀င္စားၾကတယ္ ဆုုိတာပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ စာဖတ္သူမ်ားက က်မ္းမာေရး၊ သိပၺံပညာနဲ႕နည္းပညာ သတင္းမ်ားကုုိ သတင္းစာေတြက ေပးသင့္တယ္လုုိ႕ ဆုုိၾကပါတယ္။ အဲသည္ေဆာင္းပါးေတြဟာ သူတုုိ႕အတြက္ ကိုုယ္ပုုိင္ဆုုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကိုု ခ်ေပးနုုိင္တယ္လုုိ႕ ဆုုိတယ္။
သတင္းစာဖတ္တဲ့ သူေတြကုုိ ေလ့လာၾကည့္လုုိ္က္ေတာ့ သူတုုိ႕တေတြက အယ္ဒီတာေတြကုုိ သိပ္ျပီး စိတ္မ၀င္စားအာရုုံမစုုိက္ မိၾကပါဘူးဆုုိတာပါပဲ။ သတင္းစာကုုိ ေကာက္လွန္ျပီးသူတုုိ႕ဖတ္ခ်င္တာ ဖတ္ၾကမယ္ အဲဒါပဲ။ ဒီသတင္းစာတစ္ေစာင္ျဖစ္လာဖုုိ႕ အယ္ဒီတာတစ္ေယာက္ရဲ႕ လက္ကိုု သိပ္ျပီး မျမင္ၾကပါဘူး။
ဒါဆုုိရင္ စာဖတ္သူေတြက ဘာေတြကုုိ ပိုုျပီး ဖတ္ခ်င္ၾကျပီး ဘယ္လုုိဟာေတြကုုိ သိပ္မဖတ္ၾကဘူးလဲ။
စာဖတ္သူေတြက ေျပာတာေတာ့ အလုုပ္အကုုိင္နဲ႕ ပတ္သက္တာ၊ စီးပြားေရးအရာင္းအ၀ယ္ကိစၥတုုိ႕၊ က်မ္းမာေရး၊ ပညာေရးနဲ႕ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ဆုုိင္ရာေတြ ကိုုပုုိျပီး သေဘာက်ၾကတယ္။ ထူးဆန္းတာတစ္ခုုက စာဖတ္သူေတြက အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ ဆုုိတဲ့ အပုုိင္းကိုုလည္း အရင္ကထက္ပုုိျပီး စိတ္၀င္စားလာၾကပါတယ္။ အမ်ဴိးသမီးမ်ားဟာ သတင္းေတြထက္ အလုုပ္အကုုိင္၊ စေတာ့ေစ်းကြက္နဲ႕ အားကစားဆုုိင္ရာ ေတြကုုိ ပုုိျပီး ဖတ္ခ်င္ၾကတယ္။ သူတုုိ႕က အားကစားသတင္းကုုိ လုုိလုုိလားလားနဲ႕ စိတ္၀င္စားလာတာကုုိေတြ႕ၾကရတယ္။ ေျပာရရင္ အမ်ဴိးသားမွ၊ အမ်ဴိးသမီးမွ ဆုုိတဲ့ သေဘာတရားခဲြျခားလုုိ႕မရေတာ့တဲ ့သေဘာျဖစ္ေနတယ္။
ဒီေတာ့ ေဘာလုုံးသတင္းဆုုိျပီး အမ်ဴိးသားေတြၾကီးပဲ ဖတ္ၾကမယ္လုုိ႕ ယူဆလုုိ႕မရေတာ့ဘူး။ အဲသည္လုုိ အမ်ဴိးသား အမ်ဴိးသမီး ခဲြျခားမူ ဆုုိတဲ့ ေဘာင္ကက်ဥ္းလာတာတင္မက အမ်ဴိးသမီးမ်ားဟာ အလွအပနဲ႕ ဖက္ရွင္ေတြကုုိ ေတာင္မွ တရွဴိက္မက္မက္ ဖတ္တာ နည္းသြားတာကိုု ျပလာပါတယ္။ အမ်ဴိးသားေရာ၊ အမ်ဴိးသမီးမ်ားပါ အၾကံညဏ္ေပးတဲ့ေကာ္လံမ်ဴိးေတြ၊ ဆရာလုုပ္တဲ့ စာမ်ဴိးေတြ၊ အေပ်ာ္အပါးသတင္းေတြ၊ မဂၤလာေဆာင္နဲ႕ ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္း သတင္းေတြကုုိ စိတ္၀င္စားမူေလ်ာ့နည္းလာၾကပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ႏွစ္ (၁၉၇၈ခုုနွစ္ ကိုုဆုုိလုုိတာပါ) တုုန္းက ရလဒ္ေတြကုုိျပန္ၾကည့္ေတာ့ ၅၃ ရာခုုိင္နွဴန္းက ရုုပ္ျမင္သံၾကားက သတင္းေတြက ျငီးေငြ႕စရာေကာင္းတယ္လုုိ႕ ဆုုိၾကတာ ေတြ႕ရပါတယ္တဲ့။ (ဒါဟာ သတင္းစာေတြကုုိ ပုုိျပီးအေကာင္းျမင္တဲ့သေဘာလုုိ႕ ဆုုိရပါလိမ့္မယ္။) အခုုႏွစ္ (၁၉၈၄ ခုုနွစ္ ကိုုဆုုိလုုိတာပါ) က်ေတာ့ ၆၄ ရာခုုိင္နွဴန္းထိ ျမင့္သြားပါတယ္။ ဒါကုုိ တျခားတဖက္က ဘယ္လုုိေကာက္ခ်က္ခ် လုုိ႕ရသလဲဆုုိေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ႏွစ္တုုနး္ကေတာ့ က်န္တဲ့ ၄၀ ရာခုုိင္နွဴန္းေက်ာ္ေလာက္က သတင္းစာက သတင္းေတြဟာ ျငီးေငြ႕စရာေကာင္းပါတယ္ အခုုေတာ့ ၃၀ ရာခုုိင္နွဴန္းေက်ာ္ေလာက္ပဲ ျငီးေငြ႕ၾကပါတယ္ေပါ့။ ဒါက သတင္းစာေတြဘက္ကုုိ အားရွိေအာင္ ေတြးယူၾကည့္တဲ့သေဘာပါ။
အခုုနွစ္ (၁၉၈၄ကုုိဆုုိလုုိတာပါ။) ေလ့လာမူ ရလဒ္ထဲမွာ စိတ္၀င္စားစရာတစ္ခုုရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ အေမရိကန္လူမ်ဴိးေတြက သတင္းစာေတြကုုိ တကယ္ဖတ္တာမဖတ္တာထက္ အေကာင္းျမင္တဲ့ သေဘာေတာ့ ရွိတယ္ ဆုုိတာပါပဲ။ သူတိုု႕က သတင္းစာေတြဆီက တရားမွ်တမူရွိဖုုိ႕၊ ဘက္မလုုိက္ဖုုိ႕တုုိ႕ စသည္ျဖင့္ စကားၾကီးစကားက်ယ္ေတြ ေတာင္းဆုုိေနၾကေပမယ့္လည္း သတင္းစာကုုိ ေန႕တုုုုိင္း အခ်ိန္မွီဖတ္လုုိ္က္ရမွ၊ (ဘာေတြပဲေရးထားထားေပါ့ေလ) ဖတ္ျပီးေတာ့ ေက်နပ္မူရေနၾကတာကုုိေတာ့ မညင္းႏုုိင္ပါဘူး။
၂၀၁၇ခုုနွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၆ ရက္ေန႕မွာ ေအရာဇ္နန္ဂ်ီ (Ayaz Nanji) ဆုုိတဲ့ေဆာင္းပါးရွင္တစ္ဦးက Nielsen (နယ္ဆန္) သတင္းစာဆုုိင္ရာ သုုေတသနစစ္တမ္းကုုိ အေျခခံျပီး ေရးသားထားကိုု ေတြ႕လုုိက္ရပါတယ္။ သူ႕ေဆာင္းပါးက သတင္းစာဖတ္သူမ်ားရဲ႕ အသက္အရြယ္နဲ႕ ပလက္ေဖာင္းကုုိ ခ်ျပသြားတာပါ။ သုုေတသနပညာရွင္ေတြက တဲ့၊ လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္ေပါင္း ၃၀ အတြင္းမွာ (ဒါက ၂၀၁၆ခုုနွစ္ နွစ္ကုုန္ပုုိင္းကာလ ဒီဇင္ဘာလ ေလာက္ကုုိ ဆုုိလုုိပုုံရပါတယ္။) သတင္းစာေတြနဲ႕ပတ္သက္တဲ့ ၀က္ဆုုိက္ေတြ၊ မိုုဘုုိင္းသုုေတသနေတြ၊ ပုုံနွိပ္မွတ္တမ္းေတြကုုိ ေလ့လာျပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုက လူၾကီးပိုုင္းေတြရဲ႕သတင္းစာေတြအေပၚမွာ စိတ၀င္စားမူေတြကုုိ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါတယ္ လုုိ႕ဆိုုပါတယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုမွာ လစဥ္လုုိလုုိပဲ လူသန္းေပါင္း ၁၆၉ သန္းလက္ထဲကုုိ ပုုံနွိပ္သတင္းစာေတြ ေရာက္ပါတယ္လုုိ႕ ဆုုိပါတယ္။ အသက္ ၅၀နဲ႕အထက္ ေတြရဲ႕ ၅၄ ရာခုုိင္နွဴန္းက ပုုံနွိပ္သတင္းစာေတြကုုိ ဖတ္ၾကျပီး အသက္ ၅၀ေအာက္ေတြရဲ႕ ၆၆ ရာခုုိင္ႏွဴနး္က ဒစ္ဂ်စ္တယ္သတင္းစာေတြကုုိ ဖတ္ၾကပါတယ္တဲ့။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ဆုုိတာ မုုိဘုုိင္းဖုုန္းေတြကေနတဆင့္ ဖတ္ၾကတာ၊ အင္တာနက္၀က္ဆုုိက္ ေတြကေန ဖတ္တာ၊ အြန္လုုိင္းသတင္းကြန္ယက္ေတြကေန