ကမၻာေက်ာ္ စကားမ်ား - ဂ်ဴနီယာ၀င္း

(အမွတ္ ၁၇၇၊ ၂ဝဝ၆၊ မတ္အေတြးအျမင္)

          အျဖစ္အပ်က္ေတြ၊ အေတြ့အျကံုေတြကို အရင္းခံျပီး သင္ခန္းစာေတြ ရျကသည္။ မွတ္ခ်က္ေတြ ခ်ျကသည္။ ကမၻာေက်ာ္ ပုဂၢိုလ္ျကီးေတြ နႈတ္က ေရရႊတ္လိုက္ေသာအခါ ထိုစကားမ်ားက ကမၻာေက်ာ္သြားသည္။ ထိုစကားမ်ားကို က်က္မွတ္ေနရ၏။ ဒါ ဘယ္ပုဂၢိုဳလ္ က ေျပာတာဟုပင္ မွတ္မိေအာင္ ျကိုးစားရ၏။ ထို့အျပင္ သူတို့ေရးတဲ့ စာေပေတြထဲမွာက ဇာတ္ေကာင္ေတြရဲ့ စကားလံုးေတြကိုပင္ သူတို့၏ အာေဘာ္ေတြအျဖစ္ ခံစားေနျကရပါသည္။

          ‘Genius is one percent inspiration and ninety nine percent perspiration.’

          အေမရိကန္ တီထြင္ပညာရွင္ Thomas Alva Edison (၁၈၄၇-၁၉၃၁) ၏ စကားျဖစ္သည္။ ထိုစကားလံုးမ်ားကို သတင္းစာဆရာ တစ္ဦးအား ေျပာျကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သူ့အဆိုစကား အေျခခံအားျဖင့္ မွန္၏။ ညဏ္ျကီးရွင္ေတြျဖစ္သည့္ အနုပညာသမားေတြ၊ ပန္းခီ်ဆရာ ေတြ၊ ေတးသီခ်င္းသီကံုးမႈေတြ၊ စာေရးဆရာေတြ၊ သိပၸံပညာရွင္ေတြ အစရိွသည္တို့သည္ inspiration ဟူသည့္ စိတ္ဝင္စားမႈ၊ စဥ္းစားမႈ ကေလး ဝင္လာေအာင္ အခိ်န္အခါတစ္ခုကို ေစာင့္ျကရ၏။ ထိုစိတ္ကူးကေလး အေကာင္အထည္ေပၚ လာေစဖို့အတြက္ အားထုတ္ျကိုးပမ္းမႈ၊ ဝီရိယစိုက္မႈ perspiration ဟာ ၉၉ ရာခိုင္နႈန္းျဖစ္၏။ ေယာက်ာ္းျဖစ္ေစ၊ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္သည္ ညဏ္ျကီးရွင္ေတြ အျဖစ္ ေမြးဖြားလာေသာ္ျငားလည္း ရလာေသာ စိတ္ကူးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္လာဖို့ကား သူတို့ကိုယ္တိုင္၏ လံု့လဝီရိယ အားထုတ္မႈေပၚ လံုးလံုးလ်ားလ်ား တည္ေနေလသည္။ ဥပမာ- ေလယာဥ္ပံ် စိတ္ကူးကေလးရလာတာက တစ္ရာခိုင္နႈန္းမွ်သာ ရိွ၏။ ယင္းကို ရုပ္လံုးေပၚ ေအာင္ ကိုယ္ေရာစိတ္ပါ ျကိုးပမ္းအားထုတ္ခဲ့ရေသာ Wright brothers  ၏ perspiration က ၉၉% ျဖစ္ေလသည္။

          ‘Was this face that launched a thousand ships, And burnt the topless of Ilium’.

Christopher Marlowe (၁၅၆၄-၁၅၉၃) သာ သည္ထက္အသက္ ပိုရွည္ရွည္ေနရမည္ဆိုပါလွ်င္ ကမၻာေက်ာ္ျပဇာတ္ေရးဆရာျကီး William Shakespeare (၁၅၆၄-၁၆၁၆) ထက္ပင္ သာေပလိမ့္မည္ဟု ေျပာစမွတ္ျပုျကေလသည္။ ဒီလိုလွပေသာ စာေျကာင္းမို်း ွ့Shakespeare ပင္ မေရးနိုင္ဟု ဆိုျကပါသည္။

          ၁၅၈၈ ခုနွစ္က ေရးသားခဲ့ေသာ Doctor Faustus  ျပဇာတ္ထဲက ျဖစ္ပါသည္။ ဂ်ာမန္ဒ႑ာရီေဟာင္း တစ္ပုဒ္ကို အေျခခံထား သည္။ မိမိ၏ဝိညာဥ္ကို မေကာင္းဆိုးဝါးလက္သို့ ၂၄ နွစ္တိတိ ေရာင္းခ်လိုက္ေသာ Fausus ဟူေသာ လူတစ္ေယာက္အေျကာင္းျဖစ္သည္။

