ေခတ္တစ္ေခတ္၏ ပံုရိပ္မ်ား - Junior Win

အေတြးအျမင္ (၁၄၇)၊ ၂ဝဝ၁ ဇန္နဝါရီ

''အသင့္ကိုယ္အသင္ ၅ ရာစုနွင့္ ၁၄ ရာစုျကားသို့ ပို့၍ ျကည့္လွ်င္ ကိုယ္နွင့္ ဘာမွမဆိုင္ေသာ ေလာကထဲ ေရာက္သြားသလို ခံစားရလိမ့္မည္။ အကယ္၍ ၁၅ ရာစုနွင့္ ၁၆ ရာစုျကားသို့ သြား၍ ေနျကည့္လွ်င္ေတာ့ သင့္အိမ္ သင္ ျပန္ေရာက္ေနသလို ခံစားရလိမ့္မည္'' တဲ့။

ေရာမအင္ပါယာျကီး က်ဆံုးျပီး ၅ ရာစု ေနာက္ပိုင္းကို အေမွာင္လႊမ္း ေသာေခတ္ဟု ေခၚျကသည္။ ထိုေခတ္က သမိုင္းေျကာင္းကို သိဖို့ ခဲယဥ္းလွ၏။ ထိုေခတ္က ျြကင္းက်န္ရစ္ေသာ ရုပ္ပံုရုပ္တုမ်ားမွာလည္း အသက္မရိွေသာ အသြင္ သဏၭာန္မ်ား ျဖစ္၏။ သို့ေသာ္ ေနာင္နွစ္ေပါင္း ၁ဝဝဝ အတြင္း ရုပ္တုမ်ားသည္ အသက္ဝင္လာ၏။ အသက္သြင္းခဲ့သူမ်ားကား ပန္းခီ်ပညာရွင္ မိုက္ကယ္အိန္ဂ်ယ္ လိုတို့၊ လီယိုနာဒို တို့ျဖစ္ေလသည္။ ၁၃ဝဝနွင့္ ၁၆၅ဝျကား ေခတ္ကား ေရွး ေဟာင္း ဂရိ ေရာမတို့၏ အေတြးအေခၚမ်ားကို ျပန္လည္ ေမြးဖြားေသာေခတ္၊ ျပန္လည္ ဆန္းသစ္ေသာေခတ္ (သို့မဟုတ္) Renaissance ေခတ္ ျဖစ္ေပသည္။ ကြ်န္မသည္ ထိုေခတ္ကို သြားျကည့္လွ်င္ ကိုယ့္အိမ္ ကိုယ္ျပန္ေရာက္ေနသလို ခံစားရမည္ဟူေသာ အဆိုကို သေဘာက်မိ၍ Renaissance ေခတ္ကို ေလ့လာ မိပါသည္။

၁၅ ရာစုအစပိုင္းက ပန္းခီ် အနုပညာနွင့္ပတ္သက္သည့္ အဓိက ပစ္မွတ္ ကား အီတလီနိုင္ငံမွ ဖေလာ့ရင္စ္ျမို့ ျဖစ္ေလသည္။ ထိုျမို့က ပန္းခီ်ပန္းပု လက္ရာ မ်ားစြာသည္ Renaissance ေခတ္၏ ပံုရိပ္မ်ား ျဖစ္ေလသလား။ အနုပညာသည္တို့၏ ဝိညာဥ္ေတြ ပူးကပ္ေနေသာ လက္ရာမ်ားျဖစ္၍လည္း သူတို့ ၏ စိတ္ကူးစိတ္သန္းမ်ားနွင့္ ထူးျခားေသာ အေတြးအေခၚမ်ားသည္ ယေန့တိုင္ လူေတြကို လႊမ္းျခံုဆဲ ျဖစ္ေနရသည္လား။ အီတလီ အနုပညာ စတင္ အစပို်းရာ ေခတ္ဟု ဆိုလိုက္သည္နွင့္ နာမည္ေက်ာ္ ေသခ်ာလွေပသည္။ ထိုသူတို့ကား Leonardo d Vinci (၁၄၅၂-၁၅၁၉)Michelangelo Di Lodovico Buonarroti Simoni (၁၄၇၅-၁၅၆၄) နွင့္ Raphaello Sanzio (၁၄၈၃-၁၅၂ဝ) တို့ ျဖစ္ေလသည္။

