လြယ္မေယာင္နွင့္ ခက္ေသာ အဂၤလိပ္စကားလံုးမ်ား - Junior Win

အေတြးအျမင္ (၁၄၄)၊ ၂ဝဝဝ ျပည့္နွစ္၊ ဇြန္လ

What’s in a name?ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို Shakespeare ျပဇာတ္တစ္ပုဒ္ျဖစ္တဲ့ Romeo and Juliet ထဲမွာ ေတြ့ဖူးခဲ့တာပါ။ ဒီစကားလံုးကို ကြ်န္မအဘြားျဖစ္တဲ့ ေမေမျကီး ေဒၚခင္မို်းခ်စ္က အေျကာင္းတစ္ခုနဲ့ တိုက္ဆိုင္လို့ ရွင္းျပခဲ့ဖူးပါတယ္။

What’s in a name?ကို တိုက္ရိုက္ဘာသာျပန္ရင္ ''နာမည္ထဲမွာ ဘာရိွလဲ'' ေပါ့။ အဲဒီလို တိုက္ရိုက္ျပန္လိုက္ရင္ အဓိပၸာယ္ သိပ္ မရိွဘူး။ ဒီေတာ့ ဘယ္လို ျပင္ေရးမလဲ။

နာမည္ထဲမွာ ဘာရိွလဲလို့ တတြတ္တြတ္ ရြတ္ျကည့္လိုက္မိတယ္။ Romeo and Juliet ျပဇာတ္ထဲမွာ Julietက ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။

နာမည္ထဲမွာ ဘာရိွလဲ၊ နာမည္ထဲမွာ ဘာရိွပါလိမ့္၊ နွင္းဆီပန္းလို့ ေခၚတဲ့ ပန္းကို တျခားနာမည္ေပးလိုက္လည္း သူ့ရနံ့ကေတ့ ေမႊးျမဲ ေမႊးေနျမဲပါပဲ။

နွင္းဆီဆိုတဲ့ အမည္လို့ မေခၚလည္း သူ့ရနံ့က ေပ်ာက္မသြားပါဘူး။ ဆိုလိုတာက နွင္းဆီဆိုတဲ့အမည္က ဘယ္ေလာက္မ်ား အေရးျကီးလို့လဲ။ သူ့ကို တျခား အမည္ေပးလိုက္လည္း သူ့ရနံ့က ေပ်ာက္မသြားပါဘူး။ ဒါဆိုရင္ What’s in a name? ဆိုတာ''နာမည္က ဘာအေရးျကီးလဲ'' လို့ ဆိုလိုလိုက္တာပါပဲ။

'နာမည္ ဘာအေရးျကီးလဲ' လို့ ဘာသာျပန္လိုက္ရင္ သူ့အဓိပၸာယ္က ျပည့္စံုသြားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္စကားလံုးတစ္ခုကို ေမေမျကီးက ေရြးျပီး ရွင္းျပပါတယ္။

For your eyes onlyဒါက James Bondရုပ္ရွင္ကားတစ္ကားရဲ့ အမည္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို တိုက္ရိုက္ဘာသာျပန္လိုက္ရင္ ''သင့္ မ်က္စိျဖင့္သာ'' တဲ့။ ဒီလိုဆိုရင္လည္း နားေထာင္လို့ သိပ္အဆင္မေျပဘူး။ ျမန္မာစကား မဟုတ္ ဘူး။ ''သင့္မ်က္စိျဖင့္သာ (For your eyes only) လို့ ေရးထားရင္ ဒါက မင္းတစ္ေယာက္တည္း ျကည့္ဖို့၊ ဖတ္ဖို့လို့ ဆိုလိုတာပဲ။ အဓိပၸာယ္က ''ထိပ္တန္း လိွု့်ဝွက္'' (Top Secret) နဲ့ အတူတူပဲ။

ေမေမျကီးက ဆက္ျပီး မွတ္ခ်က္ခ်ျပန္ပါတယ္။ What’s in a name?တို့၊For your eyes onlyဆိုတဲ့ စကားလံုးေတြမွာ မသိတဲ့ စကားလံုး တစ္လံုးမွ မရိွဘူး။ အကုန္လံုး လြယ္လည္းလြယ္၊ ကိုယ္သိတာေတြခ်ည္းပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ တိုက္ရိုက္ဘာသာျပန္ယူလို့ မရသလို ျမန္မာစကားနဲ့ ကိုက္ညီေအာင္ စဥ္းစားရတာ နက္နဲလွတယ္လို့ ဆိုပါတယ္။

