selection 3

အမွတ္ ၁၆၅ ၂၀၀၄ ဇန္န၀ါရီ အေတြးအျမင္ မွ
ဂ်ဴနီယာ၀င္း ၏ လဲြမွားခဲ့ေသာအနာဂတ္တြက္ကိန္းမ်ား

"to err is human" တဲ့။လူဆုိတာမွားမွာပဲဟုဆုိပါသည္။ အမွားနွင့္ကင္းသူဟူရ္််မရွိနုိင္။ အနာဂတ္မွာဘာေတြျဖစ္ႏုိင္တယ္၊မျဖစ္ႏုိင္ဆိုတာမ်ဴိးက်ေတာ့ပုိ္ရ္်ပင္မွားႏိုင္ေပေတာ့သည္။
IBM ကုိေတြ.ရွိခဲ့သူ Thomas Watson က ၁၉၄၃ ခုႏွစ္မွာ အခုလိုေျပာခဲ့ပါတယ္။’က်ြန္ေတာ့္အထင္ေျပာရရင္ေတာ့ ကမာၻေပၚမွာ ကြန္ျပဴတာ ေတာင္းဆုိမူဟာ စက္၅လုံးထက္မေက်ာ္ႏုိင္ပါဘူး။’ဒါေပမယ့္ ယေန. IBMကြန္ျပဴတာေခတ္ကရာက႑န္းနဲ. စကားေျပာေနပါျပီ။ ၁၈၇၇ ခုႏွစ္ နဲ. ၁၈၈၂ ခုႏွစ္ ျကားမွာ အေမရိက သမတ ျဖစ္ခဲ့သူ RutherfordBirchard Hayes က ၁၈၇၆ ခုႏွစ္မွာ တယ္လီဖုန္းေတြနဲ.ပတ္သတ္လုိ. အခုလုိဆုိခဲ့ပါတယ္။ ‘ဒီတီထြင္မူဟာ အံံံ့ျသစရာေကာင္းလွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ေန.က်ရင္ေတာ့ ဘယ္သူမွ သုံးျကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။’ဒါေပမယ့္ ယေန.တယ္လီဖုန္း အသုံး၀င္မွုူကုိလူတုိင္းျမင္ေတြ.ေနျကရပါျပီ။တယ္လီဖုန္းမွအိမ္တြင္းသုံးေတြ၊သယ္ေဆာင္လုိ.ရတဲ့တယ္လီဖုန္းေတြ ၊ အေရာင္အေသြးစုံ ၊ ပုံသ႑န္မ်ဴိးစုံဟာ ေလာက္ေတာင္ မေလာက္ပါဘူး။
Auguste Compte ဟာ ျပင္သစ္လူမ်ဴိး စိတ္ပညာရွင္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူေရးသားခဲ့တဲ့ စိတ္ပညာေဗဒ ကုိ ယေန. Herman တကၻသုိလ္ မွာသင္ျကား ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူက ၁၈၃၅ ခုႏွစ္ မွာၾကယ္ေတြနဲ. ပတ္သတ္ျပီး ေဟာကိန္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ‘Nous concevons la possibilité de ............’’က်ြန္ေတာ္တုိ.က သူတုိ.ရဲ. ပုံပန္းသ႑န္ေတြ၊အကြာအေ၀းေတြ၊သူတုိ.ရဲ.ဟန္ပန္ေတြ၊လုွူပ္ရွားမူေတြကုိစဥ္းစားေတြးေခၚနုိင္ေကာင္းပါ
တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ.ရဲ. ဓာတုေဗဒ ဆုိင္ရာ ဖြဲ.စည္းမူေတြ၊ သူတို.ရဲ. ေျမမ်က္ႏွာျပင္ဆုိင္ရာ အသြင္သ႑န္ေတြကုိ ေလ့လာမူကုိ လုပ္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး’ တဲ့။၁၈၅၉ ခုႏွစ္မွာ စပက္ထရုိစကုပ္ (Spectoscope) ေခၚ ေရာင္စဥ္ၾကည္. ကိိရိယာ ေပၚလာပါတယ္။ အဲဲဒီ ကိရိယာ နဲ. ၾကယ္ေတြရဲ့ ဖဲြ.စည္းမူေတြ၊
သူတုိ.ရဲ. ဓာတုေဗဒ ဆုိင္ရာ အသြင္သ႑န္ေတြကုိ ေလ့ေလာခြင့္ ရခဲ့ၾကပါတယ္။