ဖတ္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သည္ေနရာမွာလည္း သတင္းစာ ဆုုိတဲ့သေဘာတရားက ပုုံနွိပ္သတင္းစာနဲ႕ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ သတင္းစာ ဆုုိျပီး အဓိပၺါယ္ ၂မ်ဴိးထြက္သြားျပန္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ စာဖတ္သူေတြ၇ဲ႕ ၃၀ ရာခုုိင္ႏွဴန္းေလာက္သာ ပုုံႏွိပ္နဲ႕ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ၂မ်ဴိးစလုုံးအားေပး ၾကပါတယ္ ဆုုိတဲ့အေျဖထြက္လာပါတယ္။
နယ္ဆန္သတင္းမီဒီယာကေန ထုုတ္ျပန္တဲ့ သတင္းတရပ္ (၂၀၁၆ခုုနွစ္ ဒီဇင္ဘာ) မွာေဖာ္ျပခ်က္ကိုု ကုုိးကားရရင္ သတင္းစာျဖန္႕ေ၀မူက ရွိေနတုုန္းပဲ၊ လစဥ္သတင္းစာေတြကုုိ မွာယူ ဖတ္သူ ၈၁ ရာခုုိင္နွဴန္းရွိလ်က္ပါပဲတဲ့။ အဲသည္မွာ အေသအခ်ာ ဆုုိထားတာက သတင္းစာ ဖတ္တဲ့သူဟာ သတင္းစာမဖတ္တဲ့သူေတြထက္ ပုုိျပီး ပညာတတ္တယ္၊ ေတာ္တယ္ ဆုုိပဲ။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္သတင္းစာေတြ ေပၚလာေတာ့ သတင္းေတြဟာ လူငယ္ပုုိင္းေတြကိုု ပုုိျပီး ဆဲြေဆာင္လာနိုုင္တယ္၊ သတင္းကြန္ယက္ကုုိ ပုုိျပီး ေဖာ္ေဆာင္လာႏိုုင္ပါတယ္ လုုိ႕ဆုုိေသာျငားလည္းပဲ ပုုံႏွိတ္သတင္းစာဖတ္သူေတြရဲ႕ အဆင့္အတန္းကုုိေတာ့ မမွီေသးပါဘူးတဲ့။ ပုုံနွိတ္သတင္းစာဖတ္သူေတြက အသက္အရြယ္ၾကီးတယ္၊ ရင့္က်က္တယ္၊အေရအတြက္ မ်ားပါသတဲ့။ ဥပမာဆုုိရရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုလူဦးေရရဲ႕ ၁၃ ရာခုုိင္နွဴန္းဟာ အသက္၇၀ေက်ာ္ေတြျဖစ္ၾကျပီး သူတုုိ႕ဟာ ပုုံနွိပ္သတင္းစာ လစဥ္ယူဖတ္လ်က္ရွိတဲ့ ပရိသတ္ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီပမာဏဟာ ေနစဥ္သတင္းစာလစဥ္ယူတဲ့ ၁၅ ရာခုုိင္နွဴန္းရွိေနပါတယ္။ အဲသည္အားေပးစကားေၾကာင့္ သူတုုိ႕ဆီမွာ အေတာ္ေလး အက်ဴးိရွိသြားပုုံပါပဲ။
ပုုံႏွိပ္တဲ့ေခတ္က ကုုန္သြားျပီလား လုုိ႕ေမးခြန္းမ်ဴိးကုုိ ၾကားရတဲ့အခါတုုိင္း သတင္းစာေတြ ယူေနေသးတဲ့ စာရင္းေတြ၊ ရာခုုိင္နွဴန္းအတိအက်ေတြနဲ႕ ကုုိင္ျပီး သတင္းစာေတြ ဖတ္တဲ့လူေတြရွိပါတယ္ လုုိ႕ သူတုုိ႕က ျပန္ေျဖၾကပါတယ္။ အဲသည္ေဆာင္းပါးမွာလည္း အဲသည္လ္ုုိအစခ်ီကာ စာရင္းဇယားနဲ႕ ကုုိးကားျပထားတာပါ။ ပုုံနွိပ္ထုုတ္ေ၀တဲ့ စာအုုပ္၊ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း၊ စာေပေလာကေတြနဲ႕ ႏွဴိင္းယွဥ္ျပျပီး ပုုံႏွိပ္သတင္းစာဟာ ေရွ႕မွာေျပးေနေသးတာ ျငင္းမရပါဘူး တဲ့။ အခု သတင္းစာပုုံနွိတ္တဲ့လုုပ္ငန္းေတြနဲ႕ ပတ္သက္လုုိ႕ သူတုုိ႕ဆီမွာ အၾကီးအက်ယ္ကုုိ အျငင္းပြားေနခဲ့ရတဲ့ “ပံုုနွိပ္ေခတ္ ေသဆုုံးျပီေလာ“ ဆုုိတဲ့ ျပႆနာတစ္ခုုကုုိ နယ္ဆင္သတင္းသုုေတသန