ကြ်န္မ အဘိုးျဖစ္သူ အဂၤလိပ္စာ ဆရာျကီး ဦးခင္ေမာင္လတ္ကလည္း ေမေမျကီးနဲ့အတူ သေဘာထားရိွသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္မတို့ ေျမး ေမာင္နွမ နွစ္ေယာက္ကို အဂၤလိပ္စကားတစ္ခု သင္ေပးခဲ့ျကပါတယ္။

‘Were I anything but what I am, I would wish me only he.’ တဲ့။

ဘာသာျပန္စမ္းလို့ ကြ်န္မတို့ကို ခိုင္းပါတယ္။ အဲဒီအခိ်န္တုန္းက ကြ်န္မတို့ ၉ တန္းေလာက္ပဲ ရိွပါဦးမယ္။ ကြ်န္မ မွတ္မိသေလာက္ ေျပာရရင္ ဒီစာေျကာင္းရဲ့ ေနာက္ဆံုး ‘he’ ဆိုတာဟာ ‘I’ ကို ေျပာတာပဲဆိုတဲ့ အခ်က္ေျကာင့္ ဒီစာေျကာင္းရဲ့ အဓိပၸာယ္က ရွင္းသြားတယ္ဆိုတာပါပဲ။ အဓိပၸာယ္က-

''ငါနွင့္သာငါသာ နိႈင္းစရာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကြ်န္မဟာ အဂၤလိပ္စကားလံုး လြယ္လြယ္ေလးေတြနဲ့ တည္ေဆာက္ထား တဲ့ စာေျကာင္းေတြကို စိတ္ဝင္စားခဲ့ပါတယ္။ ဘဘျကီးနဲ့ေမေမျကီး တို့ကလည္း ဒီလို စကားလံုးေလးေတြ ေတြ့ရင္ ကြ်န္မတို့ကိုေခၚျပီး ရွင္းျပ၊ ဘာသာျပန္ခိုင္းလြန္း တာေျကာင့္လည္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။

ကြ်န္မနဲ့ ေမေမျကီး အဲဒီအေျကာင္းေတြ စကားစပ္မိရင္ Shakespeare ရဲ့ Julius Caesar ျပဇာတ္ထဲကThe Evil that men do ဆိုတဲ့ စာေျကာင္း ဆီကို ေရာက္သြားတတ္ျကပါတယ္။ အဲဒီေနရာေရာက္တိုင္း ေမေမျကီးက 'ေမေမ ျကီးေတာ့ ဒီစကားလံုးကို ဘာသာျပန္ဖို့ ျမန္မာဆန္ဆန္ စဥ္းစားလို့မရဘူးကြာ'လို့  ေျပာပါတယ္။ ဒါနဲ့ ေမေမျကီးနဲ့ ကြ်န္မ အဲဒီအေျကာင္းကို အတူတကြ စဥ္းစားခဲ့ ျကဖူးပါတယ္။ အဓိပၸာယ္ကိုေတာ့ သိေနျကတယ္။ စာလံုးတစ္လံုးခ်င္းကလည္း မသိတဲ့ စာလံုးမပါ။ ဒါေပမဲ့ သူ့အဓိပၸာယ္ေပၚလြင္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဖို့ ခက္လွ ပါတယ္။

ဒီစကားကို ေျပာခဲ့သူက Antonyျဖစ္ပါတယ္။ Julius Caesar ရဲ့ အေလာင္းကို လူေတြေရွ့မွာ ခ်ရင္း သူက အဲဒီလို ေျပာခဲ့တာပါ။ သူဆိုလိုတာက အခုလို အဓိပၸာယ္ ထြက္ပါတယ္။

‘Caesar ကေတာ့ ကြယ္လြန္ရွာပါျပီ။ သူလုပ္ခဲ့တဲ့ ေကာင္းတဲ့ လုပ္ရပ္ ေတြကိုေတာ့ ဘယ္သူကမွ စကားလုပ္ျပီး ေျပာေနျကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူ့နာမည္ နဲ့အတူ က်န္ရစ္ခဲ့မွာကေတာ့ သူလုပ္ခဲ့မိတဲ့ အျပစ္အနာအဆာေတြပဲ ျဖစ္ပါေတာ့ တယ္ဒ

ဒီ စကားေတြနဲ့ လူေတြကို Antony က သူ့ဘက္ပါေအာင္ ဆြယ္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ Brutusတို့ စြပ္စဲြသလို Caesar ဟာ အာဏာမက္သူ ျဖစ္တယ္ဆို တဲ့ စကားကို တိုက္ရိုက္ဆန့္က်င္ မေျပာဘဲ ပညာသားပါပါ ေျပာတဲ့ စကားေတြ ထဲက တခို့်ျဖစ္ပါတယ္။