ကမာၻေက်ာ္ သိပ္ပံ ပညာရွင္ၾကီး Albert Einstein ဟာ ႏ်ဴကလိယစြမ္းအင္ နဲ.ပတ္သက္ျပီး ၁၉၃၂ ခုႏွစ္မွာ သူ.ရဲ.ယူဆခ်က္ကုိေျပာခဲ့ပါတယ္။ ‘ႏ်ဴကလိယစြမ္းအင္ တစ္ေန.မွာ ပုိင္ဆုိင္လာမယ္ဆုိတာဟာ ေတာ္ေတာ္ မျဖစ္ႏုိင္ဆုံး၊အေသးႏုတ္ဆုံး အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အက္တမ္ကုိခဲြမွသာ ရႏုိင္မယ့္ ႏ်ဴကလိယ ကုိ မရႏုိင္ပါဘူး။အက္တမ္ကုိ ခဲြႏုိင္မယ္ဆုိတာ မဟုတ္ပါဘူး။’ အုိင္စတုိင္း ဟာ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္မွာေတာ့ သူ.အျမင္ကုိ ေျပာင္းလဲခဲ့တဲ့ သေဘာ ရွိပါတယ္။ သူ.ရဲ့ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္း ေတြျဖစ္တဲ့ ရုပေဗဒပညာရွင္ေတြက အဏုျမဴဗံုး ျဖစ္ႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ အၾကာင္းအရာ ေတြပါတဲ့ စာတစ္ေစာင္ကုိသမတ Roosevelt ဆီေပးပုိ.ရာမွာ သူက လက္မွတ္ထုိးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူကအဲဒီ ထုတ္လုပ္မူမွာ မပါ၀င္ခဲ့ပါဘူး။၁၉၄၃ ခုႏွစ္မွာ သမတ ထံ ဒီလက္နက္ကုိ အသုံးမျပဳဖုိ. စာေရးေတာင္းပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန.
မွာ အေမရိကန္ က ပစ္လႊတ္ခဲ့တဲ့ အဏုျမဴဗုံး ဟာ ဟီရုိရွီးမားကုိ က်ခဲ့ပါတယ္။စစ္အျပီးမွာ အုိင္စတုိင္းဟာ န်ဴကလိယ အဏုျမဴဗုံးလုပ္ငန္းကုိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆန္.က်င္ခဲ့ပါတယ္။
Lee De Forest က အေမရိကန္ အင္ဂ်င္နီယာတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္မွာ လကမာၻနဲ. ပတ္သက္ျပီး အခုလုိ ဆုိခဲ့ပါတယ္ ။ ‘Mettre un homme dans une fuse a plusieurse tages et......’’ လူတစ္ေယာက္ကုိ ဒုံးပ်ံ ထဲမွာ ထဲ့ျပီး လကမာၻရွိရာ သြားမယ္၊ သိပ္ပံ ပညာဆုိင္ရာ ေလ့လာမူေတြ လုပ္မယ္၊ ျပီးေတာ့ ကမာၻ ေျမ ကုိ ျပန္လာမယ္ ဆုိတာဟာ ဂ်ဴးဗန္း ရဲ. စိတ္ကူးယဥ္ပုံျပင္ တစ္ပုဒ္ မွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ၤ ဒါေပမယ့္ သူေျပာခဲ့ျပီး ၁၂ ႏွစ္အၾကာ မွာ လူသားဟာ ပထမဦးဆုံး လကမာၻ ေျမေပၚ ေျခခ်နင္း ခဲ့ပါတယ္။
Auguste Lumiere ဟာ ၁၈၉၅ ခုႏွစ္ မွာ သူ.ရဲ.အစ္ကုိ အကူအညီနဲ. ရုပ္ရွင္ ရုိက္စက္ကုိ တီထြင္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူက အဲဒီႏွစ္တုန္းကပဲ အခုလုိ ေျပာခဲ့ပါတယ္ ။ ၤကၽႊန္ေတာ့္ ရဲ. တီထြင္မူဟာ အတုိင္းအတာ
တစ္ခုအတြင္း မွာသာ စူးစမ္းစရာ သိပံပညာရပ္ တစ္ခုလုိပဲ ရွိပါလိမ့္မယ္ ။ ဒါေပမယ့္ စီးပြားေရးအရေတာ့ ဘယ္လုိမွ ေအာင္ျမင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ၤ လုိ.ဆုိပါတယ္။ ၁၉၂၀ ခုႏွစ္မွာေတာင္ သူက အခုလုိ တြက္ကိန္း
