ကဗ်ာဆရာနွင့္ကဗ်ာ - ဂ်ဴ နီယာ၀င္း

   (အမွတ္ ၁၆ဝ, ၂ဝဝ၃ ခုနွစ္၊ မတ္လ)

          ကဗ်ာဆရာဆိုတာဟာ 'ကဗ်ာဆရာအျဖစ္နွင့္ ေမြးဖြားသန့္စင္လာပါသည္။ ဘယ္လိုသင္ျကားမႈ၊ အားထုတ္မႈနွင့္မွ ကဗ်ာဆရာမဟုတ္ သူတစ္ေယာက္ကို ကဗ်ာဆရာျဖစ္သြားေအာင္ ေျပာင္းပစ္လို့ မရနိုင္ပါ'ဟု ဆိုပါသည္။ Coleridgeအမည္ရိွ ပုဂၢိုလ္တစ္ဦးကေတာ့ 'ရင္းနီွး ေသာ အရာမ်ားကို သူစိမ္းျပင္ျပင္ ျဖစ္သြားေအာင္၊ သူစိမ္းျပင္ျပင္ ျဖစ္ေနေသာအရာမ်ားကို ရင္းနီွးကြ်မ္းဝင္လာေအာင္ ကဗ်ာဆရာမ်ားကသာ တတ္နိုင္ပါလိမ့္မည္'ဟု ဆိုေလသည္။

          ကဗ်ာဆရာ ေရြးခ်ယ္လိုက္ေသာ စကားလံုးမ်ားသည္ လွပေသာ စကားလံုးမ်ား ျဖစ္ေန၏။ သူေျပာခ်င္သည္ကို ရိုးရိုးရွင္းရွင္း တင္ျပ ထား၏။ ပန္းပုပညာရွင္သည္ ေက်ာက္တံုးေက်ာက္ဆိုင္မ်ားကို ထုဆစ္၍ သူအလိုရိွရာပံုကို ေဖာ္၍သကဲ့သို့လည္းေကာင္း၊ ပန္းခီ်ဆရာသည္ ေဆးေရာင္စံုမ်ားျဖင့္ လွပေသာ ပန္းခီ်ကားကို ေရးဆဲြသကဲ့သို့ လည္းေကာင္း၊ ဂီတပညာရွင္သည္ သံစဥ္လိႈင္းမ်ားျဖင့္ ေတးသီခ်င္းဖဲြ့သီသကဲ့ သို့ လည္းေကာင္း၊ ကဗ်ာဆရာသည္လည္း စကားလံုးမ်ားျဖင့္ ကဗ်ာစပ္ျခင္းအလုပ္ကို လုပ္သည္ဟု ဆိုေလသည္။

          ကဗ်ာဆရာသည္ ကြ်န္မတို့ သတိမထားမိေသာ သာမန္ဟု ယူဆထားေသာ အရာမ်ားကို အထူးအဆန္းသဖြယ္ ခံစား၍လည္းေကာင္း၊ ကြ်န္မတို့အနား ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ဘာသိဘာသာပင္ တည္ရိွေနေသာ သဘာဝတရား၏ လိွု့်ဝွက္ခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္၍လည္းေကာင္း အသက္ သြင္းလိုက္ေသာသူမ်ား ျဖစ္ေခ်သည္ဟု တင္စားခဲ့ျကေလသည္။

          ကဗ်ာစစ္ကဗ်ာမွန္ဟူည္ ကြ်န္မတို့ မျမင္ေသာအရာမ်ားကို သိျမင္လာေအာင္၊ လက္ျဖင့္ ဆုပ္ကိုင္၍ မရေသာအရာမ်ားကို ခံစားတတ္လာေအာင္၊ အဆံုးမရိွေသာ အရာမ်ားကိုပင္ ထိေတြ့လို့ရလာေအာင္၊ နိႈင္းယွဥ္၍မရေသာ အလွတရားကို နွလံုးသားျဖင့္ ျမင္လာ ေအာင္ ျပုစားနိုင္စြမ္းရိွေပသည္ဟု ဆိုပါသည္။

          ဤအဓိပၸာယ္မ်ားျဖင့္ စပ္ဆိုထားေသာ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္မွာ ဤသို့ျဖစ္သည္။

          ‘Alas! The things we always see

          We fails to see, our eyes grows blind,

          The poet turns the golden key

          And opens windows in the mind;

          The world material wears thin,

          And for a moment to our eyes.