Renaissance ေခတ္က ပန္းခီ်အနုပညာ လက္ရာမ်ားနွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာစမွတ္ ျပုျကသည္က ''ကမၻာျကီး၏ ျမက္ခင္းမ်ားသည္ ပို၍ စိမ္းလန္းလာ ၏။ ေကာင္းကင္ျကီးသည္ ပို၍ ျပာလဲ့လာ၏။ လူတို့၏ အသြင္သဏၭာန္မ်ားသည္ တကယ္ရိွေနေသာ လက္ရိွဘ၀ထက္ပင္ ပို၍ လွပေခ်ာေမြ့လာေပသည္'' ဟု ဆိုခဲ့ျကေလသည္။

ကဗ်ာဆရာျကီး William Wordsworht က ‘Renaissance လူသားေတြ ရဲ့ ယံုျကည္ခ်က္က သူတို့သည္ အတိတ္ကို ျပန္လည္စူးစမ္း၍ ကိုယ့္ျကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးျကသည္။  သူတို့သည္  နိုင္ငံေရးသဘာဝတရားမ်ားကို  ျပန္လည္ စဥ္းစားသံုးသပ္ရန္ ျဖစ္၏။ သူတို့သည္ လူ့ျကမၼာကို ဦးေဆာင္ေပးသူမ်ားျဖစ္ျပီး ဘုရားသခင္၏ အလိုေတာ္တစ္ခုတည္းေပၚမွာ မူတည္ေနသည္ မဟုတ္ဘဲ လူေတြ အေပၚမွာပါ မူတည္ေနျကသည္'' ဟု ထိုေခတ္က လူပုဂၢိုလ္မ်ားနွင့္ ပတ္သက္၍ ဆိုခဲ့ေလသည္။

Harverd တကၠသိုလ္မွ ပါေမကၡ Chanoler R.Post က ''သဘာဝပိုက် ေသာ ပို၍ သိခ်င္ စူးစမ္းခ်င္စိတ္ ျပင္းျပေနေသာ ထိုေခတ္၏ ဝိညာဥ္၊ ထိုေခတ္ ၏ သရုပ္တို့သည္ သူတို့ေခတ္က ေရးဆဲြ သရုပ္ေဖာ္ေသာ အနုပညာရုပ္ပံုတို့တြင္ ေတြ့ရ၏'' ဟု ဆိုခဲ့ဖူး၏။ ‘Alberti, Leonardo de vinci, Michelangelo တို့ကဲ့သို့ေသာ ပန္းခီ်အနုပညာသည္ genius မ်ား၊ ညဏ္ပညာရွင္မ်ားသည္ လူ့သဘာဝနွင့္ ပံုပန္းသဏၭာန္တို့ကို ေထာင့္စံုေအာင္ ရႈျမင္တတ္ျကေပ၏'' ဟု Paul J. Sachsေရးသားေသာ Great Drawing(၁၉၅၁) စာအုပ္တြင္ Renaissance ေခတ္၏ အနုပညာ ေမြးဖြားရာျမို့ဟု တင္စားေခၚေဝၚျကေသာ ဖေလာရင့္စ္ျမို့တြင္ အီတလီျပည္သူမ်ား တစည္းတလံုးတည္း ျဖစ္လာျခင္းမွာ အစစအရာရာတြင္ လွပေသာ အနုပညာဖန္တီးမႈမ်ားေျကာင့္ ျဖစ္ေပသည္ဟုလည္း ဆိုထားပါသည္။

ထို့ျပင္ ထိုေခတ္က လူေတြနွင့္ ပတ္သက္၍ Pratical Knowledge for all (၁၉၄၈) စာအုပ္တြင္ ''သူတို့က လူဟာ ရုန္းကန္ဖို့နွင့္ ဒုကၡဆင္းရဲခံရဖို့ ခ်ည္း သက္သက္မဟုတ္။ လူ့ဘဝ၏ အရသာကို အျပည့္အဝ ခံစားေနထိုင္သြားဖို့ ျဖစ္ေလသည္'' ဟု ယံုျကည္ျကေျကာင္း ရည္ညႊန္းထားေလသည္။