ထုတ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ‘ရုပ္ရွင္ေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ကမာၻေပၚ
ေတာ့ ေရရွည္ မရပ္တည္ႏုိင္ပါဘူး၊ အသံနဲ. ရုပ္ ၾကည္လင္ ျပတ္သား မူဆုိတာ လံုး၀ဥသုံ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး၊ ’
အခုလက္ရွိဘ၀မွာ ရုပ္ရွင္ေတြရဲ. တုိးတက္မူ ဟာ လုိက္လုိ.ေတာင္ မမီႏုိင္ ေတာ့ပါဘူး။
ေလထဲမွာ လူေတြမသြားႏုိင္ဖူး လုိ. (Academy of Science) အဖဲြ.၀င္ နက္ခတၱေဗဒ ပညာရွင္ (Jpseph de Lanlande) က၁၇၈၂ ခုႏွစ္မွာ အခုလုိဆုိခဲ့ ပါတယ္။ ‘Il est totalement impossible que..........’’လူေတြ ေလထဲ ပ်ံႏုိင္မယ္ ဆုိတာ လုံး၀ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး၊ ဒီလုိလုပ္ႏုိင္ ဖုိ. အံံ့ၾသစရာ ေကာင္းတဲ့ တြက္ခ်က္မူ နဲ.တည္ေဆာက္ ထားတဲ့ ေတာင္ပံ ေတြရွိဖုိ.လုိပါတယ္။ တစ္စကန္.ကုိ တစ္မီတာ ႏွုူန္းရွိ တဲ့ အျမင့္ႏွူန္ူး နဲ. လွူပ္ရွားႏုိင္ရဦး မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ေတြးေခၚ တာဟာ ရုူးသြပ္ မူ သာျဖစ္ပါတယ္။’ သူေျပာျပီး ၁၃ လ အၾကာမွာMontgofier ညီအကုိေတြဟာ ပထမဦးဆုံး မိုးပ်ံပူေဖာင္း နဲ.ပ်ံသန္းမူ ဟာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။
၁၇၉၃ခုႏွစ္ နဲ. ၁၈၅၉ ခုႏွစ္ ၾကား လန္ဒန္တကသုိလ္မွ နက္ခတၱေဗဒ ပါေမာက္ခ Dyonysus Landner က အခုလုိ ဆုိပါတယ္။‘မီးရထားနဲ. အျမန္ဆုံး ခရီး တြင္ႏုိင္မယ္ ဆုိတာ မျဖစ္ႏုိင္ ပါဘူး။ ခရီးသည္ ေတြဟာ အသက္ ရူက်ပ္ျပီးေသသြားႏုိင္ပါတယ္’ တဲ့ ။ ၁၈၅၃ ခုႏွစ္ မွာ အဂလန္ က (The Quarterly Review) သတင္းစာ က အခုလုိ ေရးခဲ့ပါတယ္။ ‘မီးရထား ေတြဟာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ေတြ အားလုံးထက္ ႏွစ္ဆေလာက္ ျမန္ျပီး ေက်ာ္တက္သြားမယ္ ဆုိတာဟာ ရူးသြပ္တဲ့ စဥ္းစား ေတြးေခၚမူသာ ျဖစ္ပါတယ္၊’ ယေန. မီးရထားေတြရဲ. ရပ္တည္မူ ဟာသူတုိ.ႏုိင္ငံ ေတြမွာ တစ္နာရီကုိ မုိင္ ရာဂဏန္း ျဖစ္ေနၾကပါျပီ။

မျဖစ္ႏုိင္ဘူး လုိ.သူတုိ.က ေျပာခဲ့ၾကပါ တယ္။ ေျပာတဲ့သူေတြကလည္း သာမန္လူေတြမဟုတ္ ပါဘူး။ တကယ့္ဧရာမ ပုဂၢဳိလ္ ေတြ ျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး ဆုိတာေတြျဖစ္ လာတာကေတာ့ ယေန.မ်က္ျမင္ပါပဲ။ ေနာင္အနာဂတ္မွာ ေနာင္တစ္ေန.ေန.မွာ .................မျဖစ္ႏုိင္ ဆုိျပီး ေျပာတာေတြကုိ အနာဂတ္လူသား ေတြက ယေန. ေခတ္လူေတြကုိ အခုလုိပဲ ေထာက္ျပၾကဦးမယ္ ထင္ပါရဲ.။