ကြ်န္မတို့ အခုလို စဥ္းစားေနတဲ့ အေျကာင္းအရာကို ျပန္ေကာက္လိုက္ရင္ The evil that men do, lives after them ဆိုျပီး မူရင္းစာေျကာင္းကို ျပန္ယူမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္မတို့က လြယ္လင့္တကူ The evil that men do လို့ ဆိုလိုက္ ရင္ ဒါ အလိုအေလ်ာက္ သူ့အဓိပၸာယ္ပါျပီးသြားတဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကြ်န္မတို့ နားလည္သလို ေျပာရရင္ လူေတြဟာ ကြ်န္မတို့ လုပ္မိတဲ့ မွားယြင္းမႈတို့၊ အျပစ္တို့ကို ေကာင္းတဲ့လုပ္ရေတြထက္ပိုျပီး မွတ္မိတတ္ျကပါ တယ္။ အဲဒီလို ဘာမဟုတ္တဲ့ အမွားေလးက ကြ်န္မတို့ ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လံုး လိုက္ပါေနပါေတာ့တယ္လို့ အဲဒီလို အဓိပၸာယ္ေဖာ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီစကားလံုးဟာ ကြ်န္မတို့ မိသားစုျကားမွာ ေတာ္ေတာ္ေခတ္စားပါတယ္။ လူေတြေရွ့မွာ ဖတ္ရမယ့္စာတမ္းဖတ္ပဲြေတြ တက္ရေတာ့မယ္ဆိုရင္ The evil that men do ျဖစ္မယ္ေနာ္လို့ သတိေပးျကပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာအဓိပၸာယ္လဲလို့ တစ္ေယာက္ေယာက္က ေမးရင္ What’s in a name?တို့For your eyes onlyတို့လို့ တစ္ခြန္းတည္းနဲ့ ေျဖလို့ မျပီးနိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အေရးပါတဲ့ ကိစၥတစ္ခုခု ျပင္ဆင္ေနတဲ့ အခိ်န္ေတြမွာ ဒီလို သတိေပးသံ ျကားလိုက္ရင္ အလုပ္မအားလို့ စိတ္ရႈပ္ေနတဲ့ျကားက ျပံုးမိသြားျကရပါတယ္။

ကြ်န္မ အေဖ သခၤ်ာဆရာျကီးမွာလည္း ေျပာစမွတ္တြင္ေလာက္တဲ့ The evil that men do ဥပမာ ရိွပါတယ္။ ေဖေဖ ငယ္ငယ္တုန္းက ေကာ္လုပ္တဲ့ အေျကာင္းပါ။ ေဖေဖ တီထြင္လိုက္တဲ့ ေကာ္က အေရာင္အဆင္းေရာ၊ ပံုသဏၭာန္ ေရာ ေကာနဲ့တူပါသတဲ့။ ဒါေပမဲ့ မကပ္တာ တစ္ခုပဲလို့ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီ အေျကာင္းကို ေမေမျကီးက ေဖာ္ထုတ္ေျပာေလ့ ရိွပါတယ္။ ''သခၤ်ာဆရာ ဘာသီအိိုရီေတြ တီထြင္သလဲေတာ့ မသိဘူး။ သခၤ်ာဆရာ လုပ္တဲ့ ေကာ္က ေကာ္နဲ့ေတာ့ အကုန္တူတယ္။ မကပ္တာ တစ္ခုပဲ'' လို့ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီအရိပ္က ဒီအျဖစ္ သိသူေတြျကားထဲမွာ ယေန့တိုင္ အရိပ္လို လိုက္ေနပါတယ္။

ေနာက္ Shakespeare ရဲ့ ကမၻာေက်ာ္စကားလံုးျဖစ္တဲ့ To be or not to be ဟာဆိုရင္လည္း လြယ္လြယ္ေလးနဲ့ တိုက္ရိုက္ဘာသာျပန္ဖို့ ခက္တဲ့ စကား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ Hamet  ျပဇာတ္ထဲမွာ ေရးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စာေျကာင္းအျပည့္အစံုက To be or not to be, that is the question ျဖစ္ပါ တယ္။