          Shine through the great realities,

          The deep mysterious verities,

          The eternal things unseen.’

          'ကြ်နု္ပ္တို့ အျမဲတမ္း ျမင္ေတြ့ေနျပီး သတိမျပု ေခ်ာ္သြားတဲ့အရာေတြကို ကဗ်ာဆရာသည္ ေရႊေသာ့ကို ကိုင္ကာ စိတ္ျပတင္းတံခါး ေပါက္မ်ားကို ဖြင့္လိုက္သကဲ့သို့ ရုပ္ဝတၴုကမၻာျကီးသည္ပင္ ေသးငယ္ပိန္လီွသြားကာ လိွု့်ဝွက္ခ်က္မ်ား၊ အမွန္တရားမ်ား၊ သာမန္လူ မျမင္နိုင္ သည့္ အဆံုးစြန္ေသာ အရာမ်ားသည္ ထိုခဏတာေလးမွာေတာ့ျဖင့္ ကြ်နု္ပ္တို့၏ မ်က္လံုးအစံုမွာ ထိုးထြင္းသိျမင္သြားေပေတာ့သည္'တဲ့။

          ကဗ်ာဆရာနွင့္ ထိုအရာမ်ားျကားတြင္ ဆက္သြယ္မႈတစ္ခုေတာ့ ရိွေနေပသည္တဲ့။ ထိုလူတိုင္း၊ သာမန္လူတိုင္းနားမလည္၊ မခံစားနိုင္၊ မျမင္ေတြ့နိုင္တာေတြကို ကဗ်ာဆရာသည္ အလြယ္တကူနားလည္နိုင္ေသာ စြမ္းရည္၊ တန္ခိုးဣဒၶိပါဒ္တို့နွင့္ ျပည့္စံုေနေပသည္ဟု ဆိုျကေလ သည္။

          ကဗ်ာဆရာသည္ ကဗ်ာကို သူ့ခံစားခ်က္မ်ားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ သူ့အသည္းနွလံုးျဖင့္ လည္းေကာင္း ေရးဖဲြ့လိုက္ေသာအခါ ကဗ်ာဖတ္သူတို့၏ စိတ္အစဥ္တြင္ ခံစားမႈဟူေသာ အရာသည္ ေပၚထြက္လာေပေတာ့သည္။ ကဗ်ာမ်ားတြင္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ၊ ငိုေၾကြးေစမႈ၊ ရယ္ေမာေစမႈ၊ အမ်က္ထြက္မႈ၊ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ၊ ေျကာက္ရံြ့မႈ၊ ဝမ္းနည္းမႈမ်ား စီးဝင္လ်က္ရိွေနေလသည္။ ကဗ်ာဖတ္သူည္ ကဗ်ာဆရာ ၏ ကဗ်ာကို ဖတ္ျပီးသည့္အခါ တစ္စံုတစ္ခုကို ခံစားသြားရမည္။ တစ္စံုတစ္ခုကိုမွ မခံစားလိုက္ရဘူးဟု ဆိုလွ်င္ ဤကဗ်ာကို ေရးစပ္လိုက္ ေသာ ကဗ်ာဆရာသည္ ခံစားခ်က္မရိွဘဲ ေရးဖဲြ့လိုက္ေသာေျကာင့္သာ ျဖစ္ရမည္။ ကဗ်ာဖတ္သူ၏ ရင္ထဲက နွလံုးသားကို လႈပ္နိႈးလိုက္ေသာ ကဗ်ာမွသာလွ်င္ ကဗ်ာဆရာ၏ ခံစားခ်က္ေတြကို မွ်ေဝခံစားလိုက္ရသည္မည္ေပသည္။ ကဗ်ာဆရာသည္ တစ္စံုတစ္ရာကို နက္နက္နဲနဲ ခံစား လိုက္ရသည့္အခါ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကို ေမြးဖြားလိုက္ေလ၏။ ဥပမာဝမ္းနည္းျခင္း၊ ေနာင္တရျခင္း၊ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းတို့ကို ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ျကံုေတြ့လိုက္ရေသာအခါ သူ့နွလံုးသား ခံစားခ်က္မ်ားသည္ မ်က္လွည့္ပညာစြမ္း ျပလိုက္သကဲ့သို့ ကဗ်ာမ်ားအသြင္အျဖစ္ ေရာက္ကုန္ေပ ေတာ့သည္။