ထိုကဲ့သို့ေသာ သူေတြ၏ သရုပ္သဏၭာန္မ်ားကို ထင္ဟပ္ေစေသာ ပံုရိပ္ မ်ားကို ျကည့္၍ သူတို့၏ သူတကာထက္ ထူးေသာ စိတ္ကူးစိတ္သန္းမ်ား၊ ေျပာင္ေျမာင္ေသာ အနုပညာလက္ရာမ်ားကို ေလ့လာမိခဲ့၏။ ထိုအခါ ထိုလက္ရာ ရွင္တို့၏ ဝိညာဥ္မ်ားသည္လည္း ကြ်န္မတိုကို လႊမ္းျခံုလ်က္ ရိွေနပါေတာ့သည္။

တစ္ေခတ္တည္း ေပၚထြန္းခဲ့သူ Michelangel, Leonardo နွင့္ ြ်ေစ့နူ တို့တြင္ Raphelအသက္အငယ္ဆံုး ျဖစ္၏။ Raphelကို Urbinoတြင္ ၁၄၈၃ ေမြးဖြားခိ်န္၌ မိုက္ကယ္က (၈) နွစ္၊ လီယိုနာဒိုက (၃၃) နွစ္ ျဖစ္၏။

အသက္ ၂၆ နွစ္အရြယ္Raphael ကို Pope Julius IIက Vatican ဘုရားရိွခိုးေက်ာင္း၏ အခို့်ေသာ အခန္းနံရံမ်ားတြင္ frescoeေခၚ မအိပ္ေသးသည့္ အဂၤေတေပၚတြင္ ပလတ္စတာအစိုမ်ားျဖင့္ ေရးျခယ္သည့္ အတတ္ျဖင့္ ပန္းခီ် ေရးဆဲြဖို့ တာဝန္ေပးျခင္း ခံရေလသည္။ Raphael ေရးဆဲြခဲ့ေသာ ရုပ္ပံုမ်ားတြင္ ျမင့္ျမတ္ေသာ ထာဝရဘုရားသခင္၏ ရုပ္ပံုမ်ား ပါဝင္၏။ နာမည္ေက်ာ္ ေတြးေခၚ ပညာရွင္ Plato နွင့္ Aristotle တို့ ပါဝင္၏။ ျကီးမားေသာ ေဆာက္လုပ္ေရး အျပင္အဆင္ေတြပါဝင္၏။ ထိုုစိတ္ကူးမ်ားမွာRaphael၏လွပေသာစိိတ္ကူးမ်ားျဖစ္၏။Raphel သည္ ဘာသာေရးအျမင္သာမက ေရွးေဟာင္း ဂရိယဥ္ေက်းမႈမ်ား၊ ဒ႑ာရီမ်ားကိုပါ သရုပ္ေဖာ္ထား၏။ Raphaelသည္ Renaissance ေခတ္တြင္ ဘုရားသခင္ကို အေလးထားသလို လူကိုလည္း အေလး ေပးထားသည္ ဟူေသာ အေရးျကီးေသာ အျမင္ကို ေဖာ္ညႊန္းထားသည္။

‘Raphael ဟာ တစ္ခုခုကို သင္ယူဖို့ အျမဲတမ္း အသင့္ျဖစ္ေနျပီး သူ့ကိုယ္ ပိုင္ စတိုင္ကိုလည္း တစ္မုဟုတ္ခ်င္း တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနသူ ျဖစ္ေပ သည္' ဟု Raphael ကို ရည္ညႊန္းခဲ့ျကသည္။ သူကိုယ္တိုင္ေရး ပံုတူကို ၁၄၉၉ ခုနွစ္ သူ့အသက္ ၁၆ နွစ္မွာ ေရးဆဲြျခင္း ျဖစ္သည္။