ဒီစာေျကာင္းဟာ ''စာဖတ္ရင္ ေကာင္းမလား၊ အိပ္ရင္ ေကာင္းမလား'' ဆိုရင္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ စားရင္ေကာင္းမလား၊ မစားရင္ ေကာင္းမလား။ ဒီအလုပ္ လုပ္ရင္ ေကာင္းမလား၊ ေက်ာင္းပဲတက္ရင္ ေကာင္းမလား။ သြားရင္ ေကာင္းမလား၊ မသြားရင္ ေကာင္းမလား စသည္ စသည္ျဖင့္ ျကိုက္ရာထည့္လို့ ရတဲ့အတြက္ အဓိပၸာယ္မ်ားစြာ အကံု်းဝင္ေနပါတယ္။ သူ့မူရင္းကို တိုက္ရိုက္ ျပန္ဆိုဖို့ စဥ္းစားေနမယ့္အစား တစ္ခုခုလုပ္ဖို့ ခီ်တံုခ်တံုျဖစ္ေနတဲ့အခါ to be or not to beလို့ ညည္းလိုက္ရင္ ဒါဟာ လံုေလာက္တဲ့ အဓိပၸာယ္ ျဖစ္သြားပါ တယ္။

အဂၤလိပ္စာလံုး လြယ္လြယ္ေလးေတြနဲ့ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ စာေျကာင္း ေတြကို ကြ်န္မရဲ့ အဘိုးအဘြားေတြက ဂရုတစိုက္ အေလးထားျပီး သင္ေပးတတ္ ျကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လြယ္ပါတယ္ဆိုတဲ့ အဂၤလိပ္ စာလံုးတစ္လံုးတည္းဟာ အဓိပၸာယ္ျပန္ဖို့ ခက္လွေျကာင္းကိုလည္း ဥပမာေတြနဲ့ ရွင္းျပတတ္ျကပါတယ္။

Hairy Joe ဆိုတဲ့ ေရဒီယို ျပဇာတ္တစ္ပုဒ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပဇာတ္ေရး ဆရာက Sol Pantzn ျဖစ္ပါတယ္။ ျပဇာတ္အဆံုးမွာ စာေရးဆရာက ကဗ်ာေလး စပ္ျပီး အဆံုးသတ္ထားပါတယ္။ သူ့ကဗ်ာက ဆယ္ေျကာင္းေလာက္ ရိွပါတယ္။ေအာက္ဆံုးအေျကာင္းက အခုလို ေရးထားပါတယ္။

They all make a free man so tall.

ဘဘျကီးက ဒီကဗ်ာတစ္ပိုဒ္လံုးမွာ အခက္ဆံုးက ဒီ tall ဆိုတဲ့ စကား လံုးပဲလို့ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ကြ်န္မ ဒီစာေျကာင္းရဲ့ အေပၚနွစ္ေျကာင္းကို ေရးျပ ခ်င္ပါတယ္။ ဒါမွ အဓိပၸာယ္ေဖာ္လို့ ရနိုင္ပါလိမ့္မယ္။

There is no freedom too small

Every men is as good as another,

And they all make a free man so tall.

အေပၚ နွစ္ေျကာင္းကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္လိုက္ရင္-

''လြတ္လပ္ပါတယ္ ဆိုမွေတာ့ ဘယ္ေလာက္ကေလး လြတ္လပ္ပါတယ္ လို့ ေျပာစရာ မလိုဘူူး။

လြတ္လပ္သူေတြ အားလံုးရဲ့ လြတ္လပ္မႈဟာ အတူတူပါပဲ''

လို့ ျဖစ္လာပါတယ္။ ကြ်န္မတို့ ေနာက္ဆံုးစာေျကာင္းကို ဆက္စဥ္းစား ျကည့္လိုက္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ tallဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ဘယ္လို ဘာသာျပန္ မွာလဲ။ tallဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ လူတိုင္း အလြယ္တကူ သိျကပါတယ္။ ရွည္ေသာဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အဲဒီလို တိုက္ရိုက္ ျပန္လိုက္ ရင္ ''ဒါေျကာင့္ လြတ္လပ္တဲ့ လူေတြက သိပ္ အရပ္ရွည္ျကတယ္'' လို့ ျဖစ္ သြားပါလိမ့္မယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ေတာ့ မျဖစ္နိုင္ဘူးလို့ေတာ့ ကြ်န္မတို့ လက္ခံမိျက ပါတယ္။ ဒီလို တိုက္ရိုက္ျပန္လို့ မရတာဟာ စာေရးဆရာက ဒီ tallကို အရပ္ရွည္ေသာဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္နဲ့ ေရးထားတာ မဟုတ္လို့ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘဘျကီးက tallဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ စာေရးဆရာ အမွန္တကယ္ ဆိုလိုတာက ‘great’  ျဖစ္တယ္လို့ ေျပာျပပါတယ္။ ဒါမွ ကဗ်ာရဲ့ ဝိေသသအရsmall နဲ့ tallနဲ့ ကာရန္မိသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္လို့ ရွင္းျပပါတယ္။ ဒီေတာ့ အခုလို ျပန္လိုက္ရင္ အဆင္ေျပသြားပါေတာ့တယ္။ 'ဒါေျကာင့္ လြတ္လပ္တဲ့ သူေတြက သိပ္အျကီးက်ယ္ျကတယ္။