          ကဗ်ာဆရာ William Ernest Henley (၁၈၄၉-၁၉ဝ၃)  သည္ အဂၤလိပ္လူမို်းစာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာျကီး ျဖစ္ေလသည္။ ၁၈၇၃- ခုနွစ္တြင္ အဆုတ္ေရာဂါပိုး တိုက္ခိုက္မႈေျကာင့္ နိငညဘကမါန  ေဆးရံုတြင္ လ ၂ဝ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ကုသမႈ ခံခဲ့ရေလသည္။ ထို့ေနာက္ ေျခေထာက္ မသန္မစြမ္းဘဝျဖင့္ သူ့ဘဝတစ္ေလွ်ာက္ ျဖတ္သန္းခဲ့ရခိ်န္တြင္ ထိုနာက်င္မႈကို အခံရဆံုးမွာ သူကိုယ္တိုင္ပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ ထိုနာက်င္ခဲ့ရမႈမ်ားကို အေျကာင္းျပု၍ ၁၈၈၈ ခုနွစ္တြင္ သူေရးသားခဲ့ေသာ ဒႈညလငခအက်ဒ ကဗ်ာသည္ အေကာင္းဆံုးကဗ်ာတစ္ပုဒ္ ျဖစ္ခဲ့ရ ေလသည္။

          သူ့လိုပင္ အျဖစ္တူည့္ ေရာဂါရွင္ေတြလည္း ရိွေနမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ကဗ်ာဆရာဟူေသာ သာမန္နွင့္မတူသည့္ သာမန္ထက္ပို၍ ခံစားတတ္ေသာ နွလံုးသားပိုင္ရွင္ ျဖစ္သည့္အတြက္ေျကာင့္ ေျပာင္ေျမာက္ေသာ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ျဖစ္ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ေပေေတာ့သည္။

          ဤကဗ်ာကို ျမန္မာလို ျပန္ထားသည့္ ဘာသာျပန္ကဗ်ာ 'အနိုင္မခံ'ဟူ၍ ေတြ့ဖူးပါသည္။ ထိုဘာသာျပန္ထားသည္ကို သူ့ထက္ ေကာင္းေအာင္ ကြ်န္မ မေရးတတ္ပါ။ 'အသူတစ္ရာနက္လွေသာ ေခ်ာက္ကမ္းပါးအတြင္းမွ ငါ့အား ငါ၏ မေျကာက္တရားကို ဖန္တီးထား သည့္ နတ္သိျကားမ်ားကို ငါေက်းဇူးဆိုပါ၏။ ေလာကဓံတရား၏ ျကမ္းျကုတ္ေသာ လက္ဆုပ္တြင္းသို့ ငါသက္ဆင္းက်ေရာက္ျငားလည္း ငါကား မတုန္လႈပ္၊ မငိုေျြကး။ ကံတရား၏ ရိုက္ပုတ္ျခင္းေျကာင့္ ငါ၏ ဦးေခါင္းတို့သည္ ေသြးျဖင့္ခ်င္းခ်င္းနီ၏။ သို့ေသာ္ ငါ့ဦးေခါင္းကား မညြတ္။ ေလာဘ ေဒါသတို့ ျကီးစိုးရာ ဤကမၻာ၏ အျခားမဲ့၌ ေသျခင္းတရားသည္ ေျကာက္ဖြယ္ ငံ့လင့္၏။ သို့ေသာ္ ငါ့အား မတုန္လႈပ္ သည္ကိုသာ ေတြ့ရအံ့။ ေနာင္တြင္လည္း မေျကာက္ရံြ့သည္ကိုသာလွ်င္ အစဥ္ေတြ့ရလတံၲ့'ဟု ေျခာက္လွန့္လ်က္ရိွေသာ ေရွ့ကံျကမၼာဆိုးျကီးကို ပင္ စိန္ေခၚလိုက္ေသာ အသံမ်ားကို ျကားလိုက္ရေပေတာ့သည္။

          ယင္းသို့ဆိုအျပီးဝယ္ ကဗ်ာကို ဤသို့ အဆံုးသတ္ထားလိုက္ေလသည္။

          ‘It matters not how strait the gate,

          How charged with punishment the scroll,

          I am the master of my fate:

          I am the captain of my soul.’