ရလဒ္က အေျဖထုုတ္ေပးလုုိက္ေတာ့ ပုုံနွိပ္သတင္းစာေခတ္ကေတာ့ မေသဆုုံးေသးပါဘူး၊ သတင္းစာပုုံနွိပ္ထုုတ္ေ၀တဲ့ လုုပ္ငန္းရွင္ေတြ အထုုပ္ျပင္ဖုုိ႕မလုုိေသးပါဘူူး၊ ဆက္လုုပ္ၾကပါ အရွဴံးမေပးပါနဲ႕ ဆုုိတဲ့ သတင္းေကာင္းၾကားလုုိက္ ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာလည္း စာအုုပ္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္လုုိ႕ သုုေတသနလုုပ္ၾကည့္ရင္ ဘယ္လုုိအေျဖေတြထြက္လာမွာပါလိမ့္၊ အပင္ပန္းခံျပီး သုုေတသန လုုပ္စရာေတာင္မလုုိပါဘူး၊ အေျဖကရွင္းေနတာပါပဲေလ။
ဂ်ဴနီယာ၀င္း
(အေတြးအျမင္ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၁၇) မိုးမခ၊ ေအာက္တိုဘာ ၆၊ ၂၀၁၇
၁၉၈၄ ခုုနွစ္ႏုုိ၀င္ဘာလထုုတ္ American Weekly Newsletter မွာ ဖတ္လုုိက္ရတဲ့ သတင္းတစ္ပုုဒ္ပါ။ အေမရိကန္သတင္းစာ အယ္ဒီတာ တစ္ဦးေရးတဲ့စာလုုိ႕ ဆုုိရမယ္ ထင္ပါတယ္။ သူက သတင္းစာဖတ္သူေတြက သတင္းစာေတြမွာ ဘာကိုု ဖတ္ခ်င္ၾကမလဲ လုုိ႕ ေခါင္းစဥ္တပ္ ေမးခြန္းထုုတ္ထားပါတယ္။ သတင္းစာဆုုိတာ ေန႕စဥ္သတင္းစာေပါ့။ ေန႕စဥ္ ထြက္ေနတဲ့ သတင္းစာဆုုိေတာ့ လူေတြက ဘာကုုိ ဦးစားေပးျပီးဖတ္မွာလဲ။ လူေတြဦးစားေပးဖတ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာဆုုိတာ လူေတြဖတ္ခ်င္တဲ့အရာျဖစ္မွာပါ။ သူေရးတဲ့ ေဆာင္းပါးကုုိ ကုုိးကားျပီး တင္ျပသြားမွာပါ။
သူက အေမရိကန္လူမ်ဴိးေတြက သူတုုိ႕တုုိင္းျပည္က ေန႕စဥ္ထုုတ္သတင္းစာေတြကုုိ ဘယ္လုုိသေဘာထားၾကမွာပါလိမ့္ တဲ့။ ေဟာဒီ ေန႕စဥ္ထြက္ေနတဲ့ သတင္းစာေတြက တရားမွ်တမူရွိရဲ႕လား ? ရုုိးသားေျဖာင့္မတ္ရဲ႕လား ? တဲ့။ အဲသည္ သတင္းစာေတြကေကာ စာဖတ္သူေတြတကယ္ဖတ္ခ်င္တာေတြ တကယ္ေရာေပးရဲ႕လား တဲ့ စသည္ျဖင့္ အစခ်ီထားပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ စာဖတ္သူဆုုိတာ သတင္းစာဖတ္သူေတြကုုိ ဆုုိလုုိပါတယ္။
အဲသည္အခ်က္အလက္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္လုုိ႕ အေျဖမွန္ရရွိဖုုိ႕ ဆုုိျပီး အျပည္ျပည္ဆုုိင္ရာ သတင္းထုုတ္ျပန္မူဆုိင္ရာ အဖဲြ႕အစည္းေတြနဲ႕ သတင္းစာအယ္ဒီတာေတြဟာ ႏုုိင္ငံအႏွံ႔က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ စုုံစမ္း ရွာေဖြၾကပါတယ္။ ရလဒ္ေတြကုုိ လူထုုေရွ႕ ခ်ျပမယ္လုုိ႕ ဆုုိတယ္။ အင္တာဗ်ဴးသမားေတြက ကမာၻအနွံ႔သြားျပီး အမ်ဴိးသားနဲ႕ အမ်ဴိးသမီး ၁၂၀၁ ဦးခန္႕ပါ၀င္တဲ့ အုုပ္စုု ၆အုုပ္စုုနဲ႕ စကားေျပာခဲ့ၾကတယ္ လုုိ႕ဆုုိပါတယ္။ သည္ေတာ့ ၁၉၇၈ ခုုနွစ္ ေလ့လာမူေတြအရ နိဂုုံးခ်ဴပ္လုုိက္ေတာ့ သတင္းစာေတြဟာ အလုုပ္ေကာင္းေကာင္း လုုပ္ၾကပါတယ္တဲ့၊ ေလးစားစရာလည္း ေကာင္းပါသတဲ့ ဆုုိတဲ့ အေျဖရလာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သတင္းစာေတြမွာ ျပႆနာေလး နည္းနည္းပါးပါးေတာ့ ရွိေနေသးတုုန္းပါပဲ ဆုုိတာ သုုေတသနလုုပ္တဲ့သူေတြက သတိထားမိေနၾကပါတယ္။