Vertican ဘုရားရိွခိုးေက်ာင္းက ေရာက္လာခိ်န္တြင္ ပန္းခီ်ဆဲြရန္ ျပင္ဆင္ ဖို့ Raphalေရာမသို့ ေရာက္လာခိ်န္မွာ Michelangelo ကSisteine Chapel မွာ The Last Judgementေရးဆဲြေနခိ်န္ ျဖစ္၏။ ထိုအခိ်န္မွာပင္ Leonardo ေရာမျမို့သို့ ေရာက္ရိွလာခဲ့ရာ ထိုအခိ်န္ကာလသည္ကား ‘The three giants of the Renaissance were in Rome together’ ျပန္လည္ ဆန္းသစ္ျခင္းေခတ္၏ လူ့ဘီလူးျကီးသံုးဦး ေရာမျမို့၌ အတူတကြ ရိွေနခိ်န္တည္း'' ဟူ၍ပင္ ေျပာစမွတ္ ျပုခဲ့ျကေလသည္။

Raphael ၏ ထူးျခားခ်က္မ်ားကား က်င့္သားရေနေသာ လက္နွင့္ စူးရွ ထက္ျမက္ေသာ မ်က္လံုးတစ္စံု ျဖစ္ေပသည္ဟု တင္စားခဲ့ျကေလသည္။ Raphael က သူ့ပန္းခီ်ကားမ်ားကို ေရးဆဲြရာ၌ လူ၏ ဟန္ပန္အမူအရာထက္ လူ့အက်င့္ စရိုက္ စိတ္ခံစားမႈမ်ားကို ဦးစားေပး ေရးဆဲြသည္။ Michaelangelo, Leonardo တို့ နည္းတူ သူ့ကို ဂရုျပုမိေစေသာ ပန္းခီ်ဆရာတစ္ဦးျဖစ္ျပီး အသက္ငယ္ရြယ္ စဥ္ ၃၇ နွစ္မွာပင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ေလသည္။

Renaissance ေခတ္က စြယ္စံုရ ပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ Leonardo da vinci ကား သခၤ်ာပညာရွင္၊ ဓာတုေဗဒပညာရွင္၊ ပထဝီပညာရွင္၊ နကၡတ္ ေဗဒပညာရွင္၊ ဘူမိေဗဒပညာရွင္၊ စက္မႈပညာရွင္၊ ဗိသုကာ၊ ပန္းခီ်ဆရာ၊ ပန္းပုဆရာ ျဖစ္ေလသည္။ သူ့ကို အီတလီျပည္ ဖေလာရင့္စ္ျမို့နွင့္ မိုင္ ၆ဝ ကြာေဝးေသာ Vinci ရြာတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ Leonardo ေလ့လာခဲ့ေသာ အေျကာင္းအရာမ်ားမွာ ထိုေခတ္က ဘယ္သူမွ နားမလည္ျကေသာ အရာမ်ားျဖစ္ ၏။ ထို့ေျကာင့္ သူ ေတြ့ရိွခဲ့ေသာ ဂီ်ျသေမျတီနွင့္ ပတ္သက္သမွ်တို့မွာ ေမ့ေလ်ာ့ ေပ်ာက္ကြယ္ကုန္ျက၏။ ေနာင္နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျကာေသာအခါမွသာ Leonardo ၏ ေတြ့ရိွခ်က္မ်ား၊ စက္ပစၥည္းဆိုင္ရာ တီထြင္ သရုပ္ေဖာ္ပံုမ်ားကို ဂရုတစိုက္ မွတ္ယူ ေလ့လာျခင္းမ်ား ျပုခဲ့ျကေလသည္။

Leonardo သည္ သူ့အရင္ နာမည္ရျပီးေသာ ပန္းခီ်ပညာသည္မ်ား၏ လက္ရာမ်ားကို ေလ့လာျခင္းမျပုဘဲ သူ့ဘာသာ ျကိုးစားလိုေသာစိတ္ ရိွ၏။ ျမင္းမ်ားသည္ Leonardo စိတ္ျကိုက္အျဖစ္ဆံုး တိရစၧာန္ျဖစ္၏။ သူကိုယ္ပိုင္ ျမင္း မ်ားစြာရိွျပီး ျမင္းပံုမ်ားကို ရႈေထာင့္အမို်းမို်းမွ ေရးဆဲြခဲ့သည္။ Leonardo သည္ Ludovico မင္းသားအတြက္ ေျကးနီနွင့္ ခဲမျဖူ စပ္ထားေသာ သတၴုျဖင့္ ၂၆ ေပ အျမင့္ရိွေသာ ျမင္းရုပ္တုတစ္ခုကို ထုလုပ္ခဲ့၏။ သို့ေသာ္ ရုပ္တုမျပီးခင္ မွာပင္ ျပင္သစ္ ကူ်းေက်ာ္သူမ်ားက ထိုရုပ္တုကို ေသနတ္ပစ္ ေလ့က်င့္ဖို့ အသံုးျပုျကသျဖင့္ ပ်က္စီးခဲ့ရေလသည္။

