ခံစားမိေသာ ကဗ်ာအပိုင္းအစမ်ား - ဂ်ဴ နီယာ၀င္း

  (အမွတ္ ၁၆၁၊ ၂ဝဝ၃၊ ေမလ)

          ကဗ်ာေတြကို ဖတ္ျပီးသြားတဲ့အခါ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္လံုးထက္ အဲဒီထဲက စာလံုးတစ္လံုး စာေျကာင္းတစ္ေျကာင္း ထို့ထက္ ပိုလာရင္ေတာ့ စာပိုဒ္တစ္ပိုဒ္ နွစ္ပိုဒ္၊ ဒီထက္ပိုသြားရင္ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္လံုး ရင္ထဲမွာ စီးဝင္ခံစားသြားရတတ္ပါသည္။ ကြ်န္မသည္ ကဗ်ာအခို့်ကို သမန္ကာ ရွန္ကာ ဖတ္ဖူးပါသည္။ ဘာမွန္မသိေသာ ကဗ်ာမ်ားကိုလည္း ေတြ့ဖူးပါသည္။ ရင္ထဲမွာ စဲြျငိသြားေသာ ကဗ်ာမ်ားကိုလည္း ခံစားမိပါသည္။ အေျကာင္းတိုက္ဆိုင္လာလွ်င္လည္း သူတို့ကို သတိရမိပါသည္။ ကိုယ္နဲ့ဘာမွ မဆိုင္ဘဲနွင့္လည္း ခံစားလို့ရေသာ ကဗ်ာေတြလည္း မ်ားစြာရိွ ပါသည္။ ကိုယ္နဲ့ဘာမွမဆိုင္ဘဲနွင့္လည္း ခံစားလို့ရေသာ ကဗ်ာေတြလည္း မ်ားစြာရိွပါသည္။ ကြ်န္မထိုကဗ်ာအပိုင္းအစမ်ားအေျကာင္းကို ေရးဖို့ စိတ္ကူးရလာခဲ့ပါသည္။

          အသက္ဟူေသာ ဆရာသည္ ကြ်န္မတို့ လူ့ကိုယ္ခနၶာျကီးရွင္သန္ရာျဖစ္ပါသည္။ သူည္ ကြ်န္မတို့နွင့္အတူတကြ တဲြဖက္ေနလာလိုက္ သည္မွာ သူ့ကို သံေယာဇဥ္ပင္ ျဖစ္ရပါသည္။ သူ့ကိုျဖင့္ မခဲြခ်င္ေတာ့ပါ။ သို့ေသာ္ တစ္ေန့ ခဲြရမွာမို့ ခံစားရပါသည္ဟု Life! I know not what thou art ကဗ်ာတြင္ Anna Letitia Barbauld (၁၇၄၃-၁၈၂၅)  က ယခုလို ဖဲြ့ဆိုထားပါသည္။

          ''အသက္တဲ့လား၊

           မင္းဘာလဲဆိုတာ ငါမသိပါ။

           ဒါေပမဲ့ မင္းနဲ့ငါ တစ္ေန့

           ခဲြျကရမယ္ဆိုတာကိုေတာ့

           ငါသိပါသည္။

           ဘယ္ေတာ့လဲ

           ဘယ္ပံုဘယ္နည္းလဲ

           တို့ေတြ ဘယ္မွာ

           အဆံုးသတ္ျကမလဲ

           ဆိုတာကေတာ့

           ငါ့မွာ လိွု့်ဝွက္ခ်က္ျဖစ္ေနဆဲ''

          ‘Life!

          I know not what thou art,

          But know that thou and

          I must part,

          And when, or how,

          Or where we met

          I own to me’s a secret yet.’