၁၉၇၈ခုုႏွစ္ စစ္တမ္းက ဘာကုုိ ျပသလဲဆုုိရင္ အေမရိကန္လူမ်ဴိးေတြဟာ သူတုုိ႕ရဲ႕ သတင္းစာေတြနဲ႕ အယ္ဒီတာေတြနဲ႕ စိမ္းေနတယ္၊ မရင္းနွီးဘူး ဆုုိတာကုုိျပေနပါတယ္။ သူတုုိ႕က သတင္းစာေတြအေၾကာင္း အျမင္ေတြကုုိ ေျပာရာမွာ အေျဖေတြကုုိ ၾကည့္လုုိက္တာနဲ႕ ဒီေကာက္ခ်က္ကုုိ ခ်ျပလုုိက္တာပါ။ ဟုုတ္တယ္ စဥ္းစားၾကည့္ေလ။ ေကာင္းပါတယ္ ေလးစားစရာပါ အရမ္းေကာင္းပါတယ္ အဟုုတ္ေကာင္းပါတယ္ ဘာမွအျပစ္ေျပာစရာ မရွိပါဘူး ဆုုိတဲ့ အေျဖေတြကုုိက မသကၤာစရာေကာင္းေနတယ္။ သည္ေတာ့ အယ္ဒီတာေတြက အခုုလုုိေတြးတယ္။ စာဖတ္သူေတြဟာ သူတုုိ႕ဘာလိုုခ်င္တယ္ဆုုိတာကုုိ၊ ဘာစာမ်ဴိးကိုု ဖတ္ခ်င္တယ္ဆုုိတာကုုိ၊ ဒါမွမဟုုတ္ ဘယ္လုုိသတင္းမ်ဴိးကုုိ အလုုိရွိတယ္ ဆုုိတာကုုိ၊ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေျပာတာမ်ဴိးကုုိ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ မညွာမတာ ေ၀ဖန္တာမ်ဴိးကုုိ လုုိခ်င္ပါတယ္။ အခုုလုုိ ကမာၻအႏွံ႕ လူေတြနဲ႕ လုုိက္ေတြ႕ျပီး အင္တာဗ်ဴးလိုုက္လုုပ္တာဟာ ဘာနဲ႕တူသလဲဆုုိေတာ့ အေျဖလွလွေလးေတြ ၾကားခ်င္လုုိ႕ လုုိက္ရွာသလုုိျဖစ္ေနျပီး တကယ္စာဖတ္သူေတြဆီက ဘာလုုိခ်င္လဲ ဆုုိတဲ့ အေျဖမရပဲ သူတုုိ႕လုုပ္ခဲ့သမွ် သဲထဲေရသြန္ျဖစ္သြားရတယ္၊ သူတုုိ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ မေအာင္ျမင္ဖူးလုုိ႕ ဆုုိရမွာပါပဲ။
အခုုနွစ္ ၁၉၈၄ ခုုနွစ္မွာေတာ့တဲ့။ ထပ္ျပီး ရလဒ္ေကာင္းေတြရဖုုိ႕ ၾကိဳးစားၾကပါတယ္တဲ့။ အခုုတစ္ေခါက္ကေတာ့ နည္းနည္း မတူတဲ့ အသံေလးေတြ ၾကားရပုုံပါပဲ။ ေျပာရရင္ေတာ့ အရင္က သင္ခန္းစာကုုိယူျပီး ေမးခြန္းပုုံစံေတြ ေျပာင္းေမးလုုိက္ပါတယ္။ စာဖတ္သူေတြဆီက သိလုုိက္ရတာက သူတုုိ႕က ျပည္တြင္းျပည္ပသတင္းေတြ၊ ႏုုိင္ငံတကာသတင္းေတြ ကုုိစိတ္၀င္စားၾကတယ္ ဆုုိတာပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ စာဖတ္သူမ်ားက က်မ္းမာေရး၊ သိပၺံပညာနဲ႕နည္းပညာ သတင္းမ်ားကုုိ သတင္းစာေတြက ေပးသင့္တယ္လုုိ႕ ဆုုိၾကပါတယ္။ အဲသည္ေဆာင္းပါးေတြဟာ သူတုုိ႕အတြက္ ကိုုယ္ပုုိင္ဆုုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကိုု ခ်ေပးနုုိင္တယ္လုုိ႕ ဆုုိတယ္။
သတင္းစာဖတ္တဲ့ သူေတြကုုိ ေလ့လာၾကည့္လုုိ္က္ေတာ့ သူတုုိ႕တေတြက အယ္ဒီတာေတြကုုိ သိပ္ျပီး စိတ္မ၀င္စားအာရုုံမစုုိက္ မိၾကပါဘူးဆုုိတာပါပဲ။ သတင္းစာကုုိ ေကာက္လွန္ျပီးသူတုုိ႕ဖတ္ခ်င္တာ ဖတ္ၾကမယ္ အဲဒါပဲ။ ဒီသတင္းစာတစ္ေစာင္ျဖစ္လာဖုုိ႕ အယ္ဒီတာတစ္ေယာက္ရဲ႕ လက္ကိုု သိပ္ျပီး မျမင္ၾကပါဘူး။