Leonardo အား မီလန္ရိွ ဘုန္းေတာ္ျကီးမ်ားက သူတို့၏ ဘုရားရိွခိုး ေက်ာင္း၏ နံရံတြင္ ပန္းခီ်ဆဲြေပးဖို့ အပ္ခဲ့ေလသည္။ ထိုပန္းခီ်ကားမွာ The Last Supper 'ေနာက္ဆံုးညစာ' အမည္ရိွ ပန္းခီ်ကားျဖစ္ျပီး ကမၻာေပၚတြင္ အလွပဆံုး ပန္းခီ်ကားတစ္ခု ျဖစ္၏။ ထိုပန္းခီ်ကားကို ေရးဆဲြရာတြင္ ၁ဝနွစ္ ျကာခဲ့၏။ သို့ေသာ္ ကံဆိုးစြာပင္ Leonardo ပန္းခီ် စဆဲြကတည္းက ပန္းခီ် ေဆးရည္ အဆီတစ္မို်းကို စမ္းသပ္အသံုးျပုခဲ့ရာ နွစ္အနည္းငယ္ အျကာမွာပင္ ကြာက်စ ျပုလာခဲ့ေလသည္။ ျပုျပင္ထိန္းသိမ္းထားခဲ့ေသာ ထို 'ေနာက္ဆံုး ညစာ' ပန္းခီ်ကားျကီးကေတာ့ Leonardo ၏ အမွတ္တရ လက္ရာအျဖစ္ မီလန္တြင္ က်န္ရိွေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

၁၄၈ဝ ျပည့္နွစ္တြင္ ေရးဆဲြခဲ့ေသာ Horse and rider တြင္ ျမင္းနွင့္ ျမင္းစီးသူတို့၏ ရုပ္ပံုနွင့္ ပတ္သက္၍ 'ဒီျမင္းနွင့္ ျမင္းစီးသူရဲ့ လႈပ္ရွားမႈကို ဘယ္လို စကားလံုးနွင့္ ေျပာရမွန္း မသိပါ။ ေနာက္ခံကားခ်ပ္ထဲက လြယ္လြယ္ ကူကူ ေျပးထြက္လာေတာ့မည့္ အင္းအားေတြကို ေတြ့လိုက္ရပါသည္။ လႈပ္ရွားမႈ  ဖလင္တစ္ခုကို ဘယ္သန္ျဖစ္တဲ့ Leonardo သာလွ်င္ လွပညက္ေညာတဲ့ပံုအျဖစ္ ဖန္တီးနိုင္ေပသည္' ဟု ရည္ညႊန္းခဲ့ျကေလသည္။

Leonardo ၏ ကိုယ္ပိုင္ေရးပံုတူကိုကား သူ ကြယ္လြန္သည့္နွစ္တြင္ အနီေရာင္ခဲျဖင့္ ေရးဆဲြခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။ ဤပံုတြင္ ခက္ထန္ေသာ၊ ရွင္းသန့္ေသာ စတိုင္ကို ေတြ့ရေပသည္။ 'ဒီပံုဟာ ၁၉ ရာစုက Darwin တို့ Tolstoyတို့လို တည္ျငိမ္ခံ့ညားတဲ့ မ်က္နွာ၊ ထူထဲတဲ့ မုတ္ဆိတ္ျကီးေတြနဲ့ ေလးနက္တည္ျကည္ တဲ့ မ်က္လံုးေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္' ဟု Leonardo ကို 'ဒါဝင္' တို့ 'ေတာ္စတိြုင္း' တို့နွင့္ ယွဥ္တဲြ ေျပာဆိုခဲ့ျကေလသည္။