Faustusသည္ မေကာင္းဆိုးဝါး Mephistophelesအား သူ့ဝိညာဥ္ ေရာင္းခ်ခဲ့ေသာ ၂၄ နွစ္ကာလအတြင္း သူ့အလိုဆနၵရိွသမွ် ျပည့္ေစရ မည္ ဟူေသာ သေဘာတူညီခ်က္နွင့္ ျဖစ္၏။ ျပဇာတ္၏ ဇာတ္ရိွန္အျမင့္ဆံုးအခန္းကား အလွဘုရင္မဟု တင္စားခဲ့ျကသည့္ Trojan  စစ္ပဲြျဖစ္ ရသည္မွာ သူ့အလွေျကာင့္ဟု ေျပာစမွတ္ျပုျကရသည့္ Helen ၏ အလွကို ေတြ့ျမင္ခ်င္ေသာဆနၵေတာင္းဆိုျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ Troy မင္းသမီး Helen သည္ ပါရီမင္းသားနွင့္ ဂရိမွ ထြက္ေျပးလာခိုက္ Helen ကို ေတြ့ျမင္ခြင့္ရလိုက္ေသာ Faustus နႈတ္မွ ေရရြတ္လိုက္ေသာ စကားတစ္ခြန္းျဖစ္ျပီး ယင္းအခိ်န္သည္ မေကာင္းဆိုးဝါးနွင့္ ကန္ထရိုက္သက္တမ္းေက်ာ္သြားသည့္ ကာလျဖစ္ကာ သူလည္း ငရဲသို့ လားရ ေလသတည္းဟု အဆံုးသတ္ထားပါသည္။ ယင္းစာေျကာင္းကို ကြ်န္မအဘြား၏မိတ္ေဆြကဗ်ာဆရာ ေမာင္ေသာ္က ယခုကဲ့သို့ ျမန္မာမႈ ျပုထား သည္ကို ေတြ့ဖူးပါသည္။

          'ဒီေရႊမ်က္နွာေလလား စစ္ေလွငါးရာနွစ္ဆ ေရခ်ေစခဲ့တာ အီလီယာျပည္ရဲ့ ေခါင္းထီးမဲ့လင့္စင္မ်ား မီသင့္ျပာက်သြားေစခဲ့တာ။

          Helen လွလိုက္ပံုမ်ား သူ့အလွကို ေတြ့ျမင္ရျပီး ငရဲသို့လားရမည္ကိုပင္ မမႈပါ။ သူ့အလွကို ျမင္ခြင့္ရတာနွင့္ပင္ တန္လွေခ်ျပီဟု Doctor Faustus ၏ နႈတ္မွ ေရရြတ္ခဲ့ေသာ အေရွ့ပိုင္းစကားမွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။

          ‘To see him act, is like reading Shakespeareby flashes of lightening.’

          'သူ သရုပ္ေဆာင္ေနတာကို ျကည့္ေနရတာဟာ ရိွတ္စပီးယား ျပဇာတ္ျကီး အသက္ဝင္ေနသလိုပါလား'

          ျပဇာတ္သရုပ္ေဆာင္ Edmund Kean (၁၇၈၇-၁၈၃၃) အား စာေရးဆရာျကီး Samuel Taylor Coleridge (၁၇၇၂-၁၈၃၄) က ရည္ညႊန္းေျပာဆိုလိုက္ေသာ ခီ်းကူ်းစကားျဖစ္ပါသည္။ Edmund Keanသည္ ထူးခြ်န္ထက္ျမက္ေသာ အဂၤလိပ္သရုပ္ေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္ သည္။ သူ့ငယ္စဥ္ဘဝတြင္ကား သူ့မိခင္၏ စြန့္ပစ္မႈေျကာင့္ ျကင္နာတတ္ေသာ အေဒၚလက္ထဲမွာ ျကီးျပင္းခဲ့ရ၏။ ေတးဂီတ၊ အက၊ သရုပ္ ေဆာင္ ပညာတို့ကို သင္ယူခဲ့ရျပီး ျပဇာတ္သရုပ္ေဆာင္ေကာင္းျဖစ္လိုခဲ့သည္။

          အရပ္ ၅ ေပ ၃ လက္မ၊ ရုပ္ရည္အားျဖင့္ ဘာမွထူးထူးျခားျခား မရိွေသာ္လည္း စူးရွေတာက္ပသည့္ မ်က္လံုးအစံုသည္ သူ့အား အသက္ ၁၆ နွစ္အရြယ္မွာပင္ အဓိကဇာတ္ေကာင္ေနရာေတြမွာ ေနရာရလာေစခဲ့သည္။ London  တြင္ သူသရုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ ွ့Shakespeare ျပဇာတ္တြင္ ‘The merchant of Venice’ ထဲကအလိုေလာဘျကီးလွသည့္Shylock ေနရာသရုပ္ေဆာင္မႈသည္ သူ့အား ညတြင္းခ်င္းပင္ နာမည္ေက်ာ္သြားေစခဲ့ေလသည္။