          'ထိုအသက္ဟူေသာ အရာက ကြ်န္မတို့နွင့္အတူတကြ ဆိုးတူေကာင္းဖက္ ေနလာခဲ့သူျဖစ္ပါသည္။ ဘဝ၏ ျကမ္းတမ္းခက္ထန္မႈမ်ား၊ ဘဝ၏ လွပေသာ ေန့ရက္မ်ားကို ရပ္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားခဲ့ျကတာမို့ ခဲြရမယ္ဆိုျပန္ေတာ့ ရင္ထဲမွာ နာက်င္ရပါသည္။ ျကိုတင္ ဘာဆိုဘာမွ အသိမေပးဘဲ သူက ရုတ္တရက္ ထြက္ခြာသြားမွာမို့ သက္ျပင္းတစ္ခ်က္၊ မ်က္ရည္တစ္စက္ေတာ့ျဖင့္ က်ရတာ တန္ပါတယ္ေလ။ သို့ေသာ္ လည္း တစ္ခိ်န္ခိ်န္ တစ္ေန့ေန့၊ တစ္ေနရာရာမွာျဖင့္ သူက ကိုယ့္ကို ျကိုဆိုေနေပဦးမည္'ဟု ဆိုပါေလသည္။

          Life! We’ve been ong together

          Through pleasant and through coudly weather

          It hard to part when friends are dear-

          Perhaps ‘t will cost a sigh, a tear:

          Choose thine own time:

          Say not Good night,- but in some brighter cline

          Bid me Good morning.’

          အသက္ဟူေသာ အရာသည္ ရွင္သန္ရာ ျဖစ္ပါသည္။ Theodore Roosevelt က‘I will say it as soon as there is life in my body’ 'အသက္ဟာ ငါ့ကိုယ္ခနၶာထဲမွာ ရိွေနသ၍ ငါ့မိန့္ခြန္းကို ေျပာသြားမည္'ဟု ဆို၏။ ကိုယ္ခနၶာထဲက ေသနတ္က်ည္ဆံကိုမမႈဘဲ Roosevelt သည္ သူ့မိန့္ခြန္းကို သူတတ္အားသ၍ ေျပာသြားသည္ဟု စာအုပ္တစ္အုပ္မွာ ဖတ္ဖူးပါသည္။ အသက္ကို ကြ်န္မတို့မျမင္ရပါ။ သို့ေသာ္ သူရိွမရိွကိုမူ သိေနပါ၏။

          Christina Georgina Roseetti(၁၈၃ဝ-၁၈၉၄)  ေရးသားေသာ Uphill ကဗ်ာတြင္ ဘဝသည္ ရုန္းကန္ရာျဖစ္ပါသည္ဟု ဆိုပါ သည္။ ဘဝခရီးလမ္းေလွ်ာက္ရသည္မွာ တစ္ေနကုန္တစ္ေနခန္း ေန့ေရာညပါ ျမင့္မားလွသည့္ ေတာင္ကို မရပ္မနား တက္ေနရဘိသကဲ့သို့ ျဖစ္ေပသည္ဟုဆို၏။ သို့ပါေသာ္လည္း ခရီးလမ္းဆံုးျဖစ္ေသာ ေတာင္ထိပ္သို့ ေရာက္လွ်င္ေတာ့ မည္သူမဆို နားရမည့္ တည္းခိုစရာ ရိွပါေလ သည္။ ထိုေတာင္ထိပ္က တည္းခိုစခန္းကို မေရာက္ရမွာကိုျဖင့္ ပူစရာမလိုပါတဲ့။ အဲဒီကို မေရာက္မည့္အေရးေတြးျပီး စိုးရိမ္စရာ မလိုပါ။ အဲဒီစခန္းမွာျဖင့္ ကိုယ္လိုခရီးသည္ေတြ ေရာက္နွင့္ေနျကတာကိုပင္ ေတြ့ရပါဦးမည္။ အဲဒီမွာ ရုန္းကန္ရျခင္း၊ ဘဝကို ရွင္သန္ရျခင္းဆိုတာ ေတြ၏ ရလဒ္ေတြ၊ အကို်းအျပစ္တရားေတြ အားလံုးကို သင္ေတြ့ေပလိမ့္မည္ဟု ကဗ်ာဆရာက ထိုတည္းခိုစခန္းသည္ကား လူတိုင္းေရွာင္လဲႊ၍ မရေသာ ေသျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္ဟု ကဗ်ာဖတ္သူေတြ သေဘာေပါက္ေစလိုက္ပါေတာ့သည္။