ထိုေခတ္အခါက The Divine 'ျမင့္ျမတ္သူ'ဟု ေခၚေဝၚ သမုတ္ခံရသူ ကား Michelangelo ျဖစ္ေလသည္။ မိုက္ကယ္ ေရြးခ်ယ္ ထုလုပ္ခဲ့ေသာ အမို်းအစားမ်ားကား လူပံုသဏၭာန္မ်ားျဖစ္ျပီး စိတ္ပ်က္ျခင္း၊ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းဟူ ေသာ လူ့သေဘာသဘာဝမ်ားကို ေဖာ္ျပထားသည္။ ရဲစြမ္းသတိၲနွင့္ ျပည့္စံုေသာ အမို်းအစားျဖစ္၏။ ခြန္အားရိွ၏။ အင္အားနွင့္ျပည့္စံု၏။ လူသတၲဝါတို့ထက္ ပိုမိုသာလြန္ေသာ အရည္အခ်င္းတို့ရိွ၏။

မိုက္ကယ္၏ ထူးျခားခ်က္ကား သူသည္ လူ့အေပၚယံ ပံုသဏၭာန္ထက္ လူ၏ အတြင္းပိုင္း ျြကက္သား၊ အေျကာ အရြတ္ တည္ေဆာက္ပံုေတြကို ပို၍ စိတ္ဝင္စားျခင္း ျဖစ္၏။ မိုက္ကယ္သည္ ခြန္အားနွင့္ ျပည့္စံုေသာ ဟာျကူလီ ရုပ္တုကို ထုလုပ္ရန္အတြက္ ဖေလာရင့္စ္ျမို့က ဘုန္းေတာ္ျကီး Nicholas ထံ အကူအညီ ေတာင္းခဲ့ေလသည္။ သို့ျဖင့္ မိုက္ကယ္သည္ စြန့္ပစ္ထားေသာ လူေသေကာင္မ်ားကို ခဲြစိတ္ခြင့္ ရခဲ့ျပီး လူ့အတြင္းသားမ်ားကို ေလ့လာခြင့္ရခဲ့ေလ သည္။

၁၇ ေပ ျမင့္မားေသာ ေက်ာက္တံုးျကီးကို ထုထြင္းခဲ့ေသာ ဘီစီ ၁ဝဝဝ ခန့္က Israel ဘုရင္ David၏ ရုပ္တုကား ယေန့တိုင္ တစ္ကမၻာလံုးရိွ အနု ပညာ ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ စံျပအျဖစ္ အသံုးျပုျကေသာရုပ္တု ျဖစ္ေပ သည္။ Davidမ်က္နွာဟန္သည္ Palestine ကိုကူ်းေက်ာ္သူ Hebrew တပ္ မ်ား ေစလႊတ္ခဲ့ေသာ ြသူငေ့ စစ္ဘီလူးျကီးကို တိုက္ေတာ့မည့္ဟန္ ျဖစ္၏။ ဤစစ္ဘီလူးျကီးကိုေတာ့ျဖင့္ သတ္မွျဖစ္ေတာ့မည္။ ငါပင္ သတ္ဖို့ ျကိုးစား ရမည္ဟု ျပတ္ျပတ္သားသား ဆံုးးျဖတ္လိုက္သည့္ မ်က္နွာအမူအရာ ျဖစ္ေလ သည္။

''ေရာမျမို့တြင္ အေကာင္းဆံုး ေက်ာက္သားရုပ္တုျဖစ္၍ ဘယ္လို သက္ရိွ ပညာရွင္မွ ထိုသက္ သာလြန္ေအာင္ ထုလုပ္နိုင္မည္ မဟုတ္''ဟု ျပင္သစ္ ရဟန္းမင္း၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိုလ္ Jean de Villiens dela Grosylye ၏ အာမခံ ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးခဲ့သည့္ ရုပ္တုကား Pieta (၁၄၉၉) ျဖစ္ေလသည္။

