အရင္ဦးဆံုးအျဖစ္မ်ား - ဂ်ဴနီယာ၀င္း

  (အမွတ္ ၁၆၉၊ ၂ဝဝ၄ ခုနွစ္၊ စက္တင္ဘာလ အေတြးအျမင္)

(အစဦးဆံုးအျဖစ္ေတြကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ျကည့္မိတိုင္း ရင္ခုန္စရာေတြ၊လြမ္းစရာေတြအျဖစ္ ရိွေနပါလိမ့္မည္။ ထို့အတူစြာပင္ အေတြးအျမင္စာေစာင္စတင္ေမြးဖြားလာခဲ့ေသာ၁၉၈၄ခုနွစ္ေအာက္တိုဘာ ကာလေတြဆီကိုျပန္လည္ေတြးေတာျကည့္မိလွ်င္လည္း..)

          အရင္ဦးဆံုး အျဖစ္အပ်က္မ်ား၊ အသံမ်ား ရရိွခ်က္မ်ားသည္ တကယ္ပဲ အမွတ္ရစရာ ျဖစ္ပါသည္။ အသစ္ေတြ ဘယ္လိုပဲေကာင္း ေကာင္း ဒီလိုအေျခအေနေတြ ျဖစ္လာေစဖို့ အစဦးဆံုး ပို်းခဲ့ရသည့္ အရာမ်ားသည္ တန္ဖိုးမျဖတ္နိုင္ပါ။

          ဒံုးပံ်ေခတ္၊ ေလယာဥ္ပံ်ေခတ္ေတြ ဘယ္လိုပဲ ေရာက္လာ ေရာက္လာ (Wright Brothers) ၏ (Flyer) ေလယာဥ္ကေလးကို ယေန့ တိုင္ မေမ့နိုင္ျကပါ။ ထိုေလယာဥ္ေလးကို ျပတိုက္မွာ အမွတ္တရ ထားရိွရာ လူတိုင္းက အျမတ္တနိုး သြားျကည့္ျကပါသည္။

          (Arabia) က စထိုးခဲ့ေသာ အနီေရာင္ သိုးေမႊးေျခအိတ္ကေလးသည္ (A.D ၅ဝဝ) ၏ အစဦးဆံုး သက္ေသအမွတ္တရအျဖစ္ လန္ဒန္က (Victoria and Albert) ျပတိုက္တြင္ ထားရိွပါသည္။ ပထမဦးဆံုး သိုးေမႊးထိုးအလုပ္ကို စခဲ့သည္က ၁၄ ရာစုက အဂၤလန္မွာ ျဖစ္ပါသည္။ သိုးေမႊးဦးထုပ္မ်ား၊ သိုးေမႊး ေျခအိတ္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေခတ္တုန္းက သိုးေမႊးဦးထုပ္ကို ေရေနြးပူတြင္ နွစ္ျပီး ေပ်ာ္ေအာင္ ထားကာ သူ့ပံုသဏၭာန္က်ဖို့ ေက်ာက္တံုးတြင္ စြပ္ထား၍ ပံုေဖာ္ျကသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ယခုေခတ္မွာေတာ့ သိုးေမႊးဦးထုပ္၊ ေျခစြပ္မ်ား သာမက သိုးေမႊးအကၤီ်မ်ားမွာ အေရာင္အေသြးစို၍ လွပမက္ေမာစရာ ျဖစ္ပါသည္။

          ၁၉ ရာစု အစတြင္ ခရစ္စမတ္ရာသီဓေလ့ တစ္ခုေပၚလာပါသည္။ ယင္းမွာ အေဝးေရာက္ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းမ်ား၊ ေဆြမို်းမ်ားဆီသို့ စာလႊာမ်ားကို ထိုအခိ်န္ကာလမွာ ပဲြေတာ္အမွတ္တရ ေပးပို့ျကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ၁၈၃ဝ ျပည့္နွစ္ေလာက္တြင္ စကၠူနွင့္ စာေရးကိရိယာဆိုင္ မ်ားက အထူးစပယ္ရွယ္ စာေရးစရာပါေသာ စာရြက္မ်ားကို ထိုအတြက္ ေရာင္းခ်ျကပါသည္။ ထိုစာရြက္မ်ားတြင္ လွပစိမ္းစိုေသာ အစိမ္း ေရာင္ျဖင့္ ပံုေဖာ္ထားျပီး ရာသီစာပံုလည္း ပါပါသည္။