          ကဗ်ာ၏ ဒုတိယအပိုဒ္-

          ''အဲဒီမွာ ခရီးတစ္ေထာက္

          နားခိုစရာ ရိွလားမသိ။

          ေနွးေကြးေမွာင္မိုက္

          ခိ်န္ခါ စတင္ခိုက္မွာ

          အမိုးဆိုတာ ရိွပါ၏။

          ေမွာင္နွင့္မည္းမည္းမွာ

          ရွာလို့ေတြ့ပါမည္လား။

          မစိုးရိမ္လင့္

          အဲဒီဟာ တည္းခိုစရာပဲေပါ့''

   But is there for the night a resting-place?

   A roof for when the slow dark hours begin.

May not the darkness hide it from my face?

   You cannot miss that inn.

G.Herbert (၁၅၉၃-၁၆၃၃)  ေရးသားေသာThe Gifts of God  ကဗ်ာတြင္ ထာဝရဘုရားသခင္သည္ ပထမဦးစြာလူကို ဖန္ဆင္းလိုက္၏။ ေနာက္ခြန္အား၊ လွပမႈ၊ ညဏ္ပညာ၊ ဂုဏ္နွင့္ေပ်ာ္ရႊင္မႈတည္းဟူေသာ လူ့ဘဝလို အင္မ်ားကို ကိုယ္စားျပုေသာ ေရစင္ကို ေသာက္ခိုင္းလိုက္၏။ ေနာက္ဆံုးေရတစ္စက္ကိုေတာ့ျဖင့္ ခ်န္ရစ္ထားခဲ့ေလသည္။ ဤအရာကား အနားယူျခင္းပင္ျဖစ္ေပေတာ့သည္ဟု ဆိုပါ သည္။

          လူသည္ သူရရိွလိုက္ေသာအရာမ်ားျကားတြင္ ေပ်ာ္ပိုက္ေနလိုက္သည္မွာ သူ့ကို ဖန္ဆင္းလိုက္ေသာ ထာဝရဘုရားသခင္ကို ေမ့ေလ်ာ့ ေကာင္း ေမ့ေလ်ာ့သြားေပေတာ့မည္။ သူ့လိုအင္မ်ား ခံစားလိုက္ေနရင္းက အားလံုးမျပည့္စံုျခင္းကို မေျကမနပ္ ျဖစ္လာရေလသည္။ ထိုအခါ အနားယူျခင္းကို မျဖစ္မေန ရွာေဖြဖို့ ဘုရားသခင္ထံ ေရာက္ရေပေတာ့ေလသည္။

          ဘုရားသခင္သည္ လူဟူေသာ သတၲဝါကို ဖန္ဆင္းလိုက္သည္၏ ေနာက္တြင္ မေပးဘဲ ထားရစ္ခဲ့ေသာ အရာတစ္ခုမွာ နားခိုရာ ျဖစ္ေပေတာ့သည္။

          ''ငါေပးသမွ်ေတြနဲ့

           ေပ်ာ္ပိုက္ေနပေစ၊

           ဒါေပမယ့္

           မေနမနား ျဖစ္ေနရျခင္းကို

           မနွစ္ျမို့နိုင္ ျဖစ္ပေစ၊

           ခ်မ္းသာခ်င္းကို

           လိုသေလာက္ရေစ၊

           ဒါေပမဲ့

           ရသေလာက္ေတြကို

           မတင္းတိမ္နိုင္ျဖစ္ပေစ

           ဒီလိုနဲ့

           ငါ့ရင္ခြင္ဆီ ခိုလံႈလာပေစ''

         

Yet let him keep the rest,

But keep them with repining restlessness;

Let him be rich and weary, that at least,

If goodness lead him not, yet weariness

May toss him to My breast.