မိုက္ကယ္၏ အထူးျခားဆံုးနွင့္ နာမည္အေက်ာ္ျကားဆံုး လက္ရာတစ္ခု ကား ၁၅ဝ၆ ခုနွစ္တြင္ ေရာမျမို့ Verticanရိွ Sistien ဘုရားရိွခိုးေက်ာင္း မ်က္နွာျကက္ေပၚတြင္ ေရးဆဲြခဲ့ေသာ The Last Judgement 'ေနာက္ဆံုး စီရင္ ခ်က္' ျဖစ္ေလသည္။ ထာဝရဘုရားသခင္က ကမၻာျကီးကို စီရင္ေနပံုကို အားပါး တရ ေတြ့ရမည့္ ပန္းခီ်ကားျကီးတြင္ မိုက္ကယ္၏ ဝိညဥ္ေတြ ပူးကပ္ေန၏။ ထိုပန္းခီ်ကားထဲက သူေတာ္စင္ Batholomew၏ မ်က္နွာသည္ မိုက္ကယ္၏ မ်က္နွာပင္ျဖစ္၏။ မိုက္ကယ္၏ ေလးနက္တည္ျကည္ေသာ မ်က္လံုးမ်ားနွင့္ ငယ္စဥ္က အထိုးခံထားရ၍ ပံုပန္းမက်ေသာ သူ့နွာေခါင္းကို ေတြ့ရေပမည္။ ထိုသူေတာ္စင္သည္ 'တရားစီရင္သူ' ကို လွမ္းျကည့္ေနျပီး သူ၏ ခရစ္ယာန္ ယံုျကည္မႈေျကာင့္ သူ့အသားကို လီွးျဖတ္ခံရေသာ ဓားကို ကိုင္ထားျပီး 'ဒါ တကယ္ပဲ မိုက္မဲေသာကိစၥ မဟုတ္ခဲ့လွ်င္ အနည္းဆံုးေတာ့ ဒီကိစၥကို အလ်င္စ လို ေဆာင္ရြက္ရေတာ့မည္'ဟု အဓိပၸာယ္ေဆာင္ေသာ မ်က္နွာဟန္ကို မိုက္ကယ္ က သရုပ္ေဖာ္ထား၏။

မိုက္ကယ္သည္ သူ့၌ ပိုက္ဆံရိွေသာ အခိ်န္မ်ားမွာပင္လွ်င္ အိမ္ငယ္စုတ္ ကေလးနွင့္သာ ေန၏။ ပိုက္ဆံခ်မ္းသာသူတို့ တန္ဖိုးထားျကေသာ စည္းစိမ္းဥစၥာ တို့သည္ သူ့အတြက္ မလိုအပ္ေပ။ သူ့ဘဝ၏ အဓိက အားထားရာကား သူဝါသနာ ပါေသာ ပန္းခီ်အနုပညာ၊ ေဆာက္လုပ္မႈ အတတ္ပညာေတြသာ ျဖစ္ေပသည္။

မိုက္ကယ္၏ တစ္ခုတည္းေသာ အမွတ္တရ လက္မွတ္ကို St.Peter ဘုရားရိွခိုးေက်ာင္းတြင္ ရိွေသာ မယ္ေတာ္မာရီနွင့္ ေယရႈရုပ္တုမွ မယ္ေတာ္ မာရီ ရင္ပတ္အဝတ္နားတြင္ ေတြ့ရေပသည္။

မိုက္ကယ္သည္ သူ့အသက္ ၉ဝ ျပည့္ ေမြးေန့မေရာက္မီ ၁၅၆၄ ခုနွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၈ ရက္၊ ညေန ၅ နာရီ မထိုးမီတြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ေလသည္။ မိုက္ကယ္၏ ရုပ္ပံုပန္းခီ်ကားကို Giorgo VAsari (၁၅၁၁-၁၅၇၄) က ေရးဆဲြ ခဲ့ေလသည္။

Vasari က 'မိုက္ကယ္ဟာ ငယ္စဥ္က ခူ်ခ်ာေပမယ့္ ျကီးလာတဲ့အခါမွာေတာ့ က်န္းမာေရး သိပ္ေကာင္းျပီး အေမာအပန္းခံနိုင္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ပိန္ပိန္ပါးပါးနဲ့ေပမယ့္ သူ့အရိုးေတြက သန္မာပါတယ္။ သူ့အရပ္က မနိမ့္မျမင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပခံုးက က်ယ္ျပန့္ပါတယ္။ တစ္ကိုယ္လံုး ျခံုျကည့္လိုက္ရင္ေတာ့ သူဟာ အခို်းအစား က်ပါတယ္' ဟု မိုက္ကယ္၏ အသြင္သဏၭာန္နွင့္ ပတ္သက္ ၍ အျကမ္းဖ်င္း ဖဲြ့ဆိုထားေလသည္။ မိုက္ကယ္၏ ကိုယ္တိုင္ေရးပံုတူကို ျကည့္ ခ်င္ပါသည္ ဆိုလွ်င္ေတာ့ The Last Judgement ပန္းခီ်ကားျကီးထဲမွ သူေတာ္စင္ Bartholomew ကိုသာ ျကည့္ရေပမည္။