          ရိွတ္စပီးယား၏Hamlet, Othelo, Richard III တို့တြင္ အဓိကဇာတ္ေဆာင္ဘဝမွာ နာမည္ေက်ာ္ခဲ့ျပီး အရက္၏ ေက်းကြ်န္ျဖစ္ကာ အသက္ ၄၆ နွစ္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ေလသည္။ Kean ရဲ့ ပရိသတ္ေတြအေပၚ ျသဇာသက္ေရာက္မႈကေတာ့ ဘာနွင့္မွ မတူပါဘူး။ သူ့ရဲ့သရုပ္ ေဆာင္စြမ္းပကားဟာ တျခားေသာ ဇာတ္ေကာင္ေတြ၊ ဇာတ္ေဆာင္ေတြကိုပင္ ဆဲြယူသြားလိုက္နိုင္ပါေပသည္။ သူ့ရဲ့သြက္လက္ေတာက္ပသည့္ သရုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြဟာ ရိွတ္စပီးယား ျပဇာတ္ျကီးဖတ္ေနရသလိုပါပဲဟု စာေရးဆရာျကီး Coleridye က ဆိုခဲ့ပါေလသည္။

          Kean သည္ သူ့သားျဖစ္သူ Charles နွင့္ Orthello ျပဇာတ္အခန္း (၃) ကို အတူတကြ သရုပ္ေဆာင္ေနရင္း Charles ၏ လက္ေမာင္းကို ဆုပ္ကိုင္ကာ 'အေဖမေနရေတာ့ဘူးကြယ္ အေဖ့ကိုယ္စား သူတို့ကို ေျပာေပးပါ' ေျပာရင္း ကြယ္လြန္ခဲ့ေလသည္။ ထိုအခိ်န္မွာ ပင္ ကားလိပ္ကိုခ်၊ ေနာက္သရုပ္ေဆာင္တစ္ဦးက သူ့အစားဝင္ကာ ျပဇာတ္ကို အျပီးကျပခဲ့ရေလသည္။ သို့ပါေသာ္လည္း ပရိသတ္ျကီးမွာ ေတာ့ သူနွင့္အတူ ဝမ္းနည္းေျကကဲြခဲ့ျကရပါေလသည္။

          ‘Veni, Vidi, Vici.’

          ‘I came, I saw, I conquered.’

          သမိုင္းမွာ ေျပာစမွတ္ျပုျကရသည့္ နိုင္ငံေရးသမား၊ စစ္ဗိုလ္ခု်ပ္ စကားေျပာအေဟာသမား၊ စာေရးဆရာ Caius JuliusCaesar (102? – 44 BC) က သူ၏ Pontus စစ္ေျမျပင္ေအာင္ပဲြ (၄၇ BC) တစ္ခုကို ရည္ညႊန္းလိုက္ေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။ Julius Caesar ၏ စာေရးေသာ စတိုင္သည္ အလိုအပိုမရိွ၊ တိက်ေသာ စကားလံုးမ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ျခင္းျဖစ္၏။ သူသံုးေသာ စကားလံုးတိုင္းတြင္ အပိုတစ္ လံုးမွ မပါ။ သူ့မိတ္ေဆြ Amanitusသို့ ေပးပို့ေသာ စာလႊာတြင္ ပထမဦးဆံုး အသံုးျပုခဲ့ေသာ စာျဖစ္သည္။

          JuliusCaesar ၏ အထင္ကရေအာင္ပဲြေလးပဲြျဖစ္ေသာ The Gallic, The Alexandrian, The Pontic, The African  တို့သည္ လူထုျကား ေျပာစမွတ္ျပုခဲ့ျကသည္။ ထိုအထဲ The Pontic ေအာင္ပဲြကို ေဖာ္ညႊန္းေသာ အမွတ္တရအျဖစ္ သမိုင္းပညာရွင္တစ္ဦးက ျမင္း လွည္းတစ္စင္းေပၚတြင္ VENI, VIDI, VIVI  ဟူေသာ ေရာမစာလံုးသံုးလံုးကို စစ္ပဲြျမင္းကြင္းတစ္ခုအျဖစ္ျဖင့္ ေရးဆဲြ ပံုေဖာ္ခဲ့သည္ဟူ၏။ 'ငါလာခဲ့သည္၊ ငါျမင္ခဲ့သည္၊ ငါေအာင္နိုင္ခဲ့သည္'ဟူေသာ စကားလံုးမ်ားသည္ Julius Caesar ၏ အသြင္သဏၭာန္ကိုပင္ ေဖာ္ညႊန္းေပးျပီး သား ျဖစ္ေနေလေတာ့သည္။