          ျမင့္ျမတ္စြာ ေမြးဖြားလာရျခင္း၊ ရာထူးဌာကနာတို့၏ ေထာက္ပံ့မႈမ်ား၊ လူေတြ အေလးထားျကကုန္ေသာ ဘုန္းတန္ခိုးေတေဇာတို့သည္ အေယာင္ေဆာင္မ်ားသာ ျဖစ္သည္ဟု Death the Leveller  ကဗ်ာတြင္James Shelly (၁၅၉၆-၁၆၆၆) က ဆိုပါသည္။ သူ၏ နာမည္ေက်ာ္ကဗ်ာစာေျကာင္းမ်ားကား-

         

THE glories of our blood and state

Are shadows, not substantial things;

There is no armour against Fate;

Death lays his icy hand on kings:

Sceptre and Crown

Must tumble down,

And in the dust be equal made

With the poor crookèd scythe and spade.

          ''ဝင့္ဝါေတာက္ပမႈ၊

           ဂုဏ္ျဒပ္ပကာသနဆိုတာ

           အတုအေယာင္မွ်သာ

           ဘယ္လိုမွ အေရးမပါပါ။

           ကံျကမၼာကို တြန္းလွန္ဖို့

           ဘယ္လိုဝတ္ရံုကမွ မကာကြယ္နိုင္။

           ေသမင္းတမန္သည္

           သူ၏ ေအးစက္ေသာလက္ျဖင့္

           ဘုရင္ဧကရာဇ္တို့ေပၚ

           မိုးလ်က္ရိွ၏။

                   တံလွ်ပ္နွင့္သရဖူပင္

                   ေျမသို့က်ေျြက

          သူဆင္းရဲ၏ အရိုးရွည္တံစဥ္၊

          သံတူရြင္းတို့နွင့္

          ေျမမႈန္သဲမႈန္တို့ထဲ

          အတူစံရေပေတာ့သည္။''

          စစ္ပဲြတစ္ရာ ေအာင္နိုင္သူျကီးပင္လွ်င္ အေနွးနွင့္အျမန္ ေသပဲြဝင္ရေပမည္။ သူတကာေပၚ ေအာင္နိုင္သူပင္လွ်င္ ေသမင္းတမန္ ေရွ့ဒူးေထာက္ရေပေတာ့မည္ဟု ဆိုပါသည္။ ဘယ္အရာကျဖင့္ ေသမင္းတမန္ေရွ့ ဝပ္မဆင္းရေလသလဲဟူည္ကို ရွင္းထားပါသည္။ ဦးေခါင္းထက္က ေအာင္ျမင္မႈပန္းခက္လည္း သက္ဆိုးမရွည္။ အံ့မခန္းေသာ လုပ္ရပ္သည္ပင္ ေသျခင္းတရားမွ မကယ္တင္နိုင္။ တစ္ခုတည္း ေသာ မေသေသာ အရာကား သူေတာ္ေကာင္းတို့၏ ေကာင္းေသာလုပ္ရပ္ေပတည္းဟု ဆိုပါသည္။ 'မွန္ကန္ေသာ လုပ္ရပ္သည္ လူေသေသာ္ လည္း မေသပါ။ အျမဲေမႊးပံ့်ေနမွာ'တဲ့။

         

Only the actions of the just

Smell sweet and blossom in their dust.