ItalianRenaissance ေခတ္က ပန္းခီ်ပန္းပု လက္ရာမ်ားသည္ သဘာဝ တရား၊ လူနွင့္ အရာဝတၴုမ်ား၏ ပံုသဏၭာန္မ်ားကို ဂရုတစိုက္ ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ ထားသည္ကို ေတြ့ရ၏။ သက္ရိွသက္မဲ့ အရာတို့ကို လႈပ္ရွားသက္ဝင္ေနေသာ ပံုရိပ္မ်ားအျဖစ္ သေဘာထား ဖန္တီးျက၏။ လက္ရာရွင္တို့၏ စိတ္ကူးမ်ားကား 'ရုပ္ပံုရုပ္တုမ်ားကို လြယ္ကူေသာ နားလည္လြယ္ကူေသာ အသြင္အျဖစ္ မဖန္ တီးလိုျက၊ အဓိပၸာယ္ ေဖာ္ရခက္ေသာ၊ အဓိပၸာယ္ေလးနက္ေသာ အသြင္ သရုပ္ မ်ားကို ဦးစားေပးျက၏' ဟူ၍ ျဖစ္ေလသည္။

Great Drawing (၁၉၅၁) မွ ေရွးေဟာင္းပန္းခီ်မ်ားစြာကို စုေဆာင္းတင္ျပ သူ Paul J.sachsက ကမၻာျကီးက လူသားေတြကို အုပ္စုနွစ္စု ခဲြေပးထားပါ တယ္။ ပန္းခီ်ေရးဆဲြ သရုပ္ေဖာ္မႈကို အေလးထားသူေတြနဲ့ ဒါကို အမွတ္မဲ့ေနသူ တို့ ျဖစ္ပါတယ္။ ပန္းခီ်အနုပညာကို အေလးထားသူေတြအတြက္ လွပေကာင္းမြန္ တဲ့ ပန္းခီ်ကားတစ္ခ်ပ္ ရရိွလာတဲ့အခါ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္လႈပ္ရွားမႈတစ္ခုသာ လွ်င္ သူတို့ဘဝအတြက္ ရွင္သန္မႈ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္' ဟု ဆိုထားပါသည္။ သူကိုယ္တိုင္ ပန္းခီ်ေရးဆဲြသူေတြကဲ့သို့ ကြ်မ္းက်င္ပိုင္နိုင္သူ မဟုတ္ေသာ္ျငား လည္း သူ့ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ ထိုကဲ့သို့ အေလးထားမႈ အေလ့အက်င့္ကို ရွင္သန္ေအာင္ အားေပးရင္း ပို၍ က်ယ္ျပန္လာေအာင္ အတတ္နိုင္ဆံုး ျဖည့္ဆည္း ေပးခဲ့ပါသည္ဟု ဆိုထားပါသည္။

Renaissance  (ျပန္လည္ ရွင္သန္ျခင္းေခတ္) ကို အေပၚယံေျကာမွ် ေလ့လာမိသည္ဟုပဲ ဆိုခ်င္ပါသည္။ သူတို့၏စိတ္ကူးမ်ား၊ စိတ္ခံစားမႈနွင့္ အနု ပညာ လက္ရာမ်ားကား ရွာေဖြေလ့လာလို မဆံုးနိုင္ပါေပ။ သူတို့ိလို ခံစားတတ္ျပီး သူတို့၏ စိတ္ကူးမ်ား စီးဝင္ေနေသာ အနုပညာလက္ရာမ်ားကို နားလည္တတ္ဖို့ ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ျကီး ေလ့လာရပါဦးမည္။