အဓိပၸာယ္ခ်င္း ကိုက္လိုက္မယ္ဆိုရင္ tallဆိုတာ အရပ္ရွည္တာ၊ သူမ်ား ထက္ ေခါင္းတစ္လံုးပိုျမင့္ေတာ့ သူမ်ားထက္ သာတယ္၊ ျကီးက်ယ္တယ္ စသည္ျဖင့္ ဆက္စပ္ေတြးယူလို့ ရသြားပါေတာ့တယ္။

ဒီလို အဓိပၸာယ္ေတြ ရိွတယ္လို့ ဘဘျကီးတို့ ေမေမျကီးတို့ရဲ့ ဆံုးမထားခ်က္ ေတြေျကာင့္ လြယ္တဲ့ စကားလံုးေလးကိုေတာင္မွ အထင္မေသးရဲပါဘူး။ ဒီလို အေတြ့အျကံုေတြေျကာင့္ ကြ်န္မ စာေတြဖတ္ရ ေရးရတဲ့အခါ အေထာက္အကူေတြ မ်ားစြာရလာပါတယ္။ ဥပမာ ေျပာရရင္ ငါးမန္းေတြရဲ့ အေျကာင္းကို ဖတ္ျဖစ္ တုန္းက ျဖစ္ပါတယ္။ စာေရးသူက ငါးမန္းေတြဟာ ေျကာက္စရာေကာင္းတယ္၊ အနၲရာယ္ရိွတယ္ စသည္ျဖင့္ဆိုရင္း comical ျဖစ္တဲ့ သတၲဝါေတြလို့လည္း ဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဃသာငခေူ ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္က ရယ္စရာေကာင္းေသာ၊ ရယ္ ရႊင္ဖြယ္ျဖစ္ေသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ငါးမန္းေတြကို ေျကာက္စရာေကာင္းတယ္လည္း ေျပာျပီး ဘာေျကာင့္ comicalလို့ ဆိုရသလဲလို့ ကြ်န္မ ဦးေနွာက္ေျခာက္သြား ရပါတယ္။ ဘဘျကီးတို့ ေမေမျကီးတို့ ေပးခဲ့တဲ့ သင္ခန္းစာေတြအရ ေနာက္ အဓိပၸာယ္ရိွရမယ္လို့ ကြ်န္မ ေတြးတတ္ခဲ့ပါျပီ။ ကြ်န္မဟာ Thesaurusထဲမွာ သူနဲ့ အဓိပၸာယ္ ဆင္တူတာေတြ လိုက္ရွာျကည့္ပါတယ္။ ဒီေတာ့မွ ကြ်န္မ စာေရးသူရဲ့ ဆိုလိုခ်က္ကို သိလိုက္ရပါေတာ့တယ္။

ဆိုလိုတာက entertainment ျဖစ္ပါတယ္။ ငါးမန္းေတြကို မွန္လံုေရထဲ မွာ ထားျပီး လူေတြကို ေဖ်ာ္ေျဖရာ သတၲဝါအျဖစ္ သေဘာထားျကတယ္ ဆိုတာကို ေျပာခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုရွာေဖြတဲ့နည္းနဲ့ ကြ်န္မ စာေရးသူ ဆိုလိုခ်င္တာကို လိုက္မီေအာင္ ျကိုးစားလိုက္ရပါတယ္။

ဘဘျကီးနဲ့ ေမေမျကီးတို့သာ သက္ရိွထင္ရွားရိွေနရင္ အတူတကြ ရွာေဖြ ျကရင္း ထူးျခားတဲ့ စကားလံုးေလးေတြအေျကာင္းကို အရသာခံျပီး ေျပာျဖစ္ေနျက မွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဘဘျကီးတို့ ေပးခဲ့တဲ့ သင္ခန္းစာမ်ားကို ျပန္လည္ေအာက္ ေမ့ရင္း အမွတ္တရ ေရးဖဲြ့လိုက္ရပါတယ္။