ဒါဆုုိရင္ စာဖတ္သူေတြက ဘာေတြကုုိ ပိုုျပီး ဖတ္ခ်င္ၾကျပီး ဘယ္လုုိဟာေတြကုုိ သိပ္မဖတ္ၾကဘူးလဲ။
စာဖတ္သူေတြက ေျပာတာေတာ့ အလုုပ္အကုုိင္နဲ႕ ပတ္သက္တာ၊ စီးပြားေရးအရာင္းအ၀ယ္ကိစၥတုုိ႕၊ က်မ္းမာေရး၊ ပညာေရးနဲ႕ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ဆုုိင္ရာေတြ ကိုုပုုိျပီး သေဘာက်ၾကတယ္။ ထူးဆန္းတာတစ္ခုုက စာဖတ္သူေတြက အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ ဆုုိတဲ့ အပုုိင္းကိုုလည္း အရင္ကထက္ပုုိျပီး စိတ္၀င္စားလာၾကပါတယ္။ အမ်ဴိးသမီးမ်ားဟာ သတင္းေတြထက္ အလုုပ္အကုုိင္၊ စေတာ့ေစ်းကြက္နဲ႕ အားကစားဆုုိင္ရာ ေတြကုုိ ပုုိျပီး ဖတ္ခ်င္ၾကတယ္။ သူတုုိ႕က အားကစားသတင္းကုုိ လုုိလုုိလားလားနဲ႕ စိတ္၀င္စားလာတာကုုိေတြ႕ၾကရတယ္။ ေျပာရရင္ အမ်ဴိးသားမွ၊ အမ်ဴိးသမီးမွ ဆုုိတဲ့ သေဘာတရားခဲြျခားလုုိ႕မရေတာ့တဲ ့သေဘာျဖစ္ေနတယ္။
ဒီေတာ့ ေဘာလုုံးသတင္းဆုုိျပီး အမ်ဴိးသားေတြၾကီးပဲ ဖတ္ၾကမယ္လုုိ႕ ယူဆလုုိ႕မရေတာ့ဘူး။ အဲသည္လုုိ အမ်ဴိးသား အမ်ဴိးသမီး ခဲြျခားမူ ဆုုိတဲ့ ေဘာင္ကက်ဥ္းလာတာတင္မက အမ်ဴိးသမီးမ်ားဟာ အလွအပနဲ႕ ဖက္ရွင္ေတြကုုိ ေတာင္မွ တရွဴိက္မက္မက္ ဖတ္တာ နည္းသြားတာကိုု ျပလာပါတယ္။ အမ်ဴိးသားေရာ၊ အမ်ဴိးသမီးမ်ားပါ အၾကံညဏ္ေပးတဲ့ေကာ္လံမ်ဴိးေတြ၊ ဆရာလုုပ္တဲ့ စာမ်ဴိးေတြ၊ အေပ်ာ္အပါးသတင္းေတြ၊ မဂၤလာေဆာင္နဲ႕ ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္း သတင္းေတြကုုိ စိတ္၀င္စားမူေလ်ာ့နည္းလာၾကပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ႏွစ္ (၁၉၇၈ခုုနွစ္ ကိုုဆုုိလုုိတာပါ) တုုန္းက ရလဒ္ေတြကုုိျပန္ၾကည့္ေတာ့ ၅၃ ရာခုုိင္နွဴန္းက ရုုပ္ျမင္သံၾကားက သတင္းေတြက ျငီးေငြ႕စရာေကာင္းတယ္လုုိ႕ ဆုုိၾကတာ ေတြ႕ရပါတယ္တဲ့။ (ဒါဟာ သတင္းစာေတြကုုိ ပုုိျပီးအေကာင္းျမင္တဲ့သေဘာလုုိ႕ ဆုုိရပါလိမ့္မယ္။) အခုုႏွစ္ (၁၉၈၄ ခုုနွစ္ ကိုုဆုုိလုုိတာပါ) က်ေတာ့ ၆၄ ရာခုုိင္နွဴန္းထိ ျမင့္သြားပါတယ္။ ဒါကုုိ တျခားတဖက္က ဘယ္လုုိေကာက္ခ်က္ခ် လုုိ႕ရသလဲဆုုိေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ႏွစ္တုုနး္ကေတာ့ က်န္တဲ့ ၄၀ ရာခုုိင္နွဴန္းေက်ာ္ေလာက္က သတင္းစာက သတင္းေတြဟာ ျငီးေငြ႕စရာေကာင္းပါတယ္ အခုုေတာ့ ၃၀ ရာခုုိင္နွဴန္းေက်ာ္ေလာက္ပဲ ျငီးေငြ႕ၾကပါတယ္ေပါ့။ ဒါက သတင္းစာေတြဘက္ကုုိ အားရွိေအာင္ ေတြးယူၾကည့္တဲ့သေဘာပါ။