          ၁၈၄၃- ခုနွစ္တြင္ (J.C Horsley) ဒီဇိုင္းလုပ္ေသာ ခရစ္စမတ္ကတ္ေပၚလာပါသည္။ ထိုကတ္မွာ (Sir Harry Cole) အတြက္ ျဖစ္ျပီး သူ့မိတ္ေဆြေတြဆီ ပို့ဖို့ျဖစ္ပါသည္။ ထိုထူးျခား၍ ဆန္းသစ္ေသာ အျကံညဏ္ေျကာင့္ ေအာင္စ တစ္ဝက္ေလးေသာ ကတ္အတြက္ ပို့ခ ၁၈၄ဝ ခုနွစ္၊ (penny) မွာ ေတာ္ေတာ္တန္ပါသည္။ ထိုမတိုင္မီ အခိ်န္ကတည္းက အေလးခိ်န္နွင့္ အကြာအေဝးကို တြက္ခ်က္ ေတာင္းယူ ေသာ စာပို့စနစ္က ရိွျပီးျဖစ္ပါသည္။ ထိုအျကံမွာ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ပဲ တာသြားပါသည္။ ပထမဦးဆံုး ကတ္မ်ား၏ အရြယ္အစားမွာ ယခု ေခတ္ အသံုးျပုေနေသာ (visiting card) လိပ္စာကတ္အရြယ္မွ်သာ ရိွ၍ စာရြက္တစ္ရြက္တြင္ ၁၂ ပိုင္းပါသည္။ အိမ္တြင္ ကိုယ့္ဘာသာ ျဖတ္၍ ပို့ရံုျဖစ္ပါသည္။ ထိုကတ္တြင္ ပံုေသးေသးေလးမ်ားကို ကပ္၍လည္း ပို့ျကပါသည္။

          ခရစ္စမတ္ ပံုစံမဟုတ္ေသာ ကတ္မ်ားလည္း ရိွပါသည္။ ပထမဦးဆံုး ကတ္မ်ားမွာ တစ္ဖက္လွကတ္ ျဖစ္ပါသည္။ ၁၈၇ဝ ျပည့္တြင္ အတြင္းတြင္ စာရြက္သား တစ္ခုခံ၍ လုပ္လာပါသည္။ အမို်းသမီးမ်ားသည္ ေငြေျကးအနည္းငယ္မွ်ျဖင့္ ဖဲျကိုးမ်ား၊ စာရြက္လွမ်ား၊ ရုပ္ပံုမ်ား ျဖင့္ ဖဲျကိုးမ်ား၊ စာရြက္လွမ်ား၊ ရုပ္ပံုမ်ားျဖင့္ အိမ္လုပ္ကတ္မ်ား လုပ္ခဲ့ျကပါသည္။ ၂ဝ ရာစုေခတ္တြင္ ခရစ္စမတ္ကတ္မ်ား အေရာင္ အေသြး စံုစြာ အသံုးျပုလာျကေရာင္းခ်လာခဲ့ျကပါသည္။

          (Valentine) လက္ေဆာင္ပစၥည္းမ်ား ေပးပို့ျခင္း အေလ့အထသည္ ၃ ရာစုေလာက္က သူေတာ္စင္ (Valenine) ခရစ္ယာန္ ဘာသာ ေရးေျကာင့္ အင္ပါယာအရွင္ (Claudres II) လက္ထက္တြင္ အသက္ေပးခဲ့ရသည္ကို အေျကာင္းျပု၍ ထိုေနြဦးရာသီေရာက္တိုင္း ေရာမရိုးရာ စားေသာက္ပဲြမ်ား က်င္းပခဲ့သည္မွ စသည္ဟု ဆိုျကပါသည္။ တစ္ဖန္ (AD ၂၇ဝ) ကာလတုန္းက အမည္တူ သူေတာ္စင္နွစ္ဦး၏ အမည္ကို ကိုယ္စားျပုခဲ့ျကသည္လည္း ဆိုျကပါသည္။ ဒ႑ာရီ အဆိုအရ တစ္ဦးမွာ ေရာမ ခရစ္ယာန္ျဖစ္ျပီး (Flamina way) တြင္ အရွင္သခင္ (Claudres) လက္ထက္ ခရစ္ယာန္မ်ားကို အစြမ္းကုန္ နိွမ္နင္းေနေသာ ကာလအတြင္း မီးရိႈ့ အသတ္ခံခဲ့ရသူ ျဖစ္သည္။ ေနာက္တစ္ဦးမွာ ဟႈညအနမောာေ (Interamma (termi))' ခရစ္ယာန္ ဂုဏ္အုပ္ဆရာျဖစ္ျပီး ေရာမျမို့တြင္ ခရစ္ယာန္ဘာသာ ယံုျကည္မႈေျကာင့္ အသတ္ခံခဲ့ရသူ ျဖစ္၏။ ၄င္းတို့ နွစ္ဦးေသဆံုးခဲ့ေသာ ေန့မွာ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၄ ရက္ေန့ ျဖစ္ပါသည္။ သူေတာ္စင္ (Valentine) နွစ္ဦး အမွတ္တရအျဖစ္ ထိုမွ စတင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။

          ေရာမရိုးရာ စားေသာက္ပဲြကို နွစ္စဥ္နွစ္တိုင္း က်င္းပရာမွ သူေတာ္စင္ (Valentine) ဟု လူသိလာျကပါသည္။ မူလပထမ (Valentine) လက္ေဆာင္မ်ားမွာ လက္ကိုင္ပဝါမ်ား၊ လည္စီးပဝါမ်ား၊ လက္အိတ္မ်ားကို စာမ်က္နွာမ်ားအျဖစ္ အထူးခု်ပ္ထားေသာ စာအုပ္ မ်ား ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဒီဇိုင္းတစ္မို်းမွာ လက္ပတ္နာရီမ်ား၊ စီးကရက္မီးျခစ္မ်ား၊ ဆဲြျကိုးမ်ား ပါရိွေသာ ပို့စကတ္မ်ား ျဖစ္သည္။ (Valentine) ပစၥည္းမ်ား ေပးပို့ျဖင္း အေလ့အထသည္ ရာစုလိုက္လက္ဆင့္ကမ္းလာခဲ့ရာ ယေန့တိုင္ ျဖစ္သည္။