          Percy Bysshe Shelly (P.B.Shelly) (၁၇၉၂-၁၈၂၂)  ေရးသားေသာOzymandias of Egypt  ကဗ်ာတြင္ ကဗ်ာဖတ္သူေတြ ကို စဥ္းစားစရာေတြ ေပးထားေလသည္။ Ozymandias ဟူေသာ အဓိပၸာယ္ကို ကဗ်ာဆရာက  King of kings ဘုရင္ေတြ၏ ဧကရာဇ္ဟု ဖြင့္ဆိုထားပါသည္။

          အီဂ်စ္ျပည္ ကနၲာရခရီးသြားတစ္ဦးက ကဗ်ာဆရာအား သူေတြ့ခဲ့ရသည့္ ထူးဆန္းသည့္ ျမင္ကြင္းတစ္ခုကို ေျပာျပလ်က္ရိွေလသည္။

          ''ကြ်နု္ပ္နဲ့ ခရီးသြားတစ္ဦး ေတြ့ခဲ့တယ္။ သူက အီဂ်စ္ျပည္က ကနၲာရတစ္ခုကို ျဖတ္လာသူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူကဆိုတယ္။ ကနၲာရထဲမွာဗ်ာတဲ့ ေတာ္ေတာ္ျကီးမားတဲ့ ေက်ာက္တံုးျကီး နွစ္တံုးကို ေတြ့သတဲ့ ျကည့္ရတာေတာ့ ကိုယ္ခနၶာ မပါတဲ့ ေျခေထာက္ျကီး နွစ္ေခ်ာင္း ျဖစ္ပံုရတယ္။ သူ့ေဘးမွာေတာ့ မ်က္နွာပုပ္ပုပ္ျကီးပံု ထုထားတဲ့ ေက်ာက္တံုးမ်က္နွာျကီးရိွတယ္။ သူ့မ်က္နွာတစ္ဝက္ကေတာ့ ေျမ ျကီးထဲ နစ္ေနသတဲ့''

         

I met a traveller from an antique land

Who said:—Two vast and trunkless legs of stone

Stand in the desert. Near them on the sand,

Half sunk, a shatter'd visage lies, whose frown

          ''ျကည့္ရတာေတာ့ ေရွးက ဧကရာဇ္တစ္ပါးပါးပဲတဲ့။ သူက ဆက္ေျပာတယ္။ သူ့ရဲ့ ရံႈ့တြတြမ်က္နွာ၊ ေအးစက္စက္ နႈတ္ခမ္းနဲ့ သူ့ရဲ့တံလွ်ပ္ ေက်ာက္ဆစ္ထုေတြက သူ့ရဲ့မာန၊ ရက္စက္မႈေတြကို ေျပာျပေနသတဲ့ေလတဲ့''

         

And wrinkled lip and sneer of cold command

Tell that its sculptor well those passions read

Which yet survive, stamp'd on these lifeless things,

The hand that mock'd them and the heart that fed.

          ''သူက ဆက္ေျပာလိုက္ေသးတယ္။ အဲဒီ ကို်းပဲ့ေနတဲ့ ေက်ာက္တံုးပဲ့ေတြထဲမွာ ကမၸည္းတင္ထားတဲ့ ေက်ာက္သားကို သူေတြ့သတဲ့။ အဲဒီမွာ ေရးထြင္းထားတာက 'ကြ်နု္ပ္အမည္သည္ အိုဇီမန္ဒီးရက္စ္ ျဖစ္၏။ ဧကရာဇ္တို့၏ အရွင္ျဖစ္၏။ ျကည့္ေလာ့။ ကြ်နု္ပ္ ဤျကီးက်ယ္ ခန္းနားေသာ အမႈတို့ကို ျပုခဲ့၏'တဲ့။

         

And on the pedestal these words appear:

"My name is Ozymandias, king of kings:

Look on my works, ye mighty, and despair!"

          ''ဒါေပမဲ့ ဘာမွလည္း မေတြ့ပါလားတဲ့။ ဒီကို်းပဲ့ေနတဲ့ ေက်ာက္တံုး ေက်ာက္ဆိုင္ေတြက လဲြလို့ေပါ့။ သဲေျမေတြနဲ့ ဖံုးလႊမ္းေနတဲ့ ဒီတစ္စျပင္ ကနၲာရထဲမွာ မာနျကီးတဲ့ ဧကရာဇ္ရဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ ဘာဆိုဘာမွ မျမင္ခဲ့ရပါလို့ ဆိုသတဲ့''

         

Nothing beside remains: round the decay

Of that colossal wreck, boundless and bare,

The lone and level sands stretch far away.