          'သုဂတိသို့ သြားရာတံခါးသည္မည္မွ်ပင္ က်ဥ္းေျမာင္းသည္ျဖစ္ေစ၊

          ယမမင္း၏ ေခြးပုရပိုက္တြင္ ငါ၏ အျပစ္မ်ား မည္မွ်ပင္ ေရးျခစ္ထားေစ၊

          ငါသာလွ်င္ ငါ့ျကမၼာ၏ အရွင္၊ ငါသာလွ်င္ ငါ့ဘဝ၏ သခင္ျဖစ္ေတာ့သည္'။

          (ဘာသာျပန္သူ ဗိုလ္ခု်ပ္ေအာင္ဆန္း)

          ေနာက္ဆံုးလိုင္း နွစ္လိုင္းသည္ အမွန္တရားနွင့္ အလွမ္းကြာလ်က္ရိွေလသည္။ ‘The capain of his soul.’ ငါ့ဘဝ၏ သခင္ျဖစ္ ေကာင္း ျဖစ္နိုင္ပါလိမ့္မည္။ သို့ေသာ္ ‘’The master of his fate.’  ကံျကမၼာ၏အရွင္ ျဖစ္နိုင္ပါ့မည္လား။

          ဒီေနရာမွာ ယခုလို စဥ္းစားျကည့္ပါမည္။ ကြ်န္မတို့သည္ ကံဆိုးမိုးေမွာင္ကို ကိုင္ဆဲြ၍ ေကာင္းမြန္သန့္စင္ေသာ ကမၻာျကီး၏ လက္ထဲ ဝကြက္အပ္နွင္းျပီး လွပသည့္ ကံေကာင္းျခင္းအျဖစ္သို့ ေျပာင္းေစကာ အေျခအေန အရပ္ရပ္ကို ထိန္းခု်ပ္နိုင္မည္ဆိုရင္ေပါ့။ သို့ေသာ္လည္း စိတ္ဓာတ္ျကံ့ခိုင္ျပီး သတၲိရိွေသာ လူတစ္ေယာက္၏ ျဖစ္လာေသာ အေျခအေနေတြေပၚမွာ ျကိုးစားရပ္တည္ျခင္းနွင့္ ထိုကံျကမၼာတရား၏ သူ့အေပၚ လႊမ္းမိုးအနိုင္ယူျခင္းကို ဖယ္ရွားပစ္လိုက္ေသာ သူ့၏ အနိုင္မခံျခင္းကို ကြ်န္မတို့ မေလးစားဘဲ မေနနိုင္ပါေခ်။

          ကဗ်ာသည္ အသက္ဝင္ကာ လႈပ္ရွားရုန္းကန္ေနေသာ ပံုရိပ္မ်ားကို ေတြ့လိုက္ရ၏။ ကဗ်ာသည္ W.Henleyကိုယ္တိုင္ ခံစားသက္ ဝင္ထားေသာ သူကိုယ္တိုင္၏ ဝိညာဥ္မ်ား စီးဝင္လ်က္ရိွေနသည္။ ကံျကမၼာဆိုးက နိွပ္စက္ေသာ ကိုယ္ခနၶာထက္ စိတ္၏ ခြန္အားသည္ မည္မွ် အေရးပါေျကာင္းကို ကဗ်ာဆရာက ေဖာ္ကူ်းတင္ျပထား၏။

          ကဗ်ာဆရာဟူသည္ ကြ်န္မတို့ မစဥ္းစားလိုက္မိေသာ အရာမ်ားကို စဥ္းစားမိတတ္၏။ ကြ်န္မတို့ကိုယ္ေတြ့ ျကံုလိုက္ရေသာ အရာမ်ား ကို ခံစားခ်က္ျဖင့္ ထိေတြ့တတ္၏။ ကြ်န္မတို့ မ်က္စိျဖင့္ တပ္အပ္ျမင္ေသာ အရာမ်ားကို နွလံုးသားျဖင့္ ေတြ့ျမင္တတ္၏။ ဘာမဟုတ္တာ ေလးကိုလည္း ျကီးက်ယ္ခမ္းနားစြာ ဖဲြ့သီတတ္၏။ သူမ်ားေတြ ေရးျကီးခြင္က်ယ္ထားတာေတြကိုလည္း ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေတြးေနတတ္၏။ ကဗ်ာဆရာေတြကို နားလည္ဖို့ခက္ပါသည္။ သူတို့ကို နားလည္ဖို့ ကဗ်ာေတြကို ဖတ္ေနျကတာလားဟု ေတြးမိပါသည္။

မီွျငမ္း-  The Appreciation of Poetry by H.Martin