ခံစားမိေသာ စစ္ေတးသံကဗ်ာတစ္ပုဒ္ - ဂ်ဴ နီယာ၀င္း

  (အမွတ္ ၁၆၂၊ ၂ဝဝ၃၊ ဇူလိုင္)

          Robert Southey (၁၇၇၄-၁၈၄၃)  ေရးသားေသာAfter Blenheim အမည္ရိွ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ ျဖစ္ပါသည္။ ၁၇ဝ၄ ခုနွစ္ ျသဂုတ္လ ၁၃ ရက္ေန့တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာBlenheim စစ္ပဲြကို ရည္ညႊန္းထားပါသည္။ အဂၤလိပ္နွင့္ ျသစေျတးလ်ားတို့က ျပင္သစ္တို့တိုက္ေသာ စစ္ပဲြ ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္စစ္ဗိုလ္ခု်ပ္ Duke of Mar; Borough, John Churchill (၁၆၅ဝ-၁၇၂၂)  နွင့္ ျသစေျတးလ်ားမင္းသား Egene (၁၆၆၃-၁၇၃၆)  တို့ကို သိထားဖို့လိုေပသည္။

          စစ္ဟူသည္ ဘယ္စစ္မွ မေကာင္းပါကြယ္ဟု ကဗ်ာဆရာက ဆိုခ်င္ပါသည္။ ဒါေပမဲ့Blenheim စစ္ကေတာ့ ျဖစ္ျပီးခဲ့ပါျပီ။ သမိုင္း မွာလည္း ျကီးက်ယ္ေသာ တိုက္ပဲြျကီးအျဖစ္ ကမၸည္းတင္ခဲ့ပါျပီ။ ျကီးက်ယ္ေသာ၊ ေအာင္ပဲြအျကီးအက်ယ္ရလိုက္ေသာ၊ နာမည္ေက်ာ္လွေသာ စစ္ပဲြတစ္ခုဟု ကဗ်ာဆရာက ဆိုပါသည္။ သို့ေပမယ့္ ထိုစကားလံုးေတြ၏ ေနာက္ကြယ္က အျဖစ္သနစ္ေတြ၊ ငိုေျကြးသံေတြကို ကဗ်ာထဲက ျကားလိုက္ရပါ၏။

          ကဗ်ာ၏ ေခါင္းစဥ္အရ Belmheimစစ္အျပီးမွာ စစ္အျပီးကာလ ေနာက္ပိုင္း ၁ နွစ္အတြင္းမွာ၊ ၅ နွစ္ေလာက္မွာ၊ ၁ဝ နွစ္အျကာ မွာ၊ နွစ္ ၁ဝဝ အျကာမွာ၊ နွစ္ ၁ဝဝဝ ေလာက္မွာဟု တစ္ခိ်န္ခိ်န္ကို မွန္းဆျကည့္လိုက္ပါ။

          ''တစ္ခုေသာ ေနြရာသီရဲ့

           ညေနခင္းမွာ၊

           ဘိုးဘိုးကက္စ္ပါ

           အလုပ္ေတြျပီးလို့၊

           သူ့တဲေရွ့တံခါးမွာ

           ထိုင္ေနေလရဲ့၊

           ေနေရာင္ျခည္ကလည္း

           သာလို့ေပါ့။

           သူ့နံေဘးက ျမက္ခင္းစိမ္းစိမ္းမွာ

           ေျမးမကေလး ဝီလန္မင္းက

           ကစားလို့။''

         

IT was a summer evening,

Old Kaspar’s work was done,

And he before his cottage door

Was sitting in the sun;

And by him sported on the green

His little grandchild Wilhelmine.

          ကဗ်ာဆရာသည္ ေအးေဆးတည္ျငိမ္လ်က္ရိွေသာ အေျခအေန၊ စိုးရိမ္ပူပန္မႈကင္းေသာ အျဖစ္တို့ကို ဤသို့ ေရးဖဲြ့ေလသည္။ ထိုသို့ ေအးေဆးေနလွ်င္ေတာ့ တစ္ခုခုေတာ့ ျဖစ္ေတာ့မွာပဲဟု ကဗ်ာဖတ္သူက ေတြးမိေပသည္။ ကဗ်ာေခါင္းစဥ္ကလည္း Blenheim ဘလန္ဟန္း စစ္ပဲြအျပီးမွာ' ဆိုေတာ့ ဘာမ်ားျဖစ္ဦးမွာပါလိမ့္ဟု သိခ်င္လာေလသည္။

          ''ေျမးမေလးက သူ့ေမာင္ေလး

           ပီတာကင္တစ္ေယာက္

           ေခ်ာင္းနံေဘးမွာ သူကစားရင္း

           ေတြ့လာတဲ့ လံုးလံုးဝန္းဝန္း

           အရာတစ္ခုကို

           လိွမ့္ေနတာ ေတြ့ေနရ။

           သူေတြ့လာတဲ့ ေဘာလံုးလို

           လံုးလံုးေခ်ာေခ်ာ အရာက

           ဘာျကီးလဲလို့ လာေမးတယ္''

          ကဗ်ာဖတ္သူသည္ ကေလးငယ္နွင့္ အျပိုင္ပင္ ထိုအရာကို စိတ္ဝင္စားလာသည္။ ဘာမ်ားပါလိမ့္ဟု ေတြးမိလာ၏။

         

She saw her brother Peterkin

Roll something large and round

Which he beside the rivulet

In playing there had found;

He came to ask what he had found

That was so large and smooth and round.

          ဘိုးဘိုး ကက္စ္ပါက ေျမးငယ္ကေလး လက္ထဲက အရာကို ယူလိုက္သည္။ ကေလးငယ္ကေတာ့ စိတ္ဝင္စားမႈ အျပည့္နွင့္ သူ့နံေဘး မွာ မတ္တတ္ရပ္ျကည့္ေနေလသည္။ အဘိုးအိုက သက္ျပင္းတစ္ခ်က္ခ်လိုက္ျပီး ေခါင္းကို ခပ္ျဖည္းျဖည္းခါသည္။ နံေဘးမွာ ေမွ်ာ္လင့္တျကီး ဘိုးဘိုးရဲ့ အေျဖကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနျကေသာ ေျမးေမာင္နွမကိုေတာ့ျဖင့္ ဘိုးဘိုးအေျဖေပးရေတာ့မည္။

          ''ဘိုးဘိုး ကက္စ္ပါက

           ေျမးငယ္ဆီက အဲဒီအရာကိုယူ၊

           ေကာင္ကေလးကလည္း

           ဘာပါလိမ့္ေပါ့။

           ဘိုးဘိုးက ဦးေခါင္းကိုခါ၊

           သက္ျပင္းတစ္ခ်က္ခ်ရင္း၊

           ဒါဟာ တစ္ေယာက္ေသာသူရဲ့

           ဦးေခါင္းခံြေပါ့ကြယ္တဲ့၊

           သူက ျကီးက်ယ္တဲ့ တိုက္ပဲြတစ္ခု

           မွာ က်ဆံုးခဲ့ရရွာ။''

         

Old Kaspar took it from the boy

Who stood expectant by;

And then the old man shook his head,

And with a natural sigh

‘’Tis some poor fellow’s skull,’ said he.

‘Who fell in the great victory.

          ကဗ်ာဖတ္သူဟာ နည္းနည္းေတာ့ ရိပ္မိလာပါျပီ။ ျကီးက်ယ္လွတဲ့ စစ္ပဲြတစ္ခုမွာ စေတးခဲ့ရတဲ့ အသက္တစ္ေခ်ာင္း ျဖစ္ရေပမည္။ ဒီတိုက္ပဲြကလည္း ဘလန္ဟန္း တိုက္ပဲြကို ေျပာတာျဖစ္ရမည္ဟု စတင္ သေဘာေပါက္လာရပါသည္။ ဘိုးဘိုးက ဆက္ေျပာေလသည္။

          ''ဘိုးဘိုးတို့ ျခံထဲမွာေလ၊

           အဲဒီမွာ ဒါမို်း တစ္ခုမကပါ၊

           ေျမျကီးေတြကို

           တူးဆြလိုက္တဲ့အခါ၊

           သူတို့က အေပၚကိုပါလာ။

           ဒါေတြဟာ လူေထာင္ေပါင္း

           မ်ားစြာပဲေပါ့ကြယ္

           ဘိုးဘိုးက ေျပာတယ္၊

           'သူတို့ဟာ ျကီးက်ယ္တဲ့

           တိုက္ပဲြမွာ က်ဆံုးခဲ့ရရွာ''

         

         

‘I find them in the garden,

For there’s many here about;

And often when I go to plough

The ploughshare turns them out.

For many thousand men,’ said he,

‘Were slain in that great victory.’

          ဒီလိုဆိုလိုက္ေလလွ်င္ ေျမးငယ္သည္ သိခ်င္စိတ္ ျပင္းျပလာေလသည္။ သူ့ေျမးမေလး ဝီလန္မင္းပင္ ဘိုးဘိုးကက္စ္ပါကို သူ့မ်က္လံုး ျကီးမ်ားျဖင့္ စူးစိုက္ျကည့္ေနေလသည္။

          ''အခုပဲ ေျပာျပစမ္းပါ

           ဘိုးဘိုးရယ္'တဲ့၊

           ပီတာကင္ေလးကဆို၊

           ဝီလန္မင္းေလးကလည္း

           ဘိုးဘိုးကို သူ့မ်က္လံုးရဲြျကီး

           ေတြနဲ့ ေမာ့ျကည့္ေနရွာ၊

           'ေျပာပါဦး တိုက္ပဲြဆိုတာကို'

           'သူတို့က ဘာအတြက္

           တိုက္ျကရတာလဲ'တဲ့''

         

‘Now tell us what ’twas all about,’

Young Peterkin he cries;

And little Wilhelmine looks up

With wonder-waiting eyes;

‘Now tell us all about the war,

And what they fought each other for.’

          ဘိုးဘိုးကက္စ္ပါသည္ ထိုဘလန္ဟန္းစစ္ပဲြအေျကာင္းကို ရွင္းျပေလသည္။ သို့ေသာ္ သူတို့ ဘာအတြက္ တိုက္ျကတာလဲဟူေသာ ေျမးငယ္၏ ေမးခြန္းကိုေတာ့ မေျဖနိုင္ေပ။ ဒါေပမဲ့ ဒီတိုက္ပဲြဟာျဖင့္ရင္ တကယ့္ကို ေအာင္ျမင္တဲ့ တိုက္ပဲြတစ္ခုပဲလို့ လူေတြ ေျပာစမွတ္ ျပုျကေျကာင္းကိုေတာ့ ဘိုးဘိုးက ေျပာနိုင္ေလသည္။ အဲဒီတုန္းကေပါ့၊ ဘိုးဘိုးရဲ့ အေဖ မင္းတို့ကေလးေတြရဲ့ အဘိုးက ဘလန္ဟန္းျမို့မွာ ေနခဲ့တာဟု ဆိုပါသည္။ သူရဲ့အိမ္ေတြလည္း ျပာက်၊ သူ့မိသားစုနဲ့အတူ ထြက္ေျပးျကရရွာတယ္ဟု ဘိုးဘိုးက ရွင္းျပေလသည္။

          ''တိုင္းျပည္တစ္ဝွမ္းမွာ၊

           မီးလံွ်ေတြ၊ ဓားသံေတြ

           တညံညံနဲ့၊

           သားသည္ အေမေတြ၊

           ေမြးကာစ ကေလးေတြ

           ေသေျကျက၊

           ဒါေပမဲ့ကြယ္

           ျကီးက်ယ္တဲ့ စစ္ပဲြေတြတိုင္းမွာ၊

           ဒီလိုပဲ ျဖစ္ျကပ်က္ျကတာပဲကြယ့္

         

‘With fire and sword the country round

Was wasted far and wide,

And many a childing mother then

And newborn baby died:

But things like that, you know, must be

At every famous victory.

          စစ္ပဲြျကီး ျပီးသြားတဲ့အခါ ေတြ့လိုက္ရတဲ့ ျမင္ကြင္းဟာျဖင့္ ထိတ္လန့္တုန္လႈပ္စရာပါပဲေလဟု ဘိုးဘိုးက ဆက္ေျပာေလသည္။ ပူျပင္း လွတဲ့ ေနေရာင္ေအာက္မွာ အသက္မဲ့ ကိုယ္ခနၶာေတြ ေထာင္ခီ်ျပီး လဲျပိုေနလိုက္ျကတာတဲ့။ 'ဒါေပမဲ့ကြယ္၊ ျကီးက်ယ္တဲ့ စစ္ပဲြေတြတိုင္းမွာ ဒီလိုပဲ ျဖစ္ျကပ်က္ျကတာပဲကြယ့္'ဟု ဘိုးဘိုးက ဆိုေလသည္။

          အဂၤလိပ္စစ္ဗိုလ္ခု်ပ္ျကီး Juke of Marlboro ၏ ေအာင္ျမင္မႈကို ဂုဏ္ျပုသံေတြက ဟိန္းလို့၊ ဘိုးဘိုးတို့ တိုင္းျပည္ရဲ့ မင္းသား Eugene ကို ခီ်းကူ်းသံေတြကလည္း ပဲ့တင္ထပ္လို့ေပါ့ကြယ္ဟု ဘိုးဘိုးက ဆက္ေျပာေလသည္။ ထိုေနရာအေရာက္မွာေတာ့ ေျမးမကေလး ဝီလန္မင္းက စကားျဖတ္ေမးလိုက္ေလ၏။

          ''ေနပါဦး ဘိုးဘိုးရယ္၊ ဒါ ဘယ္လိုလုပ္ေကာင္းနိုင္ပါ့မလဲ''

          ဝီလန္မင္းက ဆိုတယ္။

          ''အိုး ... ဒီလို မေျပာနဲ့ေလ ေျမးကေလးရဲ့'' ဘိုးဘိုးက ေျပာတယ္။

          ''ဒါက ျကီးက်ယ္တဲ့ေအာင္ပဲြေလကြယ္''

         

‘’twas a very wicked thing!’

Said little Wilhelmine;

‘Nay . . nay . . my little girl,’ quoth he,

‘It was a famous victory.

          သူ့ရဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ တိုက္ပဲြဟာျဖင့္ ဘာနဲ့မွ နိႈင္းမရဘူး။ ဒီေတာ့ လူတိုင္းက ခီ်းကူ်းေထာမနာ ျပုျကတာေပါ့ဟု ဘိုးဘိုးက ရွင္းျပေပမယ့္ ေျမးကေလးပီတာကင္က အခုလို ဆိုျပန္ေလသည္။

          ''သို့ေပမယ့္ ေနာက္ဆံုး

           ဘာေကာင္းလို့တံုး'တဲ့၊

           ပီတာကင္ေလးက ေမးတယ္၊

           ဘိုးဘိုးလည္း ဒီလိုပဲ

           ေျဖလိုက္ေတာ့မယ္၊

           'ဒါေတာ့ ဘိုးဘိုးလည္း

           မေျပာတတ္ပါဘူးကြယ္'

           'ဒါေပမဲ့ ဒါက ျကီးက်ယ္တဲ့ ေအာင္ပဲြေလကြယ္''

         

‘But what good came of it at last?’

Quoth little Peterkin:—

‘Why that I cannot tell,’ said he,

‘But ’twas a famous victory.’

          စစ္ပဲြျကီးတစ္ခုဟာျဖင့္ ေအာင္ျမင္စြာ ျပီးဆံုးခဲ့ေလျပီ။ ထို၏ေနာက္ကြယ္မွာ ဘာေတြ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သလဲဆိုတာကို မသိခ်င္ပါ။ သို့ေသာ္ စပ္စုတတ္ေသာ ကေလးငယ္ေျကာင့္ အေဟာင္းတို့အသစ္ျဖစ္ကာ ဘိုးဘိုးခမ်ာ ျပန္ေျပာရရွာေလသည္။ ကေလးပီပီ အေမးအျမန္းထူထူ၊ အသိညဏ္ ငယ္ငယ္ျဖင့္ ေမးသမွ် ျကံဖန္ေျဖေနရေသာ ဘိုးဘိုးကက္စ္ပါကို ကရုဏာသက္မိရပါသည္။ သို့ရာတြင္ အျပစ္ကင္းေသာ ကေလး ငယ္ျဖစ္ေသာေျကာင့္ သူ၏ စပ္စုတတ္ေသာ သဘာဝကိုျဖင့္ ကြ်န္မတို့ သေဘာက်မိရပါေတာ့သည္။