          ျဗိတိသွ် ျပတိုက္တစ္ခုတြင္ (Duke of Orleans) က ၁၄၁၅ ခုနွစ္ လန္ဒန္ေမွ်ာ္စင္တြင္ အက်ဥ္းခ်ခံရစဥ္က ေပးပို့ခဲ့ေသာ (Valentine) ပို့စကတ္မ်ားရိွသည္။ ၇- ရာစုေလာက္က (Mr. Samuel Pepys) ၏ မွတ္တမ္းစာအုပ္ထဲတြင္ (York) ျမို့စားက (Lady Arabelle Stuart) ကို (Valentine) လက္ေဆာင္အျဖစ္ လက္စြပ္တစ္ကြင္း ေပးခဲ့သည္ဟု ေရးမွတ္ထားသည္။ (Mr.Pepsy) သည္ (Sir.William Ptten) ထံမွ (Valentine) လက္ေဆာင္အျဖစ္ လက္အိတ္မ်ား၊ ေျခအိတ္မ်ား၊ ေျခစြပ္မ်ား ရရိွခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။

          ၁၉-ရာစုတြင္ ခ်စ္ျခင္းေမတၲာကို ေဖာ္ညႊန္းေသာ ထိုအေလ့အထသည္ ဟာသလူေျပာင္မ်ားေျကာင့္ ပ်က္စီးေတာ့မည့္ အနၲရာယ္ ျကံုခဲ့ ရသည္။ ၁၉ ရာစုအလယ္ေလာက္က (Rowland Hill) က စာပို့ခ ျကိုတင္ေပးရေသာ စနစ္ကို စတင္ မိတ္ဆက္လိုက္သည္။ ပစၥည္းရရိွ သူက စာအတြက္ ေပးပို့ခကို ေပးရမည္ သို့မဟုတ္စာကို လက္ခံဖို့ ျငင္းရမည္ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ မိန္းကေလး တစ္ေယာက္သည္ ဤစာသည္ သူမ သိခ်င္စိတ္၊ စိတ္ဝင္စားမည့္ (Valentine) အမွတ္တရျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္လိမ့္မည္။ သူမကို လိမ္လည္ေနာက္ေျပာင္ ျကံစည္ေပးပို့ေသာ စာမ်ားလည္း ဤနည္းျဖင့္ ေရာက္လာနိုင္ေလသည္။ ထို့ေျကာင့္ ၁၉ ရာစု အကုန္ပိုင္းေလာက္တြင္ ထိုေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ အမွတ္တရသည္ ေမ့ေလ်ာ့လုနီးပါး ျဖစ္ခဲ့ရပါသည္။

          အခုေတာ့ ထို (Valentine) က ျပန္လည္ အသက္ဝင္လာရျပန္ေလျပီ။ (Valentine) ကတ္ကို ခင္မင္သူ၊ ကတ္ေပးပို့ျခင္း၊ ခ်စ္သူ အမွတ္တရပဲြတို့သည္ သူေတာ္စင္ (Valentine) နွင့္ ပတ္သက္ျခင္း လံုးဝမရိွဟုလည္းေကာင္း သူတို့ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည္တို့နွင့္ ဘယ္လိုမွ မဆိုင္ ဟု လည္းေကာင္း ဆိုျကပါသည္။ သို့ရာတြင္ အမည္တူ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္တူသူ သူေတာ္စင္နွစ္ဦး၏ ေကာင္းကင္ယံမွာ ေတြ့ဆံုခဲ့ျကသည့္ အမွတ္တရအျဖစ္ဟု လက္ခံလိုက္လွ်င္ေတာ့ အဓိပၸာယ္ေတြ ရိွေနပါလိမ့္မည္။

          အခုေတာ့ျဖင့္ အစစအရာရာသည္ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား၊ ထူးျခား ဆန္းသစ္မႈမ်ားျဖင့္သာ ရိွေနေပေတာ့သည္။ သို့ေသာ္လည္း အစဦးဆံုးအျဖစ္ေတြကို ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ျကည့္မိတိုင္း ရင္ခုန္စရာေတြ၊ လြမ္းစရာေတြအျဖစ္ ရိွေနပါလိမ့္မည္။ ထို့အတူစြာပင္ အေတြးအျမင္ စာေစာင္စတင္ ေမြးဖြားလာခဲ့ေသာ ၁၉၈၄ ခုနွစ္ ေအာက္တိုဘာ ကာလေတြဆီကို ျပန္လည္ ေတြးေတာျကည့္မိလွ်င္လည္း အမွတ္ရစရာေတြ ရိွေနေပလိမ့္မည္။