          ကဗ်ာစာေျကာင္းေတြထဲမွာ စီးဝင္ျဖတ္သန္းေနတာက ကဗ်ာဆရာရဲ့ ေပးခ်င္တဲ့၊ စဥ္းစားေစခ်င္တဲ့ ခံစားခ်က္ေတြျဖစ္ပါသည္။ ကဗ်ာ ဖတ္သူေတြဟာ သူတို့ ေရးတာေတြဖတ္ျပီး ေတြးစရာေတြ ျဖစ္လာရတယ္ဆိုရင္ ဒါ သူတို့ရဲ့ ေအာင္ျမင္မႈပဲ ျဖစ္ပါသည္။ သူတို့ခံစားရမႈနွင့္ ထပ္တူထပ္မွ် အေတြးေတြရဖို့ကေတာ့ ခဲယဥ္းေပလိမ့္မည္။

          ကြ်န္မ ခံစားမိေသာ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကေတာ့ ၁၉၇ဝ- ခုနွစ္မ်ားဆီက အမည္မသိ ပုဂၢိုလ္တစ္ဦး ေရးဖဲြ့ထားေသာ If ကဗ်ာ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုကဗ်ာအမည္သည္ Rudyard Kipling ၏ ကဗ်ာအမည္နွင့္ တူပါသည္။ သို့ေသာ္ ကေလးမ်ားအတြက္ ရည္စူးစပ္ဆိုထား ေသာ ကဗ်ာျဖစ္ျပီး Kipling ၏ If ကဗ်ာေလာက္ မခက္ပါ။

          ''အကယ္၍မ်ား

           ပင္လယ္ေတြအားလံုးက

           တစ္ခုတည္းျဖစ္သြားရင္

           ဘယ္ေလာက္ျကီးတဲ့

           ပင္လယ္ျကီး ျဖစ္မလဲ။

           အကယ္၍မ်ား-

           သစ္ပင္ေတြအားလံုးက

           တစ္ပင္တည္းျဖစ္သြားရင္

           ဘယ္ေလာက္ျကီးတဲ့

           သစ္ပင္ျကီး ျဖစ္မလဲ။

           အကယ္၍မ်ား-

           ပုဆိန္ေတြ အားလံုးက

           တစ္ခုတည္း ျဖစ္သြားရင္

           ဘယ္ေလာက္ျကီးတဲ့

           ပုဆိန္ျကီး ျဖစ္မလဲ။

           အကယ္၍မ်ား

           လူေတြအားလံုးက

           တစ္ေယာက္တည္းျဖစ္သြားရင္

           ဘယ္ေလာက္ျကီးတဲ့

           လူအျကီးျကီး ျဖစ္မလဲ။

           ျပီးေတာ့

           အကယ္၍မ်ား

           အဲဒီလူအျကီးျကီးက

           ပုဆိန္ျကီးကိုယူျပီး

           သစ္ပင္ျကီးကို ခုတ္ခ်လိုက္ျပီး

           ပင္လယ္ျကီးထဲကိုမ်ား

           ပစ္ခ်လိုက္မယ္ဆိုရင္

           ဘယ္ေလာက္ေတာင္

           ေရေတြအျကီးအက်ယ္

           စင္လိုက္မလဲ''

          If all the seas were one sea,
What a great sea that would be!
If all the trees were one tree,
What a great tree that would be!
If all the axes were one axe,
What a great axe that would be!
If all the men were one man,
What a great man he would be!
And if the great man took the great axe,
And cut down the great tree,
And let it fall into the great sea,
What a great splash-splash that would be!