အခုုနွစ္ (၁၉၈၄ကုုိဆုုိလုုိတာပါ။) ေလ့လာမူ ရလဒ္ထဲမွာ စိတ္၀င္စားစရာတစ္ခုုရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ အေမရိကန္လူမ်ဴိးေတြက သတင္းစာေတြကုုိ တကယ္ဖတ္တာမဖတ္တာထက္ အေကာင္းျမင္တဲ့ သေဘာေတာ့ ရွိတယ္ ဆုုိတာပါပဲ။ သူတိုု႕က သတင္းစာေတြဆီက တရားမွ်တမူရွိဖုုိ႕၊ ဘက္မလုုိက္ဖုုိ႕တုုိ႕ စသည္ျဖင့္ စကားၾကီးစကားက်ယ္ေတြ ေတာင္းဆုုိေနၾကေပမယ့္လည္း သတင္းစာကုုိ ေန႕တုုုုိင္း အခ်ိန္မွီဖတ္လုုိ္က္ရမွ၊ (ဘာေတြပဲေရးထားထားေပါ့ေလ) ဖတ္ျပီးေတာ့ ေက်နပ္မူရေနၾကတာကုုိေတာ့ မညင္းႏုုိင္ပါဘူး။
၂၀၁၇ခုုနွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၆ ရက္ေန႕မွာ ေအရာဇ္နန္ဂ်ီ (Ayaz Nanji) ဆုုိတဲ့ေဆာင္းပါးရွင္တစ္ဦးက Nielsen (နယ္ဆန္) သတင္းစာဆုုိင္ရာ သုုေတသနစစ္တမ္းကုုိ အေျခခံျပီး ေရးသားထားကိုု ေတြ႕လုုိက္ရပါတယ္။ သူ႕ေဆာင္းပါးက သတင္းစာဖတ္သူမ်ားရဲ႕ အသက္အရြယ္နဲ႕ ပလက္ေဖာင္းကုုိ ခ်ျပသြားတာပါ။ သုုေတသနပညာရွင္ေတြက တဲ့၊ လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္ေပါင္း ၃၀ အတြင္းမွာ (ဒါက ၂၀၁၆ခုုနွစ္ နွစ္ကုုန္ပုုိင္းကာလ ဒီဇင္ဘာလ ေလာက္ကုုိ ဆုုိလုုိပုုံရပါတယ္။) သတင္းစာေတြနဲ႕ပတ္သက္တဲ့ ၀က္ဆုုိက္ေတြ၊ မိုုဘုုိင္းသုုေတသနေတြ၊ ပုုံနွိပ္မွတ္တမ္းေတြကုုိ ေလ့လာျပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုက လူၾကီးပိုုင္းေတြရဲ႕သတင္းစာေတြအေပၚမွာ စိတ၀င္စားမူေတြကုုိ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါတယ္ လုုိ႕ဆိုုပါတယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုမွာ လစဥ္လုုိလုုိပဲ လူသန္းေပါင္း ၁၆၉ သန္းလက္ထဲကုုိ ပုုံနွိပ္သတင္းစာေတြ ေရာက္ပါတယ္လုုိ႕ ဆုုိပါတယ္။ အသက္ ၅၀နဲ႕အထက္ ေတြရဲ႕ ၅၄ ရာခုုိင္နွဴန္းက ပုုံနွိပ္သတင္းစာေတြကုုိ ဖတ္ၾကျပီး အသက္ ၅၀ေအာက္ေတြရဲ႕ ၆၆ ရာခုုိင္ႏွဴနး္က ဒစ္ဂ်စ္တယ္သတင္းစာေတြကုုိ ဖတ္ၾကပါတယ္တဲ့။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ဆုုိတာ မုုိဘုုိင္းဖုုန္းေတြကေနတဆင့္ ဖတ္ၾကတာ၊ အင္တာနက္၀က္ဆုုိက္ ေတြကေန ဖတ္တာ၊ အြန္လုုိင္းသတင္းကြန္ယက္ေတြကေန ဖတ္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သည္ေနရာမွာလည္း သတင္းစာ ဆုုိတဲ့သေဘာတရားက ပုုံနွိပ္သတင္းစာနဲ႕ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ သတင္းစာ ဆုုိျပီး အဓိပၺါယ္ ၂မ်ဴိးထြက္သြားျပန္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ စာဖတ္သူေတြ၇ဲ႕ ၃၀ ရာခုုိင္ႏွဴန္းေလာက္သာ ပုုံႏွိပ္နဲ႕ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ၂မ်ဴိးစလုုံးအားေပး ၾကပါတယ္ ဆုုိတဲ့အေျဖထြက္လာပါတယ္။
နယ္ဆန္သတင္းမီဒီယာကေန ထုုတ္ျပန္တဲ့ သတင္းတရပ္ (၂၀၁၆ခုုနွစ္ ဒီဇင္ဘာ) မွာေဖာ္ျပခ်က္ကိုု ကုုိးကားရရင္ သတင္းစာျဖန္႕ေ၀မူက ရွိေနတုုန္းပဲ၊ လစဥ္သတင္းစာေတြကုုိ မွာယူ ဖတ္သူ ၈၁ ရာခုုိင္နွဴန္းရွိလ်က္ပါပဲတဲ့။ အဲသည္မွာ အေသအခ်ာ ဆုုိထားတာက သတင္းစာ ဖတ္တဲ့သူဟာ သတင္းစာမဖတ္တဲ့သူေတြထက္ ပုုိျပီး ပညာတတ္တယ္၊ ေတာ္တယ္ ဆုုိပဲ။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္သတင္းစာေတြ ေပၚလာေတာ့ သတင္းေတြဟာ လူငယ္ပုုိင္းေတြကိုု ပုုိျပီး ဆဲြေဆာင္လာနိုုင္တယ္၊ သတင္းကြန္ယက္ကုုိ ပုုိျပီး ေဖာ္ေဆာင္လာႏိုုင္ပါတယ္ လုုိ႕ဆုုိေသာျငားလည္းပဲ ပုုံႏွိတ္သတင္းစာဖတ္သူေတြရဲ႕ အဆင့္အတန္းကုုိေတာ့ မမွီေသးပါဘူးတဲ့။ ပုုံနွိတ္သတင္းစာဖတ္သူေတြက အသက္အရြယ္ၾကီးတယ္၊ ရင့္က်က္တယ္၊အေရအတြက္ မ်ားပါသတဲ့။ ဥပမာဆုုိရရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုလူဦးေရရဲ႕ ၁၃ ရာခုုိင္နွဴန္းဟာ အသက္၇၀ေက်ာ္ေတြျဖစ္ၾကျပီး သူတုုိ႕ဟာ ပုုံနွိပ္သတင္းစာ လစဥ္ယူဖတ္လ်က္ရွိတဲ့ ပရိသတ္ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီပမာဏဟာ ေနစဥ္သတင္းစာလစဥ္ယူတဲ့ ၁၅ ရာခုုိင္နွဴန္းရွိေနပါတယ္။ အဲသည္အားေပးစကားေၾကာင့္ သူတုုိ႕ဆီမွာ အေတာ္ေလး အက်ဴးိရွိသြားပုုံပါပဲ။
ပုုံႏွိပ္တဲ့ေခတ္က ကုုန္သြားျပီလား လုုိ႕ေမးခြန္းမ်ဴိးကုုိ ၾကားရတဲ့အခါတုုိင္း သတင္းစာေတြ ယူေနေသးတဲ့ စာရင္းေတြ၊ ရာခုုိင္နွဴန္းအတိအက်ေတြနဲ႕ ကုုိင္ျပီး သတင္းစာေတြ ဖတ္တဲ့လူေတြရွိပါတယ္ လုုိ႕ သူတုုိ႕က ျပန္ေျဖၾကပါတယ္။ အဲသည္ေဆာင္းပါးမွာလည္း အဲသည္လ္ုုိအစခ်ီကာ စာရင္းဇယားနဲ႕ ကုုိးကားျပထားတာပါ။ ပုုံနွိပ္ထုုတ္ေ၀တဲ့ စာအုုပ္၊ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း၊ စာေပေလာကေတြနဲ႕ ႏွဴိင္းယွဥ္ျပျပီး ပုုံႏွိပ္သတင္းစာဟာ ေရွ႕မွာေျပးေနေသးတာ ျငင္းမရပါဘူး တဲ့။ အခု သတင္းစာပုုံနွိတ္တဲ့လုုပ္ငန္းေတြနဲ႕ ပတ္သက္လုုိ႕ သူတုုိ႕ဆီမွာ အၾကီးအက်ယ္ကုုိ အျငင္းပြားေနခဲ့ရတဲ့ “ပံုုနွိပ္ေခတ္ ေသဆုုံးျပီေလာ“ ဆုုိတဲ့ ျပႆနာတစ္ခုုကုုိ နယ္ဆင္သတင္းသုုေတသန ရလဒ္က အေျဖထုုတ္ေပးလုုိက္ေတာ့ ပုုံနွိပ္သတင္းစာေခတ္ကေတာ့ မေသဆုုံးေသးပါဘူး၊ သတင္းစာပုုံနွိပ္ထုုတ္ေ၀တဲ့ လုုပ္ငန္းရွင္ေတြ အထုုပ္ျပင္ဖုုိ႕မလုုိေသးပါဘူူး၊ ဆက္လုုပ္ၾကပါ အရွဴံးမေပးပါနဲ႕ ဆုုိတဲ့ သတင္းေကာင္းၾကားလုုိက္ ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာလည္း စာအုုပ္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္လုုိ႕ သုုေတသနလုုပ္ၾကည့္ရင္ ဘယ္လုုိအေျဖေတြထြက္လာမွာပါလိမ့္၊ အပင္ပန္းခံျပီး သုုေတသန လုုပ္စရာေတာင္မလုုိပါဘူး၊ အေျဖကရွင္းေနတာပါပဲေလ။
ဂ်ဴနီယာ၀င္း
No comments